Vera - 01.10.2003, Qupperneq 47

( Fréttablaðinu stóð: „En auk sexmenninganna
sem eru hér á mynd hefur fengist staðfest að
Stöövar 2 stelpurnar Bryndís Hólm, Margrét Stef-
ánsdóttir og Ólöf Rún Skúladóttir séu allar hætt-
ar." í sömu frétt er s.s. vfsað tii karlanna sem
stórfiska og kvennanna sem stelpnanna.
ÞAÐ ER FULL ÁSTÆÐA TIL AÐ HAFA ÁHYGGJUR AF ÞVÍ AÐ JAFN ÁHRIFA-
MIKILL ÍSLENSKUR FRÉTTAMIÐILL OG NORÐURLJÓS SKULI HAFA SAGT
UPP SJÖ KONUM Á FRÉTTASTOFU STÖÐVAR 2, ÞAR AF FJÓRUM FRÉTTA-
KONUM, Á EINU BRETTI HINN 27. JÚNÍ SL. EFTIR UPPSAGNIRNAR FÆKK-
AÐI KONUM Á FRÉTTASTOFUNNI ÚR SJÖ í ÞRJÁR
5 1
ÁRNI SNÆVARR
Sá um ísland í dag
en ekkert er vitað
um hvað hann gerir
I vetur.
t
ÞORSTEINN J
Umsjónarmaður
Viltu vinna milljón
var sagt upp og
enginn veit hver
tekur við af honum.
EGILL HELGASON
Ætlar ekki að þagna
en er hættur með
Silfur Egils á Skjá
Einum.
SNORRI
STURLUSON
Sá um Iþróttirnar í
fréttum Stöðvar 2
en var sagt upp
skömmu á eftir
Þorsteini J.
Stórfiskar án starfa
tímamót Margir af frægustu fjöl-
miðlamönnum íslands hafa undan-
farið misst vinnuna. Þykja þetta
tíðindi og augljóst að miklar hreyf-
SNORRI MÁR
SKÚLASON
Missti vinnuna á
Stöð 2 eftir sumarfrí
en hafði stjórnað
mörgum vinsælum
þáttum á stöðinni.
SIGMUNDUR
ERNIR
Fyrst í fréttum á
Stöð 2, svo ritstjóri
DV, en ætlar nú á
Skjá Einn.
ingar eru í fjölmiðlaheimum þessa
dagana og ekki séð fyrir endann á
því öllu saman. En auk sexmenn-
ingana sem eru hér á mynd hefur
fengist staðfest að Stöðvar 2 stelp-
urnar Bryndís Hólm, Margrét
Stefánsdóttir og Ólöf Rún Skúla-
dóttir séu allar hættar.
samfélagi árið 2003 að segja eingöngu kon-
um upp," segir hann og minnist ekki einu
um uppsagnir kvennanna, t.d. er í áður-
nefndri frétt í Fréttablaðinu klikkt út með
orði á sérstöðu fjölmiðla miðað við önnur
fyrirtæki á vinnumarkaði.
Róbert heldur áfram og myndar sam-
hljóm með Sigurði G. Guðjónssyni um erfiða
samkeppnisstöðu einkareknu miðlanna
gagnvart ríkisútvarpinu í viðbrögðum sínum
þessum orðum: „En auk sexmenninganna
sem eru hér á mynd hefur fengist staðfest
að Stöðvar 2 stelpurnar Bryndís Hólm, Mar-
grét Stefánsdóttir og Ólöf Rún Skúladóttir
séu allar hættar." (leturb. höf.) í sömu frétt er
sem sé vísað til karlanna sem stórfiska og
við uppsögnunum. Von er að spurt sé hvort
hann sé ekki örugglega formaður allra félaga
í Bl - líka þeirra fáu sem starfa á ríkismiðlun-
um!
Þar að auki er Róbert bæði fréttamaður
hjá Stöð 2 og formaður Blaðamannafélags-
ins og spurning hvort ekki hefði verið eðli-
legra að Arna Schram varaformaður Bi tjáði
sig um uppsagnirnar.
kvennanna sem stelpnanna.
Það var ekki bara að síður væri leitað til
kvennanna um innlegg hvers konar eftir
uppsagnirnar. Aðrir og „mýkri" miðlar virð-
ast hafa falast eftir samtölum við konurnar
og oft með talsvert persónulegri spurningar
en til karlanna, eins og greinilega kemur
fram í viðtali við Bryndísi Hólm í Nýju lífi þar
sem hún m.a. annars talar um barnæsku sína
og erfiðleika í tengslum við barneignir.
Sjálfskipaðir sérfræðingar
Eftir að konunum var sagt upp störfum var
nokkrum reyndum frétta- og þáttagerðar-
mönnum af karlkyninu sagt upp störfum á
Stöð 2 og fleiri miðlum. Fjölmiðlarnir brugð-
ust með nokkrum öðrum hætti við uppsögn-
um karlanna heldur en kvennanna fyrr um
sumarið. Að hluta til gæti skýringanna verið
að leita í því að í tilfelli kvennanna var um
hópuppsögn að ræða. Körlunum var sagt
upp með einstaklingsbundnum hætti. Engu
að síður er engum blöðum um það að fletta
að körlunum var gefið mun meira vægi en
konunum á síðum dagblaðanna og öldum
Ijósvakans. Sumir þeirra urðu fljótt sjálfskip-
aðir sérfræðingar um hræringar í fjölmiðla-
heiminum, svo dæmi sé tekið. Persónulegur
harmur var yfirleitt víðsfjarri og til þeirra var
vfsað í fyrirsögnum á borð við „Stórfiskar án
vinnu" eins og gert var í Fréttablaðinu í lok
ágúst.
Lausleg athugun mín leiddi í Ijós að fjöl-
miðlarnir lögðu minna uppúr því að fjalla
Hver fréttakona dýrmæt
Uppsagnimar koma að sjálfsögðu til tals í
viðtalinu. Undir lokin gagnrýnir Bryndís
kvennahreyfinguna fyrir að hafa ekki sýnt
nægilega skjót viðbrögð við uppsögnunum.
Eins og fram kemur í viðtalinu sendi Kven-
réttindafélag (slands sér ályktun vegna upp-
sagnanna tveimur vikum eftir að konunum
var sagt upp. Femínistafélagið fylgdi í kjöl-
farið nokkru síðar.
Ég varð þess vör í kjölfar gagnrýni Bryn-
dísar að sumir femínistar veltu því fyrir sér
hvað hún teldi sig hafa gert til að leggja
kvennabaráttunni lið til að verðskulda óskil-
yrtan stuðning kvennahreyfinganna við
uppsagnirnar. Þessar vangaveltur eru að því
leyti eðlilegar að femínistar eru almennt afar
meðvitaðir um félagsmótandi hlutverk fjöl-
miðla. Þeir gera sér fulla grein fyrir áhrifa-
valdi fjölmiðlastéttarinnar og vænta þess að
fjölmiðlakonur nýti sér aðstöðu sína til að
leggja baráttumálum kvenna sérstaklega lið
með beinum hætti enda séu þær sem konur j
og fréttamenn meðvitaðar um skarðan hlut
kvenna í fjölmiðlum sem og í samfélaginu
öllu.
Ég tel mig ekki þess umkomna að svara
því að hve miklu leyti Bryndís hafi tekið |
femínísk baráttumál upp á sína arma í störf-
um sínum fyrir Stöð 2 og aðra miðla. Okkar á
milli tel ég heldur ekki að stuðningur
kvennahreyfingarinnar við fjölmiðlakonurn-
ar eigi alfarið að ráðast af því að hve miklu
leyti þær hafi lagt kvennabaráttunni lið með l
beinum hætti eins og lýst var áðan. Ég er
þess einfaldlega fullviss að Bryndís, eins og 1
hinar fréttakonurnar, hafi með störfum sín-
um lagt sitt lóð á vogarskálarnar til þess að j
fjölmiðill þeirra endurspeglaði með raun-
sönnum hætti þátt kvenna í margbreytilegu
samfélagi samtímans.
Eins og komið var inn á eykur fjölbreytni
innan ritstjórna líkurnar á því að fjölmiðillinn ;
nái að endurspegla með raunsönnum hætti
samfélagið fyrir utan. Hver fréttamaður hef-
ur einfaldlega talsvert að segja um hvaða
heildarmynd er varpað út í samfélagið í
gegnum miðilinn, t.d. um stöðu og ímynd
kvenna í nútíma samfélagi. Konur innan rit-
stjórna eru ekki aðeins Iíklegri en karlar til að
benda á slaka stöðu kvenna í samfélaginu
og leggja kvennabaráttunni þar með lið
með beinum hætti. Konurnar eiga oft aðra
reynslu að baki en karlar og sjá því oft aðra
fleti á málunum heldur en þeir. Ekki skiptir
síður máli að allar kannanir virðast benda til
þess að konur velji sér frekar kvenkyns við-
mælendur en karlar - og ekki veitir af. Nefnd
um aukinn hlut kvenna í fjölmiðlum hefur
komist að því að meðal viðmælenda frétta-
og þáttagerðarmanna í sjónvarpi séu konur
30% og karlar 70%. Nýrri kannanir á því
sama hafa sýnt svipaða niðurstöðu.
Af þessu leiðir að mikið verk er fyrir hönd-
um inni á fjölmiðlum. Hver fréttakona er
kvennabaráttunni dýrmæt bæði með bein-
um og óbeinum hætti. Með stuðningi við
bakið á þeim stuðlum við að því að gera þær
í senn meðvitaðri um áhrifavald sitt og
ábyrgð gagnvart því að rétta hlut kvenna í
fjölmiðlum og þar með í samfélaginu öllu. X
Höfundur er blaðamaður og stjórnarkona
í Kvenréttindafélagi íslands.
vera / 5-6. tbl. / 2003 / 47