Akranes - 01.07.1957, Side 18

því, að nú loks sé brotið í blað milli hins
gamla og nýja tíma. Nú hafi frelsissól
landsins náð að brjótast fram úr skýj-
um. Von hans og trú styrkist, um að
hún muni ekki að eilífu byrgjast aftur
að fullu og öllu.
Svo fagurt og unaðsríkt var upphaf
og andvarp í ræðu þess manns, er vígð-
ur var prestsvígslu að þessum helga stað,
er við gistum hér í dag. Frelsishetjunn-
ar Hannesar Stephensen, er var um langa
hríð prófastur þessa héraðs, þótt ekki
yrði hann prestur hér. Þetta eru upp-
hafsorð hans á hinum þýðingarmesta og
söguríkasta þingfundi fslendinga fyrr og
síðar, Þjóðfundinum 1851.
Þetta er andvarp þjóðhetju á úrslita-
stund í lífi heillar þjóðar. Hann hefur
barizt hart við hlið forsetans, en eygir
nú sólarsýn í frelsisbaráttunni. Það leyn-
ir sér ekki, að undiraldan er lifandi trú
á, að Drottinn sé með í þessu verki. f
því er vonin og trúin vakandi, svo sem
í andvarpi hins efasjúka Matthíasar, sem
ávallt sér himininn opinn, ef hann 'legg-
ur hægri hönd sína á hjartastað, því að
það er ekki harðsvírað lokað Guðvana
hjarta, sem yrkir þessa ódauðlegu játn-
ingu:
„í gegnum lífsins æðar allar
fer ástargeisli, drottinn, þinn.
í myrkrin út þín elska kallar,
og allur leiftrar geimurinn,
og máttug breytast myrkra ból
í morgunstjömur, tungl og sól“.
Og livaðan kemur Mattliíasi þessi
tónn, sem yljar upp allar lífsins æðar?
Auðvitað er hann runninn frá sól sóln-
anna, en hefur ef til vill náð eyrum
Matthíasar — eldskim og óafmáamlegum
tón — fyrir sólarsýn þess mikla meist-
ara, er Matthías segir sjálfur, að hafi
kveðið „heilaga glóð í freðnar þjóðir“.
Höfuðskáld íslendinga á öllum öldum,
sem eftir efa og harmkvæli innsiglar trú
sína á Guð sinn með svo gullmun lykli
hjartans:
„Gegnum Jesú helgast hjarta
í himiminm upp ég líta má;
Guðs míms ástar birtu bjarta
bæði fæ ég að reyna og sjá,
hryggðarmyrkrið sorgar svarta
sálu minni hverfur þá“.
Hann er þá runninn upp þessi dagur.
Sæll veri þessi dagur! Það sé hið ör-
ugga ávarp hjartans og bljúga bænar-
andvarp allrar íslenzku þjóðarinnar í
dag, yfir þeim sigri, er vér fögnum. Er
öll hin íslenzka þjóð, austanhafs og vest-
an, hvar sem íslenzkt hjarta slær, —
eða hefur slegið, — hefur í minningu
um mesta sálmaskáld hennar reist og
vígt Drottni vorum og frelsara, sóma-
samlegt musteri, og svo traust, að lengi
mun geta staðið.
Ekki veit ég betur, en að hér fram-
an við hina gömlu kirkju í Saurbæ felist
fyrsta áþreifanlega tilraunin til að reisa
Hallgrími Péturssyni bautastein, þótt
grafletrið sé ekki síður stílað til heiðurs
þeim er reisti. Sá, sem þetta gerði, var
einmitt Stefán amtmaður, faðir Hann-
esar Stephensen, og ef til vill er það
því þeim mæta manni að þakka, að leiði
þessa mesta sálmaskálds þjóðarinmar er
ekki glatað. Milli þessa skilnings og
ræktarsemi föðurins, og heilagrar vigslu
sonarins til þessa staðar, liggur svo ef
til vill leyniþráður, þótt hér verði ekki
frekar reynt að skýra það.
Nú líður um það bil heil öld, — ef
frá er taliim minnisvarðinn við dóm-
kirkjuna. — Menm eru staddir á hér-
154
AKRANES