Akranes - 01.07.1957, Síða 19

SíSasta torfkirkja í Saurbœ.
aðsfundi í hinum fagra
fjallasal í miðjum Borgar-
firði. Á þeim stað, er hin
mikla hjálparhella Hal'l-
gríms sjálfs, Brynjólfur
biskup Sveinsson, hafði val-
ið sér sem dvalar- og un-
aðsreit, eftir áföll lífsins,
stjóm- og stormasama ævi.
Þetta var sem sé á Grund í
Skorradal 1916. Þá er þar
gestkomandi tiginn maður
á sviði tónanna, viðkvæmur
maður með heitar tilfinn-
ingar, en hlédrægur allt
sitt líf, Friðrik Bjamason kennari og
tónskáld í Hafnarfirði. Þar heyrir hann
réttan tón í niði aldanna, og slær hann
ófalskan, eins og töfrasproti biskupsins
hafi einmitt nú leitt hann á þennan
unaðslega stað, til þess að svara kalli
tímans um skyldur allrar þjóðarirunar við
þá hörpu, sem skærast hafði ómað um
meira en 250 ár. Þama bar Friðrik fram
þá tillögu, að hin íslenzka þjóð reisi
hinu mikla skáldi minnisvarða í Saurbæ,
sem verði minningarkirkja um Hallgrím
Pétursson. Þetta töfraorð fékk þegar
vígslu vors og vona héraðsfundarmanna,
bergmálar yfir fjöllin og fær víða hljóm-
grunn. Það hefur farið sem sigurorð um
landið, og er í dag innsiglað í vígðu
húsi á þessum stað við fjörðinn fagra í
fyllingu tímans.
Þetta var fagnaðarefni þáverandi presti
í Saurbæ, síra Einari Thorlacius, sem
hafði mikinn áhuga fyrir þessu máli.
Árið 1927 er skipuð nefnd valinna
manna til þess að beita sér fyrir fram-
gangi byggingarmálsins og átti sæti í
henni þetta valinkunna fólk: síra Einar
Thorlacius, sem var formaður, síra Sig-
urbjöm Á. Gíslason, Guðmundur Finn-
bogason landsbókavörður, frk. Halldóra
Bjarnadóttir kennari, Matthías Þórðarson
þjóðminjavörður, Sigurður Nordal pró-
fessor, og Þorsteinn Gíslason ritstjóri.
Nefnd þessi fær Áma Finsen arkitekt
til þess að gera tillöguuppdrátt að fyrir-
hugaðri Hallgrimskirkju í Saurbæ. f
tímaritinu „Óðni“, 1.—6. tbl. 1931 er birt
mynd af þessum uppdrætti, og fylgir
honum greinargerð um málið, og er þá
gert ráð fyrir að kosta muni um 37 þús-
und kr. að reisa kirkjuna. Þar gerir og
nefndin svofellda grein fyrir því fé, sem
þá sé í hennar vörzlum til kirkjubygg-
ingarinnar; þ. e. safnazt hafi í þessu
skyni:
a. I hinum almenna
kirkjusjóði .......... kr. 15.342.51
b. Safnað af nefndinni . . — 2.392.75
Samtals kr. 17.735.26
Þetta sama ár, 1931, skrifaði Snæbjörn
Jónsson, þáverandi bóksali, ágæta hvatn-
ingargrein um málið og var hún sér-
prentuð.
Á árinu 1932 mun því fyrst hafa ver-
ið hreyft, að halda í Saurbæ árlega hátíð
til minningar um Hallgrím Pétursson.
Lá þetta mál þó í þagnargildi þar til
AKRANES
155