Akranes - 01.07.1957, Blaðsíða 34

mönnum til blessunar, bægjandi frá
þeim öllu böli.
Ekkert er mögulegra, hægara, eðli-
legra og nauðsynlegra. Þar stendur aldr-
ei á Guði, heldur oss mönnunum, hverj-
um einstökum, hvar sem vér erum í
sveit settir. Það erum vér, sem sífellt
bregðumst Guði í smáu og stóru, en aldr-
ei hann.
Kirkja sú, sem öll þjóðin hefur nú
byggt í Saurbæ, hefin- ekki verið byggð
Hallgrími til dýrðar, heldur Drottini. Hún
er aðeins byggð til minningar um þann
mann, sem Guð hefur öllinn öðmm
mönnum fremur útvalið til þess að bera
sér varanlegt, ævarandi vitni um náð
og miskunn. Um líf og óendanlegan kær-
leika, sem sé óháður öllu efni og öllum
dauða. Allt það, sem er til, eða verður
til fyrir kraft Guðs og tiltrú mannanna,
er til þess að þjóna lífinu. Þessu eina,
sem aldrei að eilífu getur dáið. Ef hin
íslenzka þjóð vill ekki, eða getur ekki
lifað í samræmi við þetta æðsta, órjúfan-
lega lögmál, leiðir það af sjálfu sér, að
hún hættir að vera til sem sérstök þjóð.
- t-
Ungur fer Hallgrímur til skólagöngu
á Hólum. Östýrilátur, gáfaður, með opin
augu fyrir því spaugilega.
Fer ungur til Kaupmannahafnar, að
því er virðist, þó án þess að skólaganga
hafi verið ráðin fyrirfram. Þar segir
sagan, að Brynjólfur biskup finni þennan
unga mami við að hamra jám í smiðju,
og komi honum þá til náms í Khöfn.
1636 er Hallgrímur fenginn til að tala
um fyrir fólki þvi, sem nú var á heimleið
úr herleiðingu Tyrkja frá Alsír. Þar
kynnist hann Guðriði Símonardóttur og
fer með henni heim 1637, en hættir við
allan frekari lærdóm. Þau eru í Kefla-
vík eða Njarðvíkum, óg gerist nú dimmt
fyrir þeirra dyrum og margur vandi
steðjar að. Einstaka úrvalsmenn koma
þeim þó til hjálpar í raunum þeirra, og
dregur það þau áreiðanlega nokkuð á
veg. Þar til má nefna Grim Bergsson,
Þorleif bónda Jónsson á Hvalsnesi, og
Áma stórbónda Gíslason á Ytra-Hólmi
á Akranesi, Þórðarsonar lögmanns, Guð-
mundssonar.
Fyrir tilstilli Brynjólfs biskups og
fyrrtalinna góðra manna er Hallgrímur
vígður til Hvalsness 1644, og er þar
prestur við mikla fátækt og andúð ver-
aldlegra yfirvalda til 1651. Það ár
(1651) fær hann svo Saurbæ á Hval-
fjarðarströnd. Þá er eins og hann sé
kominn í einhvern sælureit. Hann efnast,
vex í áliti með hverju ári. Er vel liðinn
af öllu sóknarfólki, svo og af mektar-
mönnum og lögmanni þeim, er þá er
búsettur í nágrannaprestakalli hans. Nú
yrkir hann mikið, andleg ljóð og verald-
leg, rimur og létt ljóð.
Nú leikur allt í lyndi fyrir Hallgrimi
um stund. Hann er vel metinn, sækir
prestastefnur og er á alþingi, og oft til
mála kvaddur. 1657 er talið að hann hafi
byrjað að yrkja Passíusálmana. Þá
gefur hann ungfrú Ragnheiði Brynjólfs-
dóttur í eigin handriti. Þeir eru fyrst
prentaðir á Hólum 1666. Á þeim árum,
1665 og 66, verður hann liklega fyxir
alvöru líkþrár. 1667 tekur hann sér að-
stoðarprest. 1669 flytur hann að Kala-
stöðum. 1671 flytur hann svo að Fer-
stiklu, þar sem hann andast 27. október
1674.
— f —
Engin bók hefur verið gefin eins oft
út á Islandi sem Passíusálmamir, eða
170
AKRANES