Akranes - 01.07.1957, Blaðsíða 35

meira en 60 sinnum. Prentstaðimir eru:
Hólar 17 sinnum, Skálholt 2 sinnum,
Kaupmannahöfn 3, Leirárgarðar 2, Við-
ey 7, Reykjavík 25, Winnipeg 4. Má af
þessu marka, hve miklum vinsældum
þeir hafa notið, enda hafa þeir verið
lesnir og sungnir upp til agna. Svo miklu
ástfóstri tók þjóðin við þessa bók, að
mikill fjöldi fólks á öllum öldum lagði
það beinlínis fyrir, að þeir fylgdu þeim
í gröfina.
Einstök vers þeirra og meitlað speki-
mál, var á hvers manns vörum. Til
þeirra var sótt og vitnað, og er svo enn.
Fjöldi fólks lærði alla sálmana utan að,
meira að segja fram á þessa öld.
Hálfdán Einarsson meistari segir frá
því, að Páll lögmaður Vidalín og Magnús
Arason (Ingeniörkapteinn), er unni mjög
Passíusálmum Hallgríms og bar þá jafn-
an á sér, hafi ætlað að setja legstein á
leiði Hallgríms Pétursson( sbr. H.P. M.J.
I. b. bls. 71—72). Páll mun hafa gert
eftirfarandi áletrun á latínu, sem ætluð
var á steininn; en hún hljóðar svo á
íslenzku:
Minnismerki þess manns, er fæddist
föðurlandi sínu, fslandi, til ævarandi
sóma og kirkju Krists, sem lifir og
lifa mun á fslandi, til ævarandi prýði,
sem gegndi prestsembætti og andaðist
heilaglega í því sama prestsembætti
sínu, síra Hallgríms Péturssonar prests
fyrst að Hvalsnesi og síðan að Saurbæ
á Hvalfjarðarströnd, hins árvakrasta
prests, meðan honum entist aldur, er
og andaðist með æðsta heiðri í þessu
sama starfi.
Aldrei kom þó steinn þessi eða áletr-
tm á leiði Hallgríms. Má vel vera að
drukkmm Magnúsar Arasonar við
Hrappsey á Breiðafirði 19. janúar 1728,
hafi átt sinn þátt í því. Magnús þessi
Arason var sonur Ara sýslumanns Þor-
kelssonar í Haga á Barðaströnd og konu
hans, Ástríðar Þorleifsdóttur.
Eftir nærri hundrað ár kom þó leg-
steinn á leiði Hallgríms. Áður en Stefán
amtmaður Stephensen á Hvítárvöllum
andaðist, var hann búinn að panta stein
í þessu skyni hjá þjóðhagasmið, Jakobi
Snorrasyni, prests að Húsafelli. Þar sem
amtmaður andaðist áður en þetta komst
í framkvæmd, sá Magnús konferensráð
í Viðey, bróðir Stefáns amtmanns um
framkvæmdina og samdi grafletrið, svo
viðeigandi sem það nú er:
LÉT STEIN ÞENNA LANDSHÖFÐINGI
SÁRAST SAKNAÐUR HVER SANNRI TRU
AF ALHUG UNNI ÆTTMENN RISTA
EFTIR SINN DAG AÐ AULDNUM MOLDUM
HÁLEITS SÁLMASKÁLDS
HALLGRÍMS fræga
SAURBÆJARPRESTS PÉTURSSONAR
LIFI BEGGJA MINNING
I LANDI BLESSUÐ
MDCCCXXI
Þessum steini á þjóðin það þó ef til
vill að þakka, að leiði Hallgríms er ekki
með öllu týnt. Það er ekki svo litils vert.
Eins og kunnugt er gaf Dr. Grímur
'fhomsen út sálma Hallgrims og kvæði
í tveim bindum 1887 og 1890, ásamt ævi-
ágripi skáldsins. Það mun og hafa verið
dr. Grímur, sem fyrstur hreyfði þvi op-
inberlega að reisa Hallgrimi minnisvarða.
Um það mimu og hafa verið miklir
áhugamenn, Snorri Pálsson, verzlunar-
stjóri á Siglufirði, og sá mikli fremdar-
maður, Tryggvi Gunnarsson, eftir að
Snorra naut ekki lengur við. Þessi minn-
(Framhald á bls. 182).
A K R A N E S
171