Freyr - 01.05.2004, Blaðsíða 30

Hrútlömb 2003
Mynd 1. Fjöldi hrúta í skoðun í einstökum héruðum haustið 2003.
Mynd 2. Fjötdi gimbra í skoðun í einstökum héruðum haustið 2003.
uninni. Með hliðsjón af því virðist
eðlilegt að sá fjöldi lambhrúta,
sem á hverju hausti kæmi til
skipulegra mælinga og mats, væri
á bilinu 15-20 þúsund að lág-
marki. A sumum svæðum lands-
ins eru menn vafalítið mjög famir
að nálgast þessi mörk þó að á öðr-
um stöðum vanti enn talsvert á
það.
Það hefur verið venja um nokk-
urt árabil að safna saman á skipu-
legan hátt þeim upplýsingum sem
á hverju hausti fást úr mati og
mælingum lambanna á vegum
búnaðarsambandanna. Á þennan
hátt smöluðust í gagnaskrá frá
haustinu 2003 upplýsingar fyrir
9.496 hrútlömb, sem höfðu verið
ómmæld og stiguð, og fyrir
33.897 gimbrar. Það er ljóst að
einhver vanskil em þama á eins
og ætíð hefúr verið og einkum á
þetta samt við um gimbramar og
vafalítið nokkuð bundið ákveðn-
um hémðum.
Haustið 2003 vom lömb jafn-
betur á sig komin eftir sumarið
um nánast allt land en menn
minnast áður. Þetta kemur að
sjálfsögðu fram í góðum vænleika
lambanna, betri mælingum og
betri stigun en áður hefur sést.
Á myndum 1 og 2 er sýnd skipt-
ing eftir svæðum á tjölda metinna
lamba. Þessar myndir eru um
margt líkar því sem verið hefúr
undanfarin haust og sýna glöggt
að áherslur á þetta starf em tals-
vert breytilegar á milli svæða. í
öllum hérðuðum á landinu norð-
anverðu er umfang skoðunar á
hrútlömbum vemlegt þó að mest
sé það á Ströndum og í Skagafirði,
en í Skagafírði er aukningin frá
árinu áður, eins og í fleiri hémð-
um norðanlands, umtalsverð sem
skýrist að einhverju leyti af því að
haustið 2003 var miklu meira um
hrútlömb úr sæðingu í sveitum á
þessu svæði en var árið áður. Síð-
ustu tvö haust hefúr orðið mjög
umtalsverð aukning í allri vinnu
að þessum málum í Austur-Húna-
vatnssýslu og fer það svæði fylli-
lega að standast samanburð við
önnur hémð norðanlands. Á Suð-
urlandi er umfang skoðana á
lambhrútunum umtalsvert eins og
áður og Ámessýsla var eins og
svo oft áður með flesta lambhrúta
mælda og metna. Nokkuð mun
vanta af gögnum úr mælingum á
gimbmm af Suðurlandi eins og
áður, en samkvæmt þessum tölum
þá em þær mælingar samt ekki að
umfangi í neinu hlutfalli við skoð-
un lambhrútanna. Þá hefur það
einnig ætíð verið áberandi hve
þessi haustvinna á Suðurlandi fer
seint í gang að haustinu í saman-
burði við flest önnur svæði á land-
inu.
Það verður seint nægjanlega
brýnt fyrir mönnum að tilgangur
með ómsjármælingum hlýtur að
vera að nota niðurstöður í sam-
bandi við val ásetningslambanna.
Til að svo megi verða þarf að
mæla talsvert stærri hóp en þann
sem endanlega kemur til ásetn-
ings. Það þjónar engum ræktunar-
legum tilgangi að mæla aðeins
ásetningslambahópinn. Hópurinn
breytist í raun ekkert þó að fyrir
liggi mælingar sem staðfesti að
þessir þættir em eins og þær nið-
urstöður sýna. Því aðeins geta
menn vænst einhvers ræktunar-
legs árangurs af mælingunum að
130 - Freyr 4/2004