Tímarit Þjóðræknisfélags Íslendinga - 01.01.1931, Síða 142

124
TÍMARIT ÞJÓÐRÆKNISFÉLAGS ÍSLENDINGA
á þessu ári veitti, úr sjóði eða á annan
hátt, einhverja upphæð, er þinginu kæmi
saman um, í viðurkenningarskyni fyrir
vel unnið starf, sagnaskáldinu góðkunna
J. Magnús Bjarnasyni í Elfros. Áleit
hann að heppilegast myndi vera, að fé-
lagið tæki mál þetta á dagskrá, að
það þar með gerði tilraun til að mynda
fastan sjóð, stofnsjóð (Foundation), er
bæri eitthvert ákveðið nafn, er skýrði
tilgang hans, og vöxtum þessa sjóðs
yrði svo varið árlega til verðlauna
veitingar Isl. rithöfundum vestan hafs,
en þó þar með skilið að fyrsti veit-
ingahafi yrði skáldið góðkunna er áður
hefði verið nefnt. Sjóðinn gæti Félag-
ið stofnað með því að setja til síðu ein-
hverja ákveðna upphæð til þess að
hyrja með, og leita svo gjafa í hann
frá ári til árs, meðal þeirrra er styðja
vildi þesskonar fyrirtæki. ðskaði hann
eftir að þingið tæki þetta til meðferðar.
Fór hann þar næst nokkrum orðum um
ritverk J. Magnúsar Bjarnasonar og
henti á í hvaða þakklætis skuld Is-
lendingar stæðu við hann.
Að máli þessu var gerður hinn bezti
rómur. Með þvi töluðu séra Guðm.
Arnason, Jóh. Eiríksson, Ásm. P.
Jóhannsson, er sagðist vera málinu með-
mæltur og ef hægt væri að mynda sjóð
á viðeigandi hátt skyldi hann nú þegar
gefa til hans $25.00. Halldór Gíslason
spurði þá flutingsmann hvaða nafn
hann hefði hugsað sér fyrir sjóðnum.
R. Pétursson svaraði, að sjóðurinn mætti
heita “Bókmentasjóður Stephans G.
Stephanssonar, til styrktar íslenzkum
rithöfundum”, að öðru leyti hefði hann
ekki um nafnið hugsað. Ásgeir Bjarna-
son mælti með sjóðstofnun, sömuleiði3
Mrs. Byron er kvaðst fús að leggja
fram $5.00. J. K. Jónasson mælti með
málinu en áleit heppilegast að ekkert
nafn væri við sjóðinn tengt að svo-
stöddu. Jónas Jónasson talaði með
málinu og hét sinni aðstoð. Séra J-. P.
Sólmundsson mælti með en kvaðst ekki
fella sig við orðalag flutningsmanns að
öllu leyti. Jón Jónatansson talaði um
nafnið, vildi að sjóðurinn yrði nefndur
“Viðurkenningarsjóður”. Árni Eggerts-
son sagðist álita heppilegast að fá þetta
mál 3 manna nefnd er hefði það með
höndum að minsta kosti fyrsta árið.
Tillaga Ásg. Bjamason og Halldór Gísla-
son, að kosin sé þriggja manna nefnd,
er færi með málið til næsta þings. Jón
J. Bíldfell benti á að fyrst væri að
ganga frá bendingu flutningsmanns um
að stofna sjóð, lagði til að þingið að-
hiltist þá bendingu og ákvæði að stofna
slíkan sjóð, og setti fyrir honum reglu-
gerð um' hversu með hann skyldi farið.
samþykt. Ásm. P. Jóhannsson gerði þá
breytingartiliögu við þá er fram var
komin að vísa málinu að svo komnu til
stjórnarnefndar. Stutt af Guðj. Frið-
riksson og samþ. Ó. S. Thorgeirsson
vakti máls á þvi, hvort ekki væri við-
eigandi að vekja athygli Islands stjórn-
ar á máli þessu. Á. Eggertsson gat
þess að hann hefði minst á þetta mál í
sumar, og þvi verið vel tekið.
Fyrir hönd fræðslumálanefndar flutti
J. J. Bíldfell eftirfarandi álit:
“Það blandast víst engum hugur um
það, að fræðslumálin eru eitt af aðal-
verkefnum Þjóðræknisfélagsins. Á sama
tíma og þau eru hið göfugasta hugsjón-
armið hjá félaginu sjálfu og öllum öðr-
um, sem að þvi styðja á einn eða ann-
an hátt, að vekja hugi og hjörtu eldri
og yngri Vestur-Islendinga til þess sem
fegurst er og bezt í fari íslenzku þjóð-
arinnar.
Verkefni þau sem Þjóðræknisfélagið,
eða deildir þess hafa sérstaklega haft
með höndum á árinu, er íslenzku-kensla
og framsögn á islenzku af börnum og
unglingum. Hvoru tveggja þetta hefir
tekist ágætlega vel á árinu og eiga allir
hlutaðeigendur þakkir skilið fyrir á-
huga sirin í þeim efnum og vel unnið
verk.
1 sambandi við fræðslumálin vill nefnd-
in benda á, að fræðslumálunum, utan
Þjóðræknisfélagsins hefir verið sint all-
rækilega í sömu átt og Þjóðræknisfélag-
ið er að vinna og starfa. Má þar til
nefna söngkenslu Brynjólfs Þorláksson-
ar sem er óendanlega mikils virði fyrir
Þjóðræknisstarfið, því það er ef til vill
ekkert, sem nær jafn vel til sálar ungl-
inganna, eins og töfraregn söngtón-
anna .
I öðru lagi er það Choral Society,