Tímarit Þjóðræknisfélags Íslendinga - 01.01.1948, Blaðsíða 33

RÍKARÐUR JÓNSSON SEXTUGUR
15
myndum og lesmáli um heimför skálds-
ins til Islands 1917. Vangamynd er af
honum í miðju, að ofan skáld með
hörpu í hönd sér, á baki skeiðandi
skáldfáksins, en að neðan knýr braut-
ryðjandinn plóg sinn urn nýrutt land-
svæði, en gnæfandi skógurinn rís til
Eeggja hliða. Islensk fjöll eru í baksýn.
Hin rismyndin nefnist “Verndarhlynur
dýranna” og er á minnisvarða Tryggva
Gunnarssonar. Hér blasir við augum
voldugur og limaríkur meiður, en und-
11 greinum hans finna hin ýmsu dýi
skjól: sauðfé, hestar, kýr, hundar oí
kettir. 1 fjarlægð sjást hlíðar og tindar
Eiu rismyndir þessar ljós vottur smekk
visi og hugvitssemi listamannsins, og
iýsa, með auðkennum, Stefáni, lang
förlu skáldinu og margreyndum land
nemanum, og Tryggva óþreytandi
málsvara dýranna
En listfengi Ríkarðs og hugkvæmi
Jysa sér eigi síður í myndskurði hans.
ann hefir hlotið í vöggugjöf sjald-
gasfa hagleiksgáfu og þroskað hana,
ems °S þegar er greint, með löngu
nanii undir handleiðslu ágætra kenn-
aia’ íslenskra og erlendra. 1 bók lians
u að sjálfsögðu fjölda margar mynd-
af útskornum munum hans, og getur
Par að líta næga fegurð og fjölbreytni.
yist er hin margdáða prófsmíði hans,
em þegar er getið. Þá eru hér bikarar,
bókahillur, vegghillur, blekbyttur,
•tantskrm, vindlahylki, tóbakspont-
b stafhunar og enn fleira. Mun með
sp.'11 me.ga segJa’ að þar sé eitthvað,
^ dragi að sér athygli hvers eins.
Af utskornu gripunum er “Þang-
‘ !“"m" h™S s^rkennilegas,ur; kem-
list U'i. ram’ ,sem viða annarsstaðar í
Rikarðs, hve rammíslenskur hann
hverpann fmnur efnivið nógan í um-
lverfi smu, á láði og legi, í íslensku
dýraríki og í hversdagslífi þjóðar sinn-
ar. Hann sækir oft fyrirmyndir sínar
í íslenskt sjómannalíf. Þá er askurinn
með rostunginn á bakinu, selina á
handföngunum og frostrósirnar á loki
og hliðum, há-íslenskur og enginn
liversdagsgripur.
Blekbytturnar eru hver annari fegri
og frumlegri. Hin fyrsta er víkingaskip
undir seglum; önnur sýnir Mírni við
Mímisbrunn; hin þriðja er íslenskur
sveitabær; sú fjórða hlóðapottur,
hreinasta afbragð. Þá er bréfapressan
eigi síður sérstæð, því að hún er í hrúts-
líki, en stuðlabergssúlur að baki. Það
er svo sem ekkert efamál, að Ríkarður
er “manna þjóðlegastur í list sinni”.
Kemur það meðal annars fram í því, að
hann notar mjög íslenskt höfðaletur í
myndskurði sínum.
Af teiknimyndum Ríkarðs eru um
sextíu í bókinni, margar þeirra prýði-
lega gerðar. Sem dæmi andlitsteikninga
hans má nefna myndina af séra Frið-
rik Friðrikssyni, “Bæn”. Þar hafa lista-
manninum sannarlega ekki fatast inn-
sýnin eða handtökin. Snildarhand-
bragð er einnig á myndinni “Stúlka við
Rokk”.
Hvergi lýsir hugarflug Ríkarðs sér,
ef dl vill, betur, heldur en í sumurn
teikningum hans. “Vísa um konuna”
er óður um fórnfúsa ást móðurinnar,
sem vefur börn sín að barmi sér og
hlýjar þeim með örmum sínum og
mjúkum lokkum. 1 svipuðum anda er
teikningin “Tröllamóðir”, er sýnir, svo
enginn fær um vilst, að móðurástin fer
ekki í manngreinarálit. Andstæðunum
eilíf-nýju, elli og æsku, er skipað hlið
við hlið á myndinni “Frá, frá, frá!”;
gamall maður ríður fót fyrir fót niður
hjarnþakta hlíðina, en á eftir honum