Árbók VFÍ/TFÍ - 01.06.2002, Blaðsíða 78

Fjárfesting atvinnuveganna,
tegundaskipting.
Vísitala, 1997=100.
Heimild: Þjóðhagsstofnun.
framleiðslu var fjárfesting atvinnuveganna 9% á árinu 1995 en
gert er ráð fyrir áð hún verði um 10% í ár. Hæst fór hlutfallið í
rúm 16% á árinu 1998 en þá náðu framkvæmdir vegna virkjana
og stóriðju hámarki.
Frá 1995 til 2001 var fjárfesting í byggingum og mannvirkjum
að meðaltali 59% af heildarfjárfestingu. A sama tímabili jukust
framkvæmdir við byggingar og mannvirki um 75% á föstu
verðlagi. Fjárfesting atvinnuveganna í byggingum og mann-
virkjum jókst enn meira á tímabilinu eða um 218%. Nam hún
tæpum 40 milljörðum króna árið 2001 og var um þriðjungur
þeirrar fjárhæðar fjárfestingar við rafveitur og rafvirkjanir.
Jafnhliða bygginga- og mannvirkjagerð hefur fjárfesting í
vélum og tækjum til jarðvinnslu og mannvirkjagerðar vaxið
mikið. Hlutfall þeirra í heildarfjárfestingu atvinnuveganna
hefur verið um þriðjungur undanfarin ár. Mestur hefur vöxtur
fjárfestingar verið í flokknum skrifstofuáhöld og tæki sem rekja
má m.a. til frelsis á fjarskiptamarkaði og breytinga á inn-
lendum fjármálamarkaði. Frá 1997 fram til 2000 jókst fjárfesting
í þessum lið um 135%, en í fyrra dróst fjárfestingin hins vegar
saman um 24%.
Minni sveiflur eru í fjármunamyndun í verksmiðju- og iðn-
aðarvélum og ólíkt öðrum liðum jókst fjárfestingin í þessum lið
um 4,7% á árinu 2001.
Mestar sveiflur hafa verið í fjárfestingarútgjöldum vegna skipa
og flugvéla. A árunum 1999 og 2000 var fjárfest í skipum og
flugvélum fyrir um 12 milljarða króna hvort árið um sig.
Þús. %
8 5
1998 1999 2000 2001 2002
Starfancli, vinstri ás ■ Hlutfall, hœgri ás
Fjöldi erlendra ríkisborgara á
íslenskum vinnumarkaði og
hlutdeild þeirra (upphafi
hvers árs. Heimildir: Hagstofa
[slands og Þjóðhagsstofnun.
Vinnumarkaður og byggðaþróun
Atvinnuþátttaka og atvinna: Samkvæmt vinnumarkaðskönn-
unum Hagstofunnar hefur atvinnuþátttakan farið vaxandi frá
árinu 1997 og náði hámarki á árunum 2000 og 2001 þegar 8314%
íslendinga á aldrinum 15-74 ára töldust til vinnuaflsins. Ört
vaxandi atvinnuþátttaka á síðustu árum er lýsandi umhversu
sveigjanleg framboðshlið vinnumarkaðarins er og bregst vel
við vaxandi eftirspurn. Framboð á íslenskum vinnumarkaði
hefur aukist vegna fjölgunar fólks á vinnualdri og vegna þess
að hærra hlutfall þessa fólks er nú á vinnumarkaði. Tveir þættir
öðrum fremur skýra vaxandi atvinnuþátttöku; aukin atvinnu-
þátttaka námsmanna og fjölgun erlendra starfsmanna.
Samkvæmt vinnumarkaðskönnun voru 79,2% námsmanna
þátttakendur á vinnumarkaði á árinu 2000 samanborið við
67,3% árið 1996. Á seinni hluta árs 2001 var atvinnuþátttaka
námsmanna um 75% og hafði minnkað samfara minni spurn
eftir vinnuafli á síðari hluta ársins.
Fjöldi vinnustunda jókst heldur á árunum 1998-2000. Vinnu-
stundir fólks í aðalstarfi fór úr 41 klukkustund í 42í4 klukku-
stund á þessu tímabili. Á árinu 2001 fækkaði vinnustundum á
hinn bóginn eftir því sem slaknaði á þenslu á vinnumarkaði og
fór niður fyrir 41 klukkustund í fyrsta sinn síðan á árinu 1995.
Árbók VFl/TFl
2 0 0 2