Árbók VFÍ/TFÍ - 01.06.2002, Blaðsíða 138

Umhverfismál
Grænt bókhald og vistferilgreining
Á árinu 2001 var byrjað að færa grænt bókhald á flutningssviði og í Blöndustöð. í grænu
bókhaldi koma fram tölulegar upplýsingar um notkun hráefna og magn mengandi efna
sem losað er frá starfseminni. Til að halda utan um þessa þætti er notað danskt kerfi fyrir
grænt bókhald, TIM, sem Iðntæknistofnim hefur íslenskað. Til að koma bókhaldskerfinu
á hefur m.a. flokkun úrgangs verið endurskipulögð og komið upp aðstöðu til að ganga
frá honum til endurvinnslu eða förgunar. Til að staðfesta hve vatnsorka getur verið
umhverfisvæn var unnin einföld vistferilgreining fyrir Blöndustöð. Þar voru skoðuð
áhrifin á umhverfið frá því Blanda var virkjuð og áhrif framleiðslunnar sjálfrar allt þar til
rafmagnið er sent út á flutningskerfið við stöðvarvegg. Við þessa greiningu var notuð
sama aðferðafræði og sænska fyrirtækið Vattenfall hefur notað. Umhverfisáhrifunum er
skipt í áhrif á heims- og landsvísu annars vegar og staðbundin áhrif hins vegar. í Blöndu
reyndist notkun á hvers kyns málmum við uppbyggingu orkuversins hafa hvað mest
áhrif á umhverfið. Þar er um nokkuð veruleg áhrif að ræða, sérstaklega vegna þess að
ryðfrítt stál inniheldur molybden sem er afar sjaldgæft efni. Þá hefur blý í rafhlöðum
einnig talsverð umhverfisáhrif. En greiningin sýnir einnig að með endurvinnslu á málm-
unum er hægt að minnka þessi umhverfisáhrif til muna. Önnur umhverfisáhrif, bæði á
heims- og landsvísu, eru losun á SF6 frá tengivirki. Staðbundin áhrif eru vegna lands sem
tapast undir lón og losun til andrúmsloftsins frá flutningabílum á byggingartíma. Þá
urðu breytingar á vatnakerfi svæðisins sem telst til verulegra staðbundinna umhverfis-
áhrifa. Þessar fyrstu niðurstöður af vistferilgreiningu sýna að íslensk vatnsorka hefur alla
möguleika á að skapa sér enn betri sess sem umhverfisvæn orkulind.
Meðferð á SF6 gasi
Á undanförnum árum hefur SF6-gas (brennisteinshexaflúoríð) smám saman verið að
ryðja olíu út af markaðnum sem einangrunarefni í aflrofum. Efnasambandið er mjög
stöðugt og ekki eitrað en það er hins vegar öflugasta gróðurhúsalofttegund sem þekkt er.
Á árinu 2001 var gert átak innan Landsvirkjunar í því að skrá magn og staðsetningu alls
SF6-gass og meta hættu á leka. Reglur um alla meðhöndlun gassins voru einnig
endurskoðaðar og hertar. Stefnt er að því að koma upp þrýstimælum á öll gashólf til að
geta fylgst með hugsanlegum leka og brugðist fljótt við ef leki kemur upp.
Uppbygging á umhverfisstjórnun
Auk þess sem þegar hefur verið nefnt hefur fjölmargt annað verið gert sem miðar að
uppbyggingu á umhverfisstjórnun fyrirtækisins. Á árinu 2001 var sótt um starfsleyfi til
viðkomandi heilbrigðisnefnda fyrir allar aflstöðvar Landsvirkjunar og starfsemina á
Geithálsi og Hesthálsi. Þá var samþykkt ný innkaupastefna sem gerir skýrari kröfur til
birgja í umhverfismálum. Þar segir m.a.: „Við innkaup skal tekið tillit til gæða- og
umhverfissjónarmiða jafnt sem kostnaðar. Ef vörur eru sambærilegar að öðru leyti ber að
velja þá tegund sem telst síður skaðleg umhverfinu."
1 3 4
Arbók VFl/TFl 2002