Fréttablaðið - 01.12.2012, Qupperneq 122

1. desember 2012 LAUGARDAGUR| MENNING | 94
BÆKUR ★★★ ★★
Húsið
Stefán Máni
JPV-ÚTGÁFA
Hörður Grímsson,
lögreglumaðurinn
í forgrunni nýjustu
sagna Stefáns Mána,
er einn magnaðasti
lögreglumaður í
íslenskum krimma-
heimi. Tröll vexti, rauð-
hærður, síðhærður, með sægræn
augu, klæddur síðum leðurfrakka er
hann eins og stokkinn þráð-
beint út úr teiknimyndasögu
um ofurhetju. Og þegar ofan
á bætist að hann er skyggn
er myndin fullkomnuð. Hann
á inni fyrir frasanum sem
hann hreytir í yfirmann sinn
sem kallar hann Harry Hole
(eftir söguhetju Jo Nesbø):
„Harry Hole er kelling!“
Hörður á þó ekki sjö dagana
sæla í nýjustu bókinni, Húsinu.
Glímir við morðmál sem ekki
virðist vera morð, á í vand-
ræðum með drykkjuna, kon-
una og yfirmanninn og er í ofaná-
lag að kafna úr flensu. En lætur það
að sjálfsögðu ekki buga sig og leysir
málið á óvæntan hátt.
Glæpamálið í sögunni er stórt og
flókið og teygir anga sína aftur í
aldir. Krimminn Theódór er alveg
jafn flókin og vel skrifuð persóna
og Hörður, vondur í gegn en á sér
málsbætur sem gera það að verkum
að lesandinn finnur til með honum,
þrátt fyrir alla illskuna, skilur
hann að vissu leyti og finnst næst-
um að ofbeldi hans sé réttlætanlegt
alveg fram í síðustu kaflana þegar
málin skýrast og hið sanna eðli hans
kemur í ljós.
Stefán Máni skrifar eins og í
gegnum myndavélarlinsu, öllu er
lýst í smáatriðum, andlitum fólks,
klæðnaði, umhverfi, litum og lýs-
ingu. Í fyrstu er þetta skemmtilegt
og óvenjulegt, en verður heldur
mikið af því góða þegar til lengd-
ar lætur. Engu að síður skapar
þetta Stefáni Mána sérstöðu meðal
íslenskra glæpasagnaritara og gerir
væntanlega sögur hans þeim mun
betur til kvikmyndunar fallnar.
Bygging sögunnar er geysivel
unnin og allir þræðir faglega flétt-
aðir saman. Lengi vel grunar les-
andann ekki einu sinni hvernig í
pottinn er búið en skyggni Harðar
kemur upp um það aðeins of
snemma. Lokakaflinn er algjörlega
magnaður, meira að segja fyrir fólk
sem trúir ekki á drauga, en endirinn
kannski full snubbóttur.
Í heild er Húsið hin ánægjuleg-
asta lesning bæði sem glæpasaga
og sálfræðitryllir og vekur lesand-
ann til meiri umhugsunar um eðli
og aðstæður glæpamanna en ég
minnist að hafa upplifað við lestur
íslenskrar glæpasögu fyrr.
Friðrika Benónýsdóttir
NIÐURSTAÐA: Fín og vel fléttuð
saga, flottur glæpon og enn flottari
lögga gera Húsið að einni bestu íslen-
sku glæpasögu þessa árs.
„Harry Hole er kelling!“
Hallgrímur Helgason og Guðmundur Andri Thorsson
eru báðir tilnefndir til bókmenntaverðlauna Norður-
landaráðs fyrir hönd Íslands. Tilnefningarnar voru
tilkynntar í Gunnarshúsi í gær.
Hallgrímur er tilnefndur fyrir bókina Konan við
1000º – Herbjörg María Björnsson segir frá en Guð-
mundur Andri er tilnefndur fyrir bókina Valeyrar-
valsinn. Báðar komu þær út fyrir jól í fyrra.
Aðrir höfundar sem hlutu tilnefningu voru Josefine
Klougart og Kim Leine fyrir Danmörku, Rosa Liksom
og Ulla-Lena Lundberg fyrir Finnland; Nils-Øivind
Haagensen og Ole Robert Sunde fyrir Noreg; Lars
Norén og Johannes Anyuru fyrir Svíþjóð; Jóanes Niel-
sen fyrir Færeyjar; Mariane Petersen fyrir Græn-
land; Sollaug Sárgon fyrir samíska málsvæðið; og
Ulla-Lena Lundberg fyrir Álandseyjar.
Dómnefnd bókmenntaverðlauna Norðurlandaráðs
velur verðlaunahafann og hann verður tilkynntur á
þingi Norðurlandaráðs í Ósló í lok október á næsta ári.
Verðlaunin nema 350.000 dönskum krónum eða um sjö
milljónum íslenskra króna.
Tilnefndir til Norðurlandaverðlauna
Konan við 1000° og Valeyrarvalsinn tilnefndar til verðlauna Norðurlandaráðs.
SKÁL Hallgrímur og Guðmundur Andri fagna tilnefningunni í
gær. FRÉTTABLAÐIÐ/GVA
„Hver er ég er vinsælasta bók
sem hefur komið út í Þýskalandi
frá stríðslokum. Hún vakti gríð-
arlegt umtal þegar hún kom út
og það er búið að gefa hana út á
yfir þrjátíu tungumálum,“ segir
Arthúr Björgvin um bókina sem
hann hefur setið við að þýða og
komin er út hjá Ormstungu. Höf-
undur er Richard David Precht,
einn af vinsælustu fyrirlesurum
Þjóðverja.
Arthúr Björgin segir okkar tungu
ekki þá auðveldustu þegar kemur
að því að þýða á hana heimspeki-
texta. „Bæði vantar okkur oft
hugtök sem eru landlæg í öðrum
Evrópumálum og íslensk heim-
speki er líka svo ung þannig
að hver þýðing af þessu tagi er
nýsköpun. En það er bara spenn-
andi,“ segir hann og bætir við
að texti Prechts sé aðgengileg-
ur miðað við heimspekitexta
almennt og það sé lykillinn að
vinsældum bókarinnar. „Höfund-
urinn fjallar um sígildar spurn-
ingar heimspekinnar; hvað get ég
vitað? hvernig ber mér að breyta?
og hvað má ég vona? á nútíma-
legan hátt. Hann mátar kenning-
ar heimspekinnar við gallharð-
ar niðurstöður úr rannsóknum
á heilanum og taugalíffræði og
gerir það með lifandi og skemmti-
legum hætti. Svo tekur hann fyrir
ýmsar spurningar sem brenna á
fólki í dag, svo sem um líknar-
morð, fóstureyðingar og náttúru-
vernd, notar þar heimspekikenn-
ingar sínar til að rýna í þær en
áttar sig á að leiðin að markinu er
mikilvægust í þessum málum og
lætur lesandanum eftir að draga
lokaniðurstöðurnar. Precht er
nefnilega mannhyggjumaður,
frjálslyndur og opinn hugsuður.
Hann er með fastan þátt í sjón-
varpinu einu sinni í mánuði. Þar
hefur hann meðal annars tekið
stjórnmálamenn á beinið.“
gun@frettabladid.is
Heimspekin sett
fram á nútímahátt
Hver er ég – og ef svo er, hve margir? er bók sem Arthúr Björgvin Bollason hefur
þýtt úr þýsku. Hún hefur verið metsölubók í Þýskalandi í mörg ár.
ÞÝÐANDINN „Bókin Hver er ég – og ef svo er hve margir? vakti gríðarlegt umtal þegar hún kom út og það er búið að gefa hana
út á yfir þrjátíu tungumálum,“ segir Arthúr Björgvin. FRÉTTABLAÐIÐ/STEFÁN
Bæði vantar
okkur oft hugtök sem
eru landlæg í öðrum
Evrópumálum og ís-
lensk heimspeki er líka
svo ung þannig að hver
þýðing af þessu tagi er
nýsköpun.
Rannsóknaþjónusta
NÁMSKEIÐ Í GERÐ LEONARDO UMSÓKNA
UM YFIRFÆRSLU-, MANNASKIPTA- OG
SAMSTARFSVERKEFNI
FIMMTUDAGINN 6. DESEMBER 2012 Í NÁMU,
SAL ENDURMENNTUNAR HÍ, DUNHAGA 7
KL. 10:00 - 12:00 YFIRFÆRSLUVERKEFNI
KL. 13:00 - 15:00 MANNASKIPTA- OG SAMSTARFSVERKEFNI
Næstu umsóknarfrestir Leonardo verkefna eru:
Yfirfærsluverkefni 31. janúar 2013
Mannaskiptaverkefni 1. febrúar 2013
Samstarfsverkefni 21. febrúar 2013
Dæmi um verkefni:
að senda nemanda, leiðbeinanda eða starfsmann erlendis í
starfsþjálfun eða endurmenntun
að nemendur í starfsnámi taki hluta starfsþjálfunar í
öðru Evrópulandi
samstarfsverkefni við aðrar evrópskar stofnanir um
þróun í starfsmenntun
samstarf um þróun nýrra kennsluhátta eða aðferða við
mat í starfsmenntun
Námskeiðið er án endurgjalds og öllum opið. Skráning fer
fram í síma 525 4900 eða með tölvupósti á lme@hi.is
Hægt er að óska eftir aðgengi að námskeiðinu í gegnum fjarfundabúnað
símenntunarstöðva á landsbyggðinni.
Nánari upplýsingar um áætlunina og forgangsatriði næsta umsóknarfrests
er að finna á www.leonardo.is og heimasíðu Menntaáætlunar ESB www.lme.is
LANDSKRIFSTOFA
MENNTAÁÆTLUNAR ESB
www.lme.is
Leonardo: Dunhaga 5
107 Reykjavík | Sími: 525 4900
STYRKIR TIL STARFSMENNTUNAR
Í EVRÓPU
LEONARDO
STARFSMENNTUN
UMDEILDIR
PISTLAR
FRÉTTIR VIÐSKIPTI SPORT UMRÆÐAN ÚTVARP LÍFIÐ SJÓNVARP
- oft á dag