Læknablaðið - 15.01.1996, Síða 67

LÆKNABLAÐIÐ 1996; 82
51
sýkinga og afleiðinga þeirra er geta haft áhrif á
mat á vægi þeirra breyta sem kannaðar eru
(12). Niðurstöður þessarar athugunar eru þó
líklega lýsandi fyrir minni, blandaðar gjör-
gæsludeildir. Ennfremur verður ekki lögð næg
áhersla á mikilvægi skráningar spítalasýkinga
bæði á gjörgæsludeildum og öðrum sem hluta
af innra gæðaeftirliti hverrar stofnunar.
Enginn faraldur greindist á athugunartíma-
bilinu. Sýkingarstaðir voru svipaðir og í flest-
um fyrri rannsóknum (3,5-7); mest bar á sýk-
ingum í lungum og þvagfærum. Einungis 7%
sýkinga voru blóðsýkingar og er það lægra en
greint hefur verið frá í nokkrum rannsóknum
(1,5) en hliðstætt öðrum (3). Að sjálfsögðu er
erfitt að meta hvort einhverjar sýkingar voru
vangreindar, en benda má á að til dæmis er
örðugt að greina skútabólgur í gjörgæslusjúk-
lingum klínískt. Ennfremur var veirusýkinga,
til dæmis endurvakningar cýtómegalóveiru,
ekki leitað á kerfisbundinn hátt.
Gram-jákvæðir kokkar greindust jafn oft og
Gram-neikvæðar stafbakteríur í þessari könn-
un, um 70 stofnar úr hverjum flokki. í nýlegri
spænskri könnun (3) frá 10 rúma gjörgæslu-
deild á háskólaspítala voru hins vegar einungis
10% stofna úr hópi Gram-jákvæðra kokka,
18% voru P. aeruginosa og 30% Enterobacteri-
aceae. Á gjörgæsludeild Landspítalans reynd-
ust Gram-neikvæðar stafbakteríur einnig vera
um tvöfalt algengari en Gram-jákvæðir kokkar
(11). Þetta sýnir enn þann mun sem er á hinurn
ýmsu deildum, en benda má á að vægi Gram-
jákvæðra kokka, einkum stafýlókokka, hefur
farið vaxandi í spítalasýkingum undanfarin ár,
meðal annars vegna aukinnar ífarandi tækni
við vöktun (13).
í þessari athugun var ekki unnt að flokka
sjúkdómsþyngd eftir flokkunarkerfum á borð
við APACHE II (the Acute Physiology and
Chronic Health Evaluation) (14) en ýmsar aðr-
ar breytur en þær sem þar eru lagðar til grund-
vallar voru athugaðar með tilliti til tengsla við
sýkingar. Án þess að fjölþáttagreining væri
gerð reyndust marktæk tengsl (með einföldu
(univariate) kí-kvaðrat prófi) sýkingar við til-
vist miðbláæðarleggja, barkarenna, notkun
H2-hemla og tilvist hjarta- og lungnasjúkdóms.
Legutími sýktra á gjörgæslu var að meðaltali
2,7 sinnum lengri en hinna ósýktu og er það
mjög í samræmi við fyrri athuganir (4).
Þótt ekki væri munur á dánartíðni sýktra og
ósýktra meðan á gjörgæsludeildarvist stóð, var
heildardánartíðni í sjúkrahúslegunni meðal
hinna sýktu 2,1 sinnum hærri en meðal hinna
ósýktu (19% á móti 9%), þannig að tengsl
sýkinga við aukna dánartíðni komu fram. Á
sama hátt var dánartala nýlega sögð vera 2,5
sinnum hærri í sýktum en í ósýktum gjörgæslu-
sjúklingum (3).
I samantekt sýnir því rannsókn þessi, eins og
flestar fyrri sambærilegar kannanir, að tíðni
sýkinga á gjörgæsludeild er veruleg, algeng-
ustu sýkingarstaðir eru lungu og þvagfæri,
hlutfall Gram-jákvæðra og -neikvæðra sýkla er
áþekkt og legutími og dánartala er hærri hjá
hinum sýktu en hinum ósýktu. Ljóst er því að
þörf er á sterku, áframhaldandi forvarnarstarfi
og baráttu gegn sýkingum á þessum vettvangi.
Þakkir
Bestu þakkir til starfsfólks gjörgæsludeildar
og sýkladeildar Borgarspítalans fyrir töku og
greiningu sýna. Ennfremur þakkir til stjórnar
Starfslaunasjóðs lækna en rannsóknin var
styrkt af sjóðnum.
HEIMILDIR
1. DonowitzLG, WenzelRP, Hoyt JW. High risk of hospi-
tal-acquired infection in the ICU patient. Crit Care Med
1982; 10: 355-7.
2. Emmerson AM. The epidemiology of infections in in-
tensive care units. Int Care Med 1990; 16/Suppl 3: 197-
200.
3. Bueno-Cavanillas A, Delgado-Rodriguez M, Lópes-
Luque A, Schaffino-Cano S, Gálvez-Vargas R. Influen-
ce of nosocomial infection on mortality rate in an in-
tensive care unit. Crit Care Med 1994; 22: 55-9.
4. Daschner FD, Frey P, Wolff G, Baumann PC, Suter P.
Nosocomial Infections in Intensive Care Wards: a Multi-
center Prospective Study. Int Care Med 1982; 8: 5-9.
5. Craven DE, Kunches LM, Lichtenberg DA, Kollisch
NR, Barry A, Heeren TC, McCabe WR. Nosocomial
Infection and Fatality in Medical and Surgical Intensive
Care Unit Patients. Arch Intern Med 1988; 148: 1161-8.
6. Brown RB, Hosmer D, Chen HC, Teres D, Sands M,
Bradley S, et al. A comparison of infections in different
ICUs within the same hospital. Crit Care Med 1985; 13:
472-6.
7. Thorp JM, Richards WC, Telfer ABM. A survey of
infection in in an intensive care unit. Anaesthesia 1979;
34: 643-50.
8. Centers for Disease Control. Outline for surveillance
and control of nosocomial infections. Atlanta, GA:
CDC, 1972.
9. American College of Chest Physicians/Society of Crit-
ical Care Medicine Consensus Conference Committee.
Definitions for sepsis and organ failure and guidelines
for the use of innovative therapies in sepsis. Crit Care
Med 1992; 20: 864-74.
10. Daschner F. Nosocomial infections in intensive care
units. Int Care Med 1985; 11: 284-7.
11. Magnason S, Kristinsson KG, Stefánsson ÞS, Erlends-
dóttir H, Baldursdóttir L, Guðmundsson S. Spítalasýk-
ingar á gjörgæsludeild Landspítalans. Niðurstöður eftir