Læknablaðið - 15.09.1998, Síða 27

LÆKNABLAÐIÐ 1998; 84
645
aðgerðar og fannst æxli á ofangreindum stað
sem vaxið var út í gegnum ristilvegginn og yfir
á þvagblöðruna. Vefjarannsókn leiddi í ljós
meðalvel til vel þroskað kirtilþekjukrabbamein
með vexti í gegnum ristilvegginn en þeir 14
eitlar sem voru í sýninu reyndust allir án æxlis-
vaxtar. Því var um að ræða stig B samkvæmt
flokkun Dukes. Sjúkdómsgangur var tíðindalít-
ill eftir aðgerðina og útskrifaðist sjúklingurinn
11 dögum síðar eftir sex vikna legu á sjúkra-
húsinu.
Umræða
Ristilkrabbamein eru meðal algengustu
krabbameina hér á landi og greinast um 60 ný
tilfelli árlega. Fyrstu einkenni eru oftast í formi
hægðabreytinga og blæðinga frá endaþarmi.
Sjaldgæfari einkenni eru vegna fjarmeinvarpa
en einnig geta bakteríur ristilflóru komist inn í
blóðrásina vegna skertra slímhúðarvarna og
valdið fjarlægum sýkingum líkt og í umræddu
tilfelli (1). Ovenjulegar sýkingar geta þannig
verið eina vísbendingin um krabbamein í ristli.
í umræddu tilfelli var um að ræða bactero-
ides blóðsýkingu sem átti upptök í ristilkrabba-
meini og leiddi til mjúkvefjasýkingar í brjóst-
vegg. Reyndar var ekki tekið sýni frá sýkingar-
staðnum til sýkla- eða vefjarannsókna en
gengið var út frá mjúkvefjasýkingu af völdum
bacteroides, þar sem bakterían ræktaðist úr
blóði. Sýkingin í brjóstveggnum náði frá
ileiðru og út undir húð og virtist helst vera um
að ræða bólgumein (phlegmon) eða ígerð. í
fyrstu var grunur um fellsbólgu með drepi en
klíníski gangurinn og tölvusneiðmyndir benda
ekki til að svo hafi verið. Þannig komu engar
húðbreytingar fram, svo sem roði, þroti, blámi
eða blöðrur, og ekki var að sjá merki um að
sýkingin breiddist út eftir fellsplani. Snemma í
fellsbólgu með drepi eru þó litlar sem engar
húðbreytingar til staðar og greiningin getur því
verið erfið. Reyndar hafa nafngiftir mjúkvefja-'
sýkinga verið nokkuð á reiki í gegnum tíðina.
Þar sem ekki var gerð aðgerð í þessu tilfelli var
ógerningur að meta nákvæmlega útbreiðsluna
en stuðst var við endurteknar tölvusneið-
myndarannsóknir í því efni.
Sýkingar af völdum bacteroides í tengslum
við ristilkrabbamein eru vel þekktar en í yfir-
litsgrein um tengsl óvenjulegra sýkinga og rist-
ilkrabbameins kemur fram að af 793 sjúkling-
um með bacteroides blóðsýkingu voru 87
(11%) með ristilkrabbamein (1). Fjarsýkingar í
mjúkvefjum af völdum bacteroides sem fylgi-
kvilli ristilkrabbameins virðast þó ákaflega
sjaldgæfar og fundum við engin dæmi um slík-
ar sýkingar við ítarlega tölvuleit í gagnabank-
anum MEDLINE fyrir árin 1966-1997.
Meðferð mjúkvefjasýkinga er tvíþætt, ann-
ars vegar sýklalyf og hins vegar skurðaðgerð
þar sem fjarlægðir eru sýktir vefir og tryggt er
frárennsli fyrir gröft. Eflaust má deila um hvort
framkvæma hefði átt aðgerð vegna mjúkvefja-
sýkingarinnar í umræddu tilfelli en valin var sú
leið að beita sýklalyfjameðferð og fylgjast náið
með framvindu sýkingarinnar með endurtekn-
um tölvusneiðmyndarannsóknum. Sjúklingur-
inn svaraði þessari meðferð vel og náði fullum
bata. Gildi háþrýstisúrefnismeðferðar er um-
deilt en slíkri meðferð hefur engu að síður ver-
ið beitt í vaxandi mæli við alvarlegar mjúk-
vefjasýkingar, svo sem fellsbólgu með drepi.
Engar framskyggnar samanburðarrannsóknir
hafa verið gerðar en afturskyggnar rannsóknir
án samanburðarhóps hafa sýnt lægri dánartíðni
þegar háþrýstisúrefnismeðferð er beitt (2).
Háþrýstisúrefnismeðferð má því hafa í huga
sem viðbótarmeðferð þegar um er að ræða alvar-
legar mjúkvefjasýkingar af völdum loftfælinna
baktería (3).
Dreifðar lungnaíferðir endurspegluðu að lík-
indum bráðan lungnaskaða (acute lung injury)
sem er algengur fylgikvilli svæsinna blóðsýk-
inga og annarra sjúkdóma sem valda útbreidd-
um bólguviðbrögðum í líkamanum (systemic
inflammatory response syndrome, SIRS).
Þetta sjúkratilfelli undirstrikar að þegar sýk-
ingar af völdum baktería sem eru hluti af flóru
ristils greinast utan meltingarvegar, er rétt að
leiða hugann að sjúkdómi í ristli, einkum
krabbameini.
HEIMILDIR
1. Panwalker AP. Unusual infections associated with colo-
rectal cancer. Rev Infect Dis 1988; 10: 347-64.
2. Green JR, Dafoe DC, Raffín TA. Necrotizing fasciitis.
Chest 1996; 110: 219-29.
3. Swartz MN. Cellulitis and subcutaneous infections. In:
Mandell GL, Bennett JE, Dolin R, eds. Mandell, Douglas
and Bennett’s Principles and Practice of Infectious Dis-
eases. New York: Churchill Livingstone; 1995: 909-29.