Læknablaðið : fylgirit - 01.05.1982, Blaðsíða 25

Læknablaðið : fylgirit - 01.05.1982, Blaðsíða 25
23 áætlanir annarra þjóða og eigin frammi- stöðu i huga má komast að grófri niður- stöðu. Fjöldi sjúklinga, sem þarfnast blóð- síunar, ákvarðast einkum af eftirtöldum atriðum: 1. Nýgengi nýrnabilunar á lokastigi. 2. Dánartíðni sjúklinga í blóðsíun. 3. Tíðni nýrnaígræðslna og afdrifum þeirra. Um þessi atriði verður nú nokkuð fjallað, en jafnframt gefst tækifæri til að bera ár- angur hér saman við árangur annarra. Erlendis hafa verið gerðar áætlanir um ár- legan fjölda nýrra sjúklinga, sem komast á lokastig nýrnabilunar. Ekki skal dómur lagður á gildi slíkra áætlana, en þær geta verið furðu misjafnar eftir þjóðlöndum. Danir3 áætla fjölda slíkra sjúklinga 80 af milljón íbúa á ári, ef allir eru reiknaðir með. Séu þeir einir taldir, sem eru innan við sex- tugt og skynsamlegt væri að taka í blóðsíun, er fjöldinn 40 af milljón árlega. Þetta mun nær samhljóða breskri áætlun.7 1 Þrændalögum í Noregi9 var í kringum 1970 talið, að blóðsíun væri gagnleg 35 nýj- um sjúklingum yngri en 60 ára miðað við ár og milljón íbúa. Síðan hafa menn í Þránd- heimi stundað blóðsíun á æ fleiri sjúkling- um sextugum og eldri. Árið 1978 er heildar- þörf blóðsíunar talin 53 nýir á milljón ár- lega, þar af 22 eldri en 60 ára. í bæklingi um nýrnaígræðslur á Norður- löndum0 er raunhæf þörf blóðsíunar eða í- græðslu talin 30—40 nýir sjúklingar/millj- ón/ár, en það svarar til 600—800 nýrra sjúk- linga árlega á öllum Norðurlöndum. Loks má geta greinar um meðferð nýrna- bilunar í Gautaborg, sem hefur ca. 430.000 íbúa.1 Sá fjöldi sjúklinga, sem árlega er tek- inn í meðferð, svarar til 24—25/milljón. Á 12 árum hefur þar raunar aldrei verið tekinn I meðferð eldri sjúklingur en 66 ára. Af íslenskum heilbrigðisskýrslum verður ekkert ráðið um dauðsföll vegna þvageitrun- ar. Uppgefnar dánarorsakir, sem höfða til nýrna, fela fæstar í sér upplýsingar um starfhæfni nýrna á dauðastund. Mat á tíðni dauðsfalla af völdum nýrnabilana væri sein- legt starf byggt á rannsókn fjölda sjúkála og yrði samt naumast tæmandi, Þrátt fyrir þennan upplýsingaskort bendir ýmislegt til, að fáir þvageitrunarsjúklingar verði af viðeigandi meðferð. Fullyrða má, að öllum læknum landsins sé kunnugt um blóð- síunaraðstöðuna á Landspitalanum. Einnig má ætla, að nýrnaveikum berist fljótt vitn- eskja um blóðsíunarmöguleikann frá vinum og vandamönnum, ef ekki frá læknum. Helst væri því, að gamalt fólk og örvasa dæi hér úr nýrnabilun án þess leitað væri eftir slíkri meðferð. Þá má undirstrika, að engum hefur verið neitað um blóðsíun vegna aðstöðuleys- is og aldur einn sér er ekki talin gild ástæða til að horfið sé frá blóðsíun. Meðalaldur sjúklinga við upphaf blóðsíun- ar er svipaður hér og í öðrum löndum Evr- ópu.2 Þeir sjúklingar, sem hafin var á síun hér 1976—1980 voru að meðaltali 46,1 árs, en sjúklingar, sem fóru i blóðsíun í Evrópu 1979, voru 46,5 ára að meðaltali. Hvað Norð- urlönd snertir, sker Noregur sig nokkuð úr með meðalaldur 53,1 ár við upphaf síunar. Meðalaldur hefur víðast farið hækkandi síð- ustu árin og er svo einnig hér. Að framansögðu íhuguðu, tel ég nærri lagi að áætla að 5 nýjum sjúklingum henti hér blóðsíun á ári, en það svarar til ca. 25/millj- ón íbúa. Sé áætlun þessi nærri réttu lagi bendir það til, að endanleg nýrnabilun sé hér heldur fá- tíðari en í nágrannalöndunum. Er munurinn verulegur, ef borið er saman við Danmörku og nýjustu áætlanir fyrir Þrændalög. Hins vegar þyrfti aðeins 6. sjúklinginn árlega til að ná neðri mörkum áætlaðs fjölda á Norð- urlöndum öllum. Sé endanleg nýrnabilun hér fátíðari en í nágrannalöndum má velta fyrir sér orsökum þess munar. Samkvæmt Evr- ópuskráningu2 1979 skiptast orsakir bilunar á Norðurlöndum samkvæmt töflu VII. Undir TABLE VII. Primary renal disease. Per cent of Scandinavian patients accepted for treatment in 1979 (and 1971,).» PRD Per cent Chron. renal failure, etiol. uncertain 3.4 ( 1.0) Glomerulonephritis 30.5(36.6) Pyelonephritis/interstitial nephritis 16.2(19.0) Drug nephropat.hy 3.4 ( 6.9) Cystic kidney disease 11.6(12.3) Heredo-familial 1.5( 3.1) Renal vascular disease 6.1 ( 4.1) Multi-system disease 24.2(11.7) Other 2.9( 4.8)
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76
Blaðsíða 77
Blaðsíða 78
Blaðsíða 79
Blaðsíða 80
Blaðsíða 81
Blaðsíða 82
Blaðsíða 83
Blaðsíða 84
Blaðsíða 85
Blaðsíða 86
Blaðsíða 87
Blaðsíða 88
Blaðsíða 89
Blaðsíða 90
Blaðsíða 91
Blaðsíða 92
Blaðsíða 93
Blaðsíða 94
Blaðsíða 95
Blaðsíða 96

x

Læknablaðið : fylgirit

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Læknablaðið : fylgirit
https://timarit.is/publication/991

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.