Læknablaðið : fylgirit - 01.05.1982, Blaðsíða 54

52
Vigfús Þorsteinsson
ALGENGISMÖRK NOKKURRA BLÖÐRANNSÓKNA
OtdrAttur
Lýst er könnun á algengismörkum barna
og fullorSinna af báSum Jcynjum fyrir rann-
sóknir á blóðhag, fjölda hvitra blóðkorna og
blóðflaga, deilitalningu hvítra blóðkorna,
raunfjölda undirtegunda hvítra blóðkorna og
sökki. Könnuwin var gerð á vegum rann-
sóknastofu Landspítalans í blóðmeinafræði
1978—1980. Byggt var á niðurstöðum frá
hópi sjúklinga á lýtalækningadeild og barna-
deild Landspítalans sem valinn var með það
í huga, að lýti og sjúkdómar hópsins hefðu
ekki áhrif á niðurstöðurnar. Beitt var viður-
kenndum mælingaaðferðum og talningar
voru gerðar með rafeindatækni. Algengis-
mörk voru ákvörðuð með aðferð, sem sniðin
er fyrir skeifar dreifingar (skewed distribu-
tion). Niðurstöður eru bornar saman við nið-
urstöður sambærilegra innlendra og erlendra
kánnana. Rætt er um takmarkanir og gildi
þessarar könnunar.
INNGANGUR
Undanfarin ár hafa ýmsar tækninýjungar
rutt sér til rúms við rannsóknir á blóðkorn-
um. Víða hefur rafeindatækni (electronic
impedance) komið í stað smásjár við taln-
ingu rauðra og hvitra blóðkorna og blóð-
flaga. Talningin hefur þannig orðið bæði
fljótlegri og nákvæmari og auk þess er unnt
að ákvarða meðalstærð og stærðardreifingu
blóðkornanna um leið og þau eru talin.
Fjöldi rauðra blóðkorna, meðalstærð rauðra
blóðkorna og meðalhemóglóbínmagn í rauð-
um blóðkornum hafa nú víða bæst í hóp
venjulegra upplýsinga um blóðhag sjúklinga
og reynst gagnlegar við greiningu og mat
sjúkdóma.
Tilgangur þeirrar könnunar, sem hér er
skýrt frá, var að ákvarða íslensk algengis-
mörk nokkurra algengra blóðrannsókna, þar
Frá rannsóknastofu Landspitalans í blóðmeina-
fræði.
á meðal rannsókna á blóðkornum, sembyggj-
ast á rafeindatækni. Fáar kannanir varð-
andi algengismörk i blóðmeinafræði hafa
áður verið gerðar á fslandi. Engin þeirra
hefur gert skil sumum þeim atriðum, sem
þessi nær til.
EFNIVIÐUR
Könnunin var gerð á völdu úrtaki sjúk-
linga, sem komu til aðgerða og rannsókna á
barnadeild og lýtalækningadeild Landspital-
ans á tímabilinu mars 1978 til mars 1980; á
hvorugri deildinni þó samfleytt allt tímabil-
ið.
1 samráði við yfirlækna voru aðstoðar-
læknar deildanna beðnir um að halda sam-
an nöfnum þeirra sjúklinga sem hæfir þóttu
í úrtakið. Höfundur las síðan sjúkraskrár
þessara sjúklinga og valdi úr þá sem upp-
fylltu eftirtalin skilyrði:
1. að viðkomandi væri ekki haldinn eða
grunaður um neinn þann sjúkdóm, sem
líklegur er til að hafa áhrif á niðurstöður
þeirra rannsókna, er könnunin nær til.
Þannig voru útilokaðir sjúklingar með ill-
kynja æxli, sýkingar með víðtækri bólgu-
svörun og þeir, sem höfðu merki um trufl-
un á starfsemi helstu líffæra, svo sem
hjarta, lungna, nýrna, lifrar o.s.frv. og
2. að viðkomandi hefði hvorki slasast, geng-
ið undir skurðaðgerð né blætt síðustu þrjá
mánuðina fyrir rannsóknina, væri i venju-
legu næringarástandi, hefði enga verulega
hreyfihömlun og tæki ekki að staðaldri
nein þau lyf, sem vitað er að valdið geti
breytingum á niðurstöðum þeirra rann-
sókna, er könnunin nær til, (getnaðar-
varnarpillur undanskildar).
Höfundur bætti við allmörgum sjúkling-
um, sem uppfylltu skilyrðin og aðstoðar-
læknar höfðu ekki tekið með. Einnig voru