Læknablaðið : fylgirit - 01.05.1982, Blaðsíða 6

4
Heilbrigði samanburðarhópurinn var allur
vel innan þeirra marka, þar sem kólesterol
helst í uppleystu formi. Utan við mörk voru
6 (26%) gallsteinasjúklingar og 4 (59%)
magaskurðarsjúklingar. 1 mynd 2 hafa með-
algildi heilbrigða hópsins verið færð inn til
samaburðar við meðalgildi heilbrigðra ein-
staklinga frá ýmsum löndum.
SKIL
Niðurstöðum þessara efnamælinga í galli
ber saman við erlendar niðurstöður, sem
sýnt hafa fram á yfirmettun á kólesteroli i
galli sjúklinga með gallsteina. Kólesterol í
galli heilbrigða hópsins hélst hins vegar í
upplausn, og virðast meðalgildi þessa hóps
vera sambærileg við það sem gerist meðal
annarra þjóða. Eins og sést á mynd 2 koma
fram veruleg frávik meðal Svía, Finna og
Píma indíána í ofmettun kólesterols í galli.7
Athyglisvert er að sýnin frá magaskornu
fólki innihéldu meira magn gallsalta. Það
kann að standa í sambandi við hraðari um-
breytingu gallsalta í efri meltingavegi eins
og Midtvedt et al° hafa sýnt fram á. Hins
vegar liggur skýring á lægri gildum fosfólí-
píða ekki á liósu i magaskorna hópnum.
Mælingaraðferðir á efnasamsetningu galls,
sem hér hefur verið beitt á íslandi i fyrsta
sinn, hafa aukið þekkingu manna á myndun
gallsteina og jafnframt opnað möguleika á
nvium aöferðum í meðhöndlun þeirra.
Þetta er einkum mikilvægt, þar sem ný lyf
eru að koma fram, sem hafa áhrif á efna-
samsetningu galls.5 Jafnframt hillir undir
markvissari ráðleggingar í mataræði, sem
komið gætu í veg fyrir steinamyndun og
jafnvel leyst upp gallsteina.
Þakkir: Við viljum þakka öllum þeim
læknum og læknanemum á Landspitala, sem
fúslega leyfðu óþægilegar gallsýnatökur, svo
Mynd 2
og læknunum Hannesi Finnbogasyni, Hauki
Jónassyni og Páli Gíslasyni fyrir að senda
okkur gallsýnishorn úr sjúklingum þeirra.
HEIMILDIR
1. Admirand, W.H., Small, D.M.: The Physio-
chemical Basis of Cholesterol Gallstone For-
mation in Man. J. Clin. Invest. 1968; ^7:1043-
1052.
2. Bjarni Þjóðleifsson: Sjúkdómar í meltingar-
færum hjá Islendingum. Manneldismál. Ráð-
stefnuútgáfa nr. 1, 1980; 2:20-22.
3. Brett, M., Barker, D.J.P.: The World Distri-
bution of Gallstones. Internat. J. of Epidemi-
ol. 1976; 5 No. 4:335-341.
4. Comess, L.J., Bennett, P.H., Burch, T.A.:
Clinical Gallbladder Disease in Pima Indians;
its High Prevalence in Contrast to Framing-
ham, Massachusetts. New Engl. J. Med.,
1967; 277:894-898.
5. Dowling, R.H.: The 3 S‘s of the Medical
Treatment of Gallstones. Læknablaðið, fylgi-
rit nr. 5, 1978; 11-16.
6. Midvedt, T., Norman, A., Nygaard, K.: Meta-
bolism of Glycocholic Acid in Gastrectomized
Patients. Scand. J. Gastroent. 1970; 5:237-240.
7. Redinger, R.N., Small, D.M.: Bile Composi-
tion, Bile Salt Metabolism and Gallstones.
Arch. Int. Med., 1972; 130:618-630.
Kólesterol, gallsölt og fosfólípiSar í gálli meöal lslendinga.
Heilbrigðir Kólesterol- Magaskomir
einstaklingar gallsteinasjúklingar einstaklingar
_________________________________________ n = 11 n = 23 n = 7
Kólesterol mmol/100 ml ± SD 6.0 ± 1.5 *9.4 ± 13.0 5.1 ± 5.8
Gallsölt mmol/100 ml ± SD 69.2 ± 31.0 62.7 ± 38.5 *84.8 ± 30.6
Fosfólípíðar mmol/100 ml ± SD 24.8 ± 38.5 26.9 ± 27.0 *10.1 ± 29.2
* p < 0.05 samanborið við heilbrigða einstaklinga.