Sagnir - 01.06.2003, Side 29

♦ ♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦
r
Saga Ivaks í Ijósi nýliðinna atburða
Viðtal við Magnús Þorkel Bernharðson
Magnús Þorkell Bemharðsson,
sem nú er búsettur í
Bandarikjunum, er einn af
fáum Vesturlandabmun sem
hefttr sérhæft sig í sögu Mið-
Austurlanda. Hann lauk
B.A.-próft í guðfræði og
stjórnmálafræði frá Háskóla
íslands árið 1990, enfór að því
loknu til Bandaríkjanna og lauk
meistarapróJÍ í trúarbragðafræði
frá guðfræðideild Háskólans i
Yale árið 1992. Hattn dvaldi svo
eitt ár í Damaskus í Sýrlandi og
lærði arabísku ett árið 1999 lauk
liann doktorsprófi í sagnfræði
frá Háskólanutn i Yale og
fjallaði lokaritgerð hans utn
þjóðerti ishyggju ogfornleifafræði
í Irak. Uppfrá því hefur hann
statfað setn lektor í Hofstra
Háskólanutn í New York innan
sagnfræðideildar og kennir þar
nútímasögu Mið-Austurlanda
og Islatn. í liaust tnun hann
svojlytja sig yfir i Williatns
Háskólann í Massachusetts og
kettna þar eittnig nútímasögu
Mið-Austurlanda innan sagn-
fræðideildar.
Mikil umfjöllun hefur verið
um Mið-Austurlönd eftir 11.
september 2001 þegarflugvélum
varflogið á tvíburaturnana í
New York og eltingarleikurinn
við al-Qaeda hófst. Al-Qaeda
hefur ttúfallið í skuggann af
árásutn Bandaríkjanna á Irak.
Hrafnhildur Ragnarsdóttir
hafði satnband við Magttús
Bernharðsson og ætlar hann að
fræða okkur í stuttu máli uttt
sögu íraks, samskipti Iraka
við nágratinaþjóðirttar og svo
samskipti þeirra við Battdaríkin.
Mynd frá götum Basra eftir Persaflóastríðið 1991.
Gcetir þú rakið sögu Iraks eftir seinni heimsstyrjöld í stuttu ttiáli og svo
samskipti þeirra við Bandaríkin?
„Fram að síðari heimsstyijöld var mjög náið samstarf milli Breta og Iraka.
Eftir seinni heimsstyrjöldina áttu Irakar meiri samskipti við Bandaríkin en
Breta og var samband þeirra tiltölulega náið. Irakar höfðu orð á sér fyrir
að vera frekar hlynntir Vesturlöndum og áttu hlut að Bagdad-sáttmálanum
1955, sem gegndi mikilvægu hlutverki í kalda stríðinu. Þessi sáttmáli var
gerður á meðal nokkurra ríkja, til að mynda Tyrklands og Pakistan, til að
koma í veg fyrir útþenslu Sovétríkjanna í Asíu. I byijun fimmta áratugarins
fóru Irakar að leggja meiri áherslu á að þróa sitt eigið ríki með því að byggja
brýr og vegi og bæta alla skipulagsgerð ríkisins. Þeir hvöttu erlenda fjárfesta
til að fjárfesta í landinu og sóttu meðal annars mikið til Bandaríkjanna. Á
þessum tíma varð því verulegur uppgangur meðal bandarískra fyrirtækja
í Irak og verktakar og aðrir voru sendir til landsins. Árið 1958 urðu þó
umskipti í stjómarfari Iraks. Konungdæminu var steypt af stóli og samband
gömlu stjórnarinnar við Vesturlönd sætti gagnrýni. Stjórnarherramir
fóm að sækja meira til sovéskrar hugmyndafræði og þar með varð þáttur
Bandaríkjanna minni um nokkurra ára skeið. En staða Bandaríkjanna
breyttist eftir að Baath flokkurinn komst til valda 1968.
Bandaríkjamenn áttu ákveðna hlutdeild í olíuiðnaðinum í Irak
♦ ♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦