Sagnir - 01.06.2003, Blaðsíða 38

Ásgeir heilsar Balbo, hinir ítalimir em sennilega Altomare og Tomassi,
stúlkan er tilbúin með blómvöndinn og Dóra stendur næst henni.
hugfangnir með ferð yðar. ... Vjer fögnum því að
þjer eruð komnir allir hjer heilu og höldnu. Þjer
eruð góðir gestir. Það er langt og fafarið milli Italíu
og Islands og þó hefur menning og viðskipti flogið
milli þessara landa um margar aldir. En nú finst oss
sem þjóðirnar færist enn nær hver annari. Koma yðar
og annara ítala á þessu sumri tengir þjóðimar sterkari
menningar- og viðskiftaböndum. ... Það er háttur
smáþjóða að sýna gestrisni. Og það er ósk vor að
sýna yður, meðan þér dveljið hjer, þá gestrisni, sem
þjer verðskuldið og mest má vera. ... Jeg bið yður að
rísa á fætur og lyfta glösum fyrir hans hátign konungi
Italíu, hans hágöfgi signor Mussolini og hinni ítölsku
þjóð. Því næst bið jeg yður að lyfta glösum fyrir hans
hágöfgi Balbo ráðherra, sem hefir þegar unnið hjarta
íslensku þjóðarinnar.37
Ræða forsætisráðherra fór fram á íslensku en innihald hennar
hafði verið gert Balbo kunnugt áður. Meðan á borðhaldinu stóð
flutti Balbo einnig ræðu og sagði meðal annars þetta:
annað man hann eftir hópnum, nema það sem talað var um
og hann las í blöðunum á þeim tíma enda stoppuðu þeir
ekkert í Vestmannaeyjum. Hann man eftir því að hafa séð
eitthvað af myndum í blöðunum og finnst eins og þeir hafi
flestir verið í pokabuxum og skinnjökkum.
Dvölin á Islandi
Þann 6. júlí fór Balbo ásamt flugmönnunum Pellegrini
og Largo í fýlgd tveggja Islendinga, Stefins Þorvarðssonar
stjórnarráðsritara og Kristjáns Albertssonar rithöfundar auk
nokkurra blaðamanna, austur fýrir fjall. Fyrst var farið að
hvernum Grýtu og rétt eftir að þangað var komið gaus hann.
Því næst var stoppað í Hveragerði og drukkið kaffi. Balbo
spjallaði þar við samferðafólk sitt um flugið og var allur að
hressast en hann hafði verið heldur þreyttur á leið austur
fýrir. Utsýni var nú orðið gott yfir Suðurlandsundirlendið
og vildi Balbo sjá meira af landinu, því var farið um Selfoss
og Stokkseyri áður en haldið var aftur í bæinn. Upphaflega
stóð til að aflir Italimir færu austur fýrir fjall en af ókunnum
ástæðum kallaði Balbo menn sína á sinn fund rétt fýrir
hádegi og sagði þeim fýrir verkum, voru þeir því ekki fleiri
en þetta með í för.36
Klukkan níu um kvöldið var Balbo auk margra
foringja úr liði hans, erlendum ræðismönnum, embættis-
mönnum ríkis og bæjar ásamt erlendum og innlendum
blaðamönnum, boðið til veislu hjá forsætisráðherra.
Undir borðum flutti forsætisráðherra ræðu og var hún
svohljóðandi:
Yðar hágöfgi Balbo ráðherra og aðrir gestir!
Vjer höfum beðið eftir yður ítalskir flugmenn
með eftirvæntingu - Þegar þetta land var numið
komu hjer flotar á sjónum. ... Feður vorir sigldu
til Grænlands og Vínlands hins góða, sem fljótt
gleymdist, en fannst þó aftur fyrir framtak og
atorku landa yðar, Columbusar.
Yðar floti er hinn fýrsti sem fer í loftinu sömu
leið og forfeður vorir. Vjer sem búum hér
miðs vegar milli Evrópu og Ameríku fýlgjumst
Ég þakka hin vinsamlegu ummæli um mig og
menn mína, og vona, að hin skamma dvöl okkar
í hinu fagra landi yðar muni efla sambandið
milli íslendinga og Itala. Fram að þessu hefir
aðeins verið um verslunarsamband að ræða milli
þessara þjóða, en ég vona að það leiði til þess
að þær tengist traustum menningarböndum.
Tilgangurinn með flugi voru er hvarvetna kunnur.
...vér förum friðarerinda, og ég vona að allar þjóðir
skilji þennan göfuga tilgang. Fluglistin kemur
þjóðunum í nánari kynni, treystir vináttuböndin
milli þjóðanna og af því mun leiða, að komist verði
hjá ógnarlegum styrjöldum. ... Heill sé þér konungi
Islands og Danmerkur. Heill íslenskum stjórnvöldum
og íslenskri þjóð.38
Að ræðunum loknum og eftir að skálað hafði verið nokkrum
sinnum, hélt veislan áfram með skenmitiatriðum og þjóðlögum.
Onnur hópferð var skipulögð þann 7. júlí en í hana
fóru á annað hundrað manns og var lagt af stað klukkan
17:00 frá Hótel Borg og haldið í átt til Þingvalla. Margir Italanna
höfðu myndavélar meðferðis og voru þær óspart nýttar. Fyrsta
útsýnisstoppið var á barmi Almannagjár og var þaðan gengið
niður að Lögbergi. A Lögbergi kallaði Balbo menn sína til sín og
útskýrði fýrir þeirn í „fium vel völdum orðum hvílík helgi væri
yfir þessum stað, hvemig Alþingi hefði verið háð í fomöld og
Á meðan ítalimir voru á íslandi vom ávallt til taks fyrir þá bifreiðar fyrir utan
Hótel Borg. I>etta breytti óneitanlega ásýnd borgarinnar og ekki laust við
stórborgarbrag á litlu Reykjavík þessa tíma.
36 SAGNIR