Sveitarstjórnarmál - 01.04.1987, Síða 30

FJÁRMÁL
Indridi H. Þorláksson, skrifstofustjóri,
fjármálaráóuneytinu:
Breytingar á tekjuskatts-
lögum og staðgreiósla
opinberra gjalda
Erindi flutt á fundi fulltrúaráösins í Borgarnesi
20. febrúar 1987
Meginmarkmið þeirra skatt-
kerfisbreytinga, sem unnið hefur
verið að í ýmsum löndum á síðari
árum, hefur m.a. verið að gera
skattlagningu einfaldari, skilvirkari
og auðskiljanlegri öllum almenn-
ingi. Skattstigi hefur verið einfald-
aður með því að fækka þrepum og
fella þau hæstu niður til þess að
lækka jaðarskatta. Dregið hefur úr
áherzlu á að beita tekjuskatti til
tekjujöfnunar, þótt það sé enn
mikilvægt atriði víða, en aukin
áherzla er á því að reyna að
tryggja, að þeir, sem hafa svipaðar
tekjur, greiði sambærilega skatta
að öðru gefnu. Staðgreiðsla skatta
er víðast hvar þegar komin á, og
hefur hún því ekki verið liður í
skattkerfisbreytingum í öðrum
löndum.
Með frumvörpum þessum er
gerð tillaga um allróttæka breyt-
ingu á reglum um álagningu
beinna skatta á einstaklinga hér á
landi og innheimtu þeirra. Tillögur
þessar eru annars vegar gerðar
með tilliti til þess, að einföldun
álagningarreglna er skilyrði þess,
að við verði komið einföldu og
skilvirku staðgreiðslukerfi, og hins
vegar þjóna tillögurnar þeim til-
gangi, að álagningarkerfið sjálft
verði einfaldara og skiljanlegra
þeim, sem við það búa.
Þótt skattkerfið hérlendis sé til-
tölulega einfalt, miðað við skatt-
kerfi annarra landa, hefur gagnrýni
á það farið vaxandi hin síðari ár. í
skýrslu nefndar, sem kannaði um-
fang skattsvika og lögð var fyrir
Alþingi á síðasta ári, er m.a. bent á
nauðsyn þess að einfalda skatta-
lögin og fækka skatttegundum.
í skýrslu nefndarinnar segir
m.a., að einfalda megi lögin með
því að koma til móts við mismun-
andi sérþarfir í tryggingalöggjöf,
húsnæðislöggjöf og kjarasamn-
ingum í stað þess að gera það í
skattalögum. Ennfremur bendir
nefndin á, að niðurfelling undan-
þága og fækkun frádráttarliða
auðveldi skattskil, dragi úr vinnu-
álagi á skattstofunum og geri þeim
kleift að sinna betur endurskoðun
skattframtala og rannsóknum.
Núverandi tekjuskattslög eru að
vísu ekki mjög flókin að því er
varðar skattlagningu launatekna
og líklega einfaldari en hliðstæð
löggjöf í nágrannalöndum okkar.
Engu að síður eru þær reglur, sem
í gildi eru um útreikning skatta,
margar og þau hugtök, sem notuð
eru, það flókin, að venjulegur
skattborgari leggur yfirleitt ekki á
sig að kunna skil á þeim öllum.
Tekjutengdir skattar til ríkis,
sveitarfélaga og ýmissa sérverk-
efna eru margir og byggjast á
mismunandi grunni án þess að
fyrir því séu augljós rök. Allt gerir
þetta skattkerfið torskiljanlegt
þeim, sem við það eiga að búa.
Staðgreiðsla opinberra gjalda
hefur verið til umræðu hér á landi
um margra ára skeið. Frumvörp
um það efni voru lögð fram á Al-
þingi á árunum 1977 og 1981. Þau
frumvörp þóttu þá býsna flókin, og
varð ekki af, að Alþingi tæki málið
til afgreiðslu.
Einföldun skattkerfisins
forgangsverkefni
í fjármálaráðuneytinu hefur á
liðnum árum verið unnið að
endurskoðun allra meginþátta
tekjuöflunarkerfis ríkisins. Lagt var
fram frumvarp um virðisaukaskatt
og frumvarp til tollalaga, en frum-
varp til laga um tollaskrá er tilbúið
til framlagningar.
Beinir skattar eru á eftir sölu-
gjöldum og innflutningsgjöldum
þriðji stærsti tekjustofninn, og er
endurskoðun laga um þá liður í
heildarendurskoðun tekjuöflunar-
kerfis ríkisins. í nóvembermánuði
síðastliðnum var skipaður starfs-
hópur til þess að gera tillögur um
breytingar á skattalögum. Með
skipunarbréfi var starfshópnum
m.a. falið að kanna:
1. Einföldun skattkerfisins m.a.
með afnámi sérstakra frá-
dráttarliða manna og lækkun
skattþrepa.
2. Skattlagningu á fjármagns-
tekjur og aðrar eignatekjur og
samhengi slíkrar skattlagningar
og eignaskatts. Einnig skatt-
lagningu á tekjur í formi hlunn-
inda.
76 SVEITARSTJÓRNARMÁL