Morgunblaðið - 21.03.2014, Blaðsíða 28

28 FRÉTTIR
MORGUNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR 21. MARS 2014
- snjallar lausnir
545 3200 wise.is sala@wise.isGold Enterprise Resource Planning
Silver Independent Software Vendor (ISV)
TM
Borgartún 26, Reykjavík » Hafnarstræti 102, Akureyri
sími: 545 3200 » wise@wise.is » www.wise.is
Dynamics NAV er einn mest seldi
bókhaldshugbúnaður á Íslandi í dag.
Wise er í fararbroddi í upplýsingatækni með sérstaka áherslu á
ráðgjöf, hugbúnaðargerð og innleiðingar ásamt öflugri og
persónulegri þjónustu.
Fjölbreyttar lausnir á sviði fjármála, viðskiptagreindar, verslunar,
sérfræðiþjónustu, sjávarútvegs, sveitarfélaga og flutninga, sem
einfalda þér þitt hlutverk.
SVIÐSLJÓS
Helgi Bjarnason
helgi@mbl.is
Bjartsýni er vöknuð í Stykkishólmi
og Grundarfirði um að hægt verði
að hefja veiðar á skel á næstu ár-
um. Veiðar og vinnsla á hörpuskel
var mikilvæg atvinnugrein í Stykk-
ishólmi þar til stofninn hrundi eftir
síðustu aldamót. Nú eru vísbend-
ingar um að hann sé að byrja að
rétta úr kútnum. Útgerðir skel-
veiðiskipa og vinnslur vinna með
Hafró að umfangsmikilli rannsókn
á hörpuskelsstofninum í vor og til-
raunaveiðum. Sérfræðingur telur
of snemmt að ræða um möguleika
á atvinnuveiðum.
„Okkur finnst áhugavert að
koma að þessum rannsóknum með
Hafró. Það býr mikil þekking á
skelinni innan okkar hóps, þar eru
menn sem veiddu og unnu hörpu-
skel á sínum tíma. Svo vitum við
að rannsóknir á skel á Breiðafirði
hafa verið af skornum skammti og
minni en Hafró hefði viljað,“ segir
Sigurður Ágústsson, fram-
kvæmdastjóri sjávarútvegsfyr-
irtækisins Agustson ehf. í Stykk-
ishólmi sem var stærsta vinnslan
og sölufyrirtækið á sínum tíma.
Þau fimm útgerðarfyrirtæki og
vinnslur sem hafa yfirráð fyrir
aflaheimilum í hörpuskel á Breiða-
firði hafa í samvinnu við
Hafrannsóknastofnun gert áætlun
um rannsóknir og tilraunaveiðar á
hörpuskel næstu mánuði. Tilgang-
urinn er að meta stofnstærð hörpu-
skeljar með nákvæmari hætti en
hægt hefur verið og kanna áhrif
veiðarfæra á botninn. Landaður
afli verður notaður til að standa
undir kostnaði við rannsóknirnar
og til að byrja með á að vinna aft-
ur upp markað fyrir íslenskan
skelfisk.
Skelveiðar og vinnsla var mikil-
væg atvinnugrein í Stykkishólmi
og Grundarfirði fyrr á árum. Á
árunum frá því fyrir 1980 og til
ársins 2002 var heildaraflinn úr
Breiðafirði yfir 5.000 tonn upp úr
sjó og í mörg ár samfellt yfir 10
þúsund tonn. Síðasta áratuginn
sem skel var veidd var aflinn 8-9
þúsund tonn á ári.
Hrunið í skelinni varð á árunum
2002 til 2003. Þá hafði aflinn
minnkað mikið og hratt og veið-
arnar voru stöðvaðar. Var það
einkum vegna mikils skeldauða af
náttúrulegum ástæðum sem hafa
verið raktar til frumdýrasýkingar.
Mikið högg fyrir Stykkishólm
„Þetta var mikið högg,“ segir
Lárus Ástmar Hannesson, bæjar-
stjóri í Stykkishólmi. Hann segir
að skelhrunið hafi komið illa við út-
gerðir og vinnslufyrirtæki. Tekjur
bæjarfélagsins hafi minnkað vegna
þess að sjómenn á skelbátunum
voru tekjuháir, sérstaklega þegar
veiðarnar voru mestar. „Okkur
finnst samt að við höfum farið á
ótrúlega mjúkan hátt í gegnum
þetta,“ segir Lárus og bendir á að
töluverðar framkvæmdir hafi verið
í bæjarfélaginu á þessum tíma.
Verið var að leggja hitaveitu og
töluvert hafi verið að gera hjá iðn-
aðarmönnum vegna þess að Stykk-
ishólmur varð vinsæll sumardval-
arstaður.
Útgerðirnar fengu bolfiskkvóta
sem bætur fyrir skelina en Lárus
segir að það hafi aðeins verið brot
af því sem tapaðist. Bátar voru
seldir í burtu vegna verkefnaskorts
og kvóti skipti um hendur. Lárus
segir að fiskvinnslufyrirtækin hafi
snúið sér að öðrum verkefnum og
komist vel frá sínu.
Stofninn enn mjög lítill
Hörpuskelskvótinn er á höndum
fimm útgerða. Agustson er með
um 43%, Þórsnes með þriðjung og
FISK í Grundarfirði með 17%. Að
auki eru tvær sjálfstæðar útgerðir
með aflahlutdeild.
Þessir hagsmunaaðilar tóku sig
saman um að stuðla að auknum
rannsóknum og leituðu samstarfs
Stofninn að rétta úr kútnum
 Hagsmuna-
aðilar í skelveið-
um og vinnslu og
Hafró standa sam-
eiginlega að rann-
sóknum og til-
raunaveiðum á
Breiðafirði
 Bjartsýni í
Stykkishólmi um
að það sé upphafið
að betri tímum í
atvinnugreininni
Skelvinnsla Slökkt var á vélum skelvinnslunnar hjá Agustson fyrir 11 árum. Þær bíða tilbúnar og nú hyggst Hinrik Hinriksson vélstjóri ræsa þær á ný.
Morgunblaðið/Gunnlaugur Árnason
Skelveiðar Hörpuskelin er mikilvæg auðlind sem Hólmarar og Grundfirðingar hafa nýtt. Síðustu ár hefur aðeins
verið veitt vegna rannsókna. Vonast er til að hægt verði að grundvalla traust mat á stofnstærð með nýrri rannsókn.