Morgunblaðið - Sunnudagur - 12.10.2014, Blaðsíða 47

tekist myndi hann, með skírskotun til þess sigurs,
berjast fyrir áframhaldandi veru Breta í ESB.
Ekki var mikill veigur í þeim kröfum sem David
Cameron kynnti að hann myndi gera á hendur
Brusselvaldinu, en þó einhver. En þegar helstu for-
ystumenn þar á bæ höfðu vísað því öllu út í hafsauga,
og með hæðnisglósum að auki, skar forsætisráð-
herrann allt það sem var þó bitastætt út úr kröfugerð
sinni.
Lítill vafi er á því, að svikin varðandi Lissabonsátt-
málann og þessir síðustu tilburðir hafa ýtt undir það,
að ýmsir gamlir kjósendur Íhaldsflokksins hafa hall-
að sér að UKIP. Nokkrir þingmenn flokksins einnig
söðlað um og í vikunni var einn þeirra endurkjörinn,
en nú sem þingmaður UKIP og það með miklum yf-
irburðum. Íhaldsflokkurinn hrundi í kjördæminu. Í
aukakosningum í öðru bresku kjördæmi sama dag
munaði sáralitlu að frambjóðandi UKIP felldi fram-
bjóðanda Verkamannaflokksins.
Það kjördæmi hefur verið eitt allra öruggasta vígi
Verkamannaflokksins til þessa. Og þar sem Verka-
mannaflokkurinn er í stjórnarandstöðu er útkoman
hrikaleg fyrir hann, þótt hann hafi rétt marið að
halda þingsætinu.
Væri hlutfallskerfi við lýði í Bretlandi væri líklegt
að UKIP yrði litlu minni en „stóru“ flokkarnir í
næstu þingkosningum. Það sýndi sig í Evrópuþings-
kosningunum.
En vegna einmenningskjördæma mun flokkurinn
aðeins fá fáa þingmenn kjörna. David Cameron reyn-
ir nú að hræða hefðbundna kjósendur Íhaldsflokksins
til að snúa heim. Hann segir aftur og aftur að úrslitin
í vikunni sýni að kjósi íhaldsmenn UKIP í næstu
kosningum fái þeir Ed Miliband sem forsætisráð-
herra.
Allra skelfir
En UKIP er raunar farinn að höggva drjúgt í fylgi
flokks Milibands. Það er vegna þess að UKIP hefur
látið innflytjendamál til sín taka upp á síðkastið.
Stóru flokkarnir hafa haldið í það reipið að það stang-
aðist á við pólitískan rétttrúnað að taka það mál á
dagskrá. Það væri almenn samstaða á meðal siðaðra
stjórnmálaflokka að láta bæri eins og það mál væri
ekki til. Skandinavískir rétttrúnaðarmenn hafa um
nokkra hríð ríghaldið í að um þessi mál mætti ekkert
heyrast, ekki mætti gjóa augum á þá mynd sem blasti
við og allra mest væri bannað að ræða það sem menn
mættu alls ekki sjá eða heyra. Allir sjá í hverju
Skandinavarnir rétttrúuðu eru smám saman að
lenda.
Og breski Verkamannaflokkurinn er á brún þessa
sama hengiflugs núna. Því að það eru hefðbundnir
kjósendur hans sem eru að kjósa UKIP vegna þess-
ara málefna. Og það sem er enn sérkennilegra er að
kannanir gefa vísbendingu um að önnur kynslóð inn-
flytjenda í Bretlandi sé drjúgur hluti þessara kjós-
enda UKIP!
Á að býtta, hvað um Boris?
Vegna þessarar stöðu eru uppi vangaveltur um það í
Verkamannaflokknum, hvort Ed Miliband flokks-
formaður verði ekki að víkja fyrir öðrum, sem allra
fyrst.
Í Íhaldsflokknum gæla menn við það, að Boris
Johnson, borgarstjóri í London, geti tekið við af
Cameron, þótt ekki verði það úr þessu fyrir kosning-
arnar í maí. Borgarstjórinn lætur eins og hann sé
ekkert að flýta sér. Boris, sem er í senn fjölhæfur og
næsta óútreiknanlegur, hefur nýlega lagt lokahönd á
nýja bók um Winston Churchill, en senn eru 50 ár frá
dauða hans. Boris kemst að þeirri niðurstöðu að smár
vöxtur Churchills hafi í raun verið rótin að stærð
hans sem stjórnmálamanns.
Hann hafi sem sagt, eins og fleiri, þjáðst af „lágra-
mannaheilkenninu“. Winston Leonard Specher
Churchill, maðurinn með þetta stóra nafn og fæddur í
glæsilegustu höll Bretlands, Blenheim, hafi þrátt fyr-
ir allt þetta verið tæpir 173 sentimetrar á hæð, þegar
hann var hæstur, og sennilega aðeins um 168 senti-
metrar þegar hann var á hátindi sinna valda. Til
þessa sama heilkennis er sagt að megi rekja marga
yfirgangs- og mikilmennskubrjálæðismenn, svo sem
eins og Mússólíni (168), Stalín (163), Napóleon (168)
og Hitler (173). Boris Johnson (sem sjálfur minnir
ekki á körfuboltamann) fullyrðir að Churchill hafi
verið sannfærður um að sjálfur væri hann mestur
maður í breska heimsveldinu og þar sem það væri
mest þá um leið mesti maður í heimi og reyndar mesti
maður í heimssögunni.
En það sem hafi bjargað honum frá því að sturlast
úr þessu sjálfsáliti hafi verið að hann var svo hjarta-
góður maður.
Þannig hafi dóttursonur Churchills, sir Nicholas
Soames þingmaður, sagt Boris af því atviki þegar
hreingerningakona, á heimleið úr vinnu í ráðuneyt-
inu, hafi fundið í göturæsinu möppu merkta sem
„ALGERT TRÚNAÐARMÁL“. Konan hafi fengið
son sinn til að fara með möppuna þegar í stað niður í
varnarmálaráðuneyti, þar sem hann heimtaði að fá að
hitta einhvern háttsettan hernaðarfulltrúa og afhenti
honum möppuna.
Mappan var opnuð og reyndist innihalda hernaðar-
áætlun um bardaga við Anzio (strandborg 50 kíló-
metrum sunnan Rómar). Þegar Churchill var sagt frá
hreingerningakonunni næsta dag vöknaði honum um
augu. „Henni skal veita DBE-orðuna (Dame Comm-
ander of the British Empire),“ sagði hann við sína
embættismenn.
Og skúringakonan fékk vissulega orðu á næsta af-
mælisdegi kóngsins, en aðeins þó MBE (Most Excel-
lent Order of the British Empire). „En nú skal ég
segja þér,“ sagði sir Nicholas við Boris, „að þegar afi
varð að láta af embætti (eftir kosningarnar) 1945 skil-
aði hann af sér (samkvæmt hefð) brottfarartillögum
um veitingu heiðursviðurkenninga. Númer fimm á
þeim lista var hreingerningakonan úr varnarmála-
ráðuneytinu og hún skyldi fá DBE.“
Það stendur steinn yfir steini
Ekki er endilega ástæða til að gleypa við kenningunni
um fyrrnefnt heilkenni fremur en um sum önnur slík.
Þeir De Gaulle, Lincoln og Lyndon Johnson voru
longintesar miklir og þjáðust þó ekki af minnimátt-
arkennd fyrir vikið.
Hins vegar má í þessu sambandi tilfæra orð sjálf-
menntaðs sérfræðings í mannkyninu, sem soltinn og
klæðlaus, yrkjandi í Alþýðublaðið, sagði svo þetta:
Ég var úrkastsins táknræna mynd, ég var mannfélagssorinn,
og mér var hvarvetna synjandi vísað á braut,
en þrjóskan sem lágvöxnum manni í blóðið er borin,
kom bágindum mínum til hjálpar ef allt um þraut.
Það var sem sagt ekki mikilmennskubrjálæði held-
ur þrjóskan, sem stafar af því heilkenni að ekki séu
allir menn risar.
Í mörg hundruð ár voru Íslendingar litlir karlar,
fæddir á Baulu, en ekki Blenheim, og þess vegna
varla sjáanlegir af þeim sem einokuðu þá eða börðu á
Brimarhólmi. Og þá varð það þrjóskan sem reyndist
beittasta vopnið.
Það mætti kannski koma þeim upplýsingum til Bor-
isar borgarstjóra, að allt sem vita þarf um þetta heil-
kenni, sem hann var að veifa þar syðra, var hér
nyrðra fyrir löngu höggvið í Stein.
Morgunblaðið/Golli
Trúnaðarmál og
þó einkum rétt-
trúnaðarmál leka
út í veður og vind
12.10. 2014 MORGUNBLAÐIÐ SUNNUDAGUR 47