Fréttablaðið - 30.11.2013, Blaðsíða 116

30. nóvember 2013 LAUGARDAGUR| HELGIN | BÆKUR 76
Verðlaunabókin Ósjálfrátt tilnefnd til
Bókmenntaverðlauna Norðurlandaráðs
Auk Illsku er Ósjálfrátt
eftir Auði Jónsdóttur
tilnefnd til Bókmennta-
verðlauna Norðurlanda-
ráðs af Íslands hálfu.
Bókin hlaut feikigóðar
viðtökur þegar hún kom
út í fyrra og hreppti
Fjöruverðlaunin það
árið. Gagnrýn end ur og
lesendur héldu vart vatni
og Hallgrímur Helgason
kvað upp úr á Facebook:
„Ein skemmtilegasta
lesning síðustu ára. […]
Love this book.“
Máni og fullveldið
Vegna tengsla söguhetjunnar Mána
Steins í bók Sjóns, Mánasteinn–
drengurinn sem aldrei var til, við
fullveldistökuna 1918 verður efnt
til bjóðs í Þjóðmenningarhúsinu
á morgun. Þar mun Sjón lesa úr
bókinni, sýnd verður kvikmynd sem
tengist efni hennar og tónlistarfólk
skemmtir gestum.
Gamlinginn í bíó
Ólæsinginn sem
kunni að reikna
gengur afar vel á
metsölulistum og
vermir tvö efstu
sætin á lista þýddra
skáldverka. Mynd
byggð á Gamlingj-
anum sem stökk út
um gluggann, eftir sama höfund, með
Robert Gustavsson í aðalhlutverki
er jólamyndin í Svíþjóð þetta árið.
Sambíóin hafa tryggt sér sýningarrétt-
inn á myndinni og verður hún sýnd
hér á landi á nýju ári. Gamlinginn
rann út eins og heitar lummur á
síðasta ári og búast má við að mikill
spenningur sé fyrir myndinni.
HVERJIR
VERÐA TIL-
NEFNDIR?
Tilnefningar
til Íslensku
bókmenntaverð-
launanna verða
tilkynntar á
morgun. Flestir
telja að Sjón og
Jón Kalman verði
tilnefndir í flokki
fagurbókmennta.
Við bíðum spennt.
Maður fékk náttúru-lega að vita þetta fyrir mörgum mán-uðum og er búinn að vera að springa yfir að geta ekki grobb-
að mig af þessu,“ segir Eiríkur Örn
Norðdahl, spurður hvort tilnefning-
in hafi komið honum á óvart. „Það
þarf að láta þýða bækurnar á eitt-
hvert Norðurlandamálanna áður en
hægt er að tilnefna þær.“
Illska hefur nú verið þýdd á
dönsku, af Nönnu Kalkar, til að
vera gjaldgeng til verðlaunanna en
útgáfurétturinn hefur verið seldur
til Frakklands, Þýskalands og Sví-
þjóðar en ekki Danmerkur. „Nú er
ég bara með þýðingu á dönsku en
engan útgefanda þar,“ segir Eirík-
ur og hlær. „En vonandi er hægt að
plata einhvern danskan útgefanda
til að gefa hana út nú þegar hann
getur lesið hana.“
Heldurðu að þú getir nokkurn
tíma skrifað aðra bók eftir þessa
fádæma velgengni Illsku? „Ætli það
nokkuð,“ segir Eiríkur og glottir.
„Ég sest kannski bara í helgan stein
og reyni að lifa á því sem Illska
halar inn. En í alvöru talað þá var
svo mikið verk að skrifa þessa
blessuðu bók að þegar ég settist
niður til að fara að gera eitthvað
annað þá spruttu upp í hausnum á
mér átta eða níu bækur samtímis.
Ég er eitthvað byrjaður að skrifa í
flestum þeirra þannig að heilinn er
á mörgum mismunandi stöðum og
ég veit ekkert hvar hann endar. Það
er auðvitað engin glóra að vera að
skrifa margar sögur í einu og geng-
ur ekki neitt, en það fer vonandi að
skýrast hver þeirra verður ofan á.
En þetta helgast nú meira af því
hversu erfitt var að skrifa Illskuna
en viðtökunum.“
Friðrika
Benónýsdóttir
fridrikab@frettabladid.is
BÆKUR ★★★ ★★
Blindhríð
Sindri Freysson
SÖGUR ÚTGÁFA
Veðurþulurinn Stefán, aðalpersóna
nýjustu skáldsögu Sindra Freysson-
ar, Blindhríð, er ósköp venjulegur
náungi. Myndarlegur og kemur vel
fyrir og hefur í krafti þeirra eigin-
leika valist til að spá um veðrið á
sjónvarpsstöðinni Stöðinni, þótt
minna fari fyrir menntun hans í
veðurfræði eða dýpri þekkingu á
veðurkerfum heimsins. Í einkalíf-
inu er Stefán tilþrifalítill, blautur
um helgar og einhleypur. Í raun og
veru er líf hans ekkert sérstaklega í
frásögur færandi – þar til hin enska
Viola kemur til sögunnar.
Viola tekur Stefán á löpp eftir að
þau eru samferða í flugvél frá Lond-
on og þau eyða saman nótt á flug-
vallarhóteli í Keflavík. Eftir það
ævintýri heldur Stefán sig lausan
allra mála þótt eftir standi raun-
ar samviskubit yfir hegðun hans
í hótelrúminu. En þetta er aðeins
upphafið að sögu Stefáns og Violu.
Fljótlega fara Stefáni að berast
tölvupóstar og sms frá Violu og áður
en hann veit af hefur sambandið
milli þeirra snúist upp í hreinrækt-
aðar netofsóknir. Viola er, næstum
frá upphafi, fullkominn og mjög
fær eltihrellir. Hún sér við öllum
undanbrögðum Stefáns, er ótrúlega
klár á tölvur, þannig að það dugar
Stefáni skammt að skipta um tölvu-
póstföng eða loka símanúmerum.
Smám saman holast líf Stefáns að
innan, hann missir sjálfur tökin og
Violu tekst með klækjum að klekkja
á bæði honum sjálfum og fólki í
kringum hann með hörmulegum
afleiðingum.
Bréf Violu eru töluverður hluti
bókarinnar og þau eru bæði sann-
færandi og hrollvekjandi. Bréfin
eru kynósa, uppfull af fantasíum
um kynlíf Violu, hún veltir sér og
Stefáni upp úr ævintýrum sínum
með ólíkum körlum af ýmsum
þjóðernum milli þess sem hún
ber á hann ýmsar sakir eða játar
honum ást sína og óendanlega kyn-
ferðislega þrá. Þráhyggja Violu er
vel útmáluð í sögunni og afleiðing-
arnar sömuleiðis: varnarleysi Stef-
áns verður smám saman fullkom-
ið, hann er algerlega á valdi Violu
og örvæntingin vex hröðum skref-
um þar til hann sér enga leið aðra
en að myrða kvalara sinn. Sagan
hefst á undirbún-
ingi þessa morðs
og form henn-
ar bítur í skottið
á sér. Undir lok
sögunnar fylgjum
við Stefáni þar
sem hann ætlar
að gera alvöru úr
fyrirætlun sinni.
Blindhríð er
sálfræðitryllir, í
sögunni byggist
upp innri spenna
um sálarlíf og
sálarheill Stef-
áns en líka um
niðurstöðuna af ofsóknum
Violu og viðbrögð Stefáns. Bókin er
vel skrifuð og bréf Violu eru sann-
færandi í brjálæði sínu, en þau verða
ansi mörg og endurtekningasöm. Að
einhverju leyti er þetta
nauðsynlegt til að vekja
með lesandanum tilfinn-
ingu fyrir því hversu yfir-
þyrmandi og langvarandi
ofsóknirnar eru, en þau
verða ansi tilbreytinga-
snauð og endurtekninga-
söm til lengdar. Það er erf-
itt að halda jafnvægi milli
raunsæis og spennu í sögu
af þessu tagi og stundum
verður raunsæið yfirþyrm-
andi á kostnað spennunnar.
Jón Yngvi Jóhannsson
NIÐURSTAÐA: Vel skrifaður
og spunninn sálfræðitryllir sem líður
þó stundum fyrir endurtekningar
og nákvæma útmálun á þráhyggju
annarrar aðalpersónunnar.
Erótískur eltihrellir
Sest kannski í helgan stein
Illska eftir Eirík Örn Norðdahl er önnur tveggja bóka sem í gær voru tilnefndar til Bókmenntaverðlauna Norðurlandaráðs
á næsta ári. Illska hlaut Íslensku bókmenntaverðlaunin í fyrra og velgengni hennar hefur orðið til þess að Eiríkur hefur verið
á stöðugu flakki milli bókmenntahátíða um allan heim. Hann segist vera með átta eða níu skáldsögur í hausnum.
ILLSKA Eiríkur hlaut Íslensku bókmenntaverðlaunin fyrir Illsku fyrr á þessu ári og nú hefur hún verið tilnefnd til Bókmenntaverðlauna Norðurlandaráðs. FRÉTTABLAÐIÐ/STEFÁN
Önnur ástæða þess að Eiríki
hefur ekki gefist mikið tóm til að
komast í gang með næstu skáld-
sögu er að hann hefur verið á
flakki milli bókmenntahátíða um
allan heim. „Ég hef verið heima hjá
mér samtals tíu daga síðan í júlí,“
segir hann. „Það hefur sprottið upp
svo mikið af bókmenntahátíðum og
einhver verður að sinna þeim, ekki
satt? Þetta fer að slaga upp í túr hjá
góðum tónlistarmanni, en nú er ég
á leið heim á Ísafjörð til að leggj-
ast undir feld, hugsa, sofa og hvíla
mig.“
Ljóðabókin Hnefi eða vitstola
orð kom út í haust og Eiríkur hefur
einnig verið að lesa upp úr henni
hér og þar auk þess að vera skóla-
skáld sem heimsækir grunnskóla
til að fræða börnin um skáldskap.
Hann segist meðal annars segja
krökkunum hvers vegna hann byrj-
aði að reyna að skrifa sögur sjö ára
gamall. „Fyrsta tilraunin sem ég
man eftir er þegar systir mín, fimm
árum eldri en ég, var búin að skrifa
sögu sem hún las fyrir mig á gaml-
árskvöld. Sagan inspíreraði mig
til að reyna að skrifa sjálfur þótt
ég rétt kynni að draga til stafs. Og
síðan hef ég bara ekki getað hætt.“
FÆRT TIL
BÓKAR
!