Læknablaðið - 15.03.2003, Qupperneq 21

FRÆÐIGREiNAR / ÞÉTTNI KALKKIRTLAHORMÓNS
15. Landin-Wilhelmsen K, Wilhelmsen L, Lappas G, Rosen T,
Lindstedt G, Lundberg PA, et al. Serum intact parathyroid
hormone in a random population sample of men and women:
relationship to anthropometry, life-style factors, blood pres-
sure, and vitamin D. Calcif Tissue Int 1995; 56:104-8.
16. Sigurðsson G, Franzson L. Increased bone mineral density in a
population-based group of 70-year-old women on thiazide
diuretics, independent of parathyroid hormone levels. J Intern
Med 2001;250:51-6.
17. Blind E, Schmidt-Gayk H, Scharla S, Flentje D, Fischer S,
Gohring U, et al. Two-site assay of intact parathyroid hormone
in the investigation of primary hyperparathyroidism and other
disorders of calcium metaboíism compared with a midregion
assay. J Clin Endocrinol Metab 1988; 67:353-60.
18. Togashi K, Takahashi N, Ando K, Tsukamoto Y, Marumo F.
Comparison of different parathyroid hormone radioimmuno-
assays in uremic patients with secondary hyperparathyroi-
dism. Int J Artif Organs 1990; 13: 77-82.
19. Frolich M, Walma ST, Paulson C, Papapoulos SE. Immuno-
radiometric assay for intact human parathyroid hormone:
characteristics, clinical application and comparison with a
radio-immunoassay. Ann Clin Biochemy 1990; 27: 69-72.
20. St John A, Thomas MB, Davies CP, Mullan B, Dick I, Hutchi-
son B, et al. Determinants of intact parathyroid hormone and
free 1,25-dihydroxyvitamin D levels in mild and moderate
renal failure. Nephron 1992; 61: 422-7.
21. Brossard JH, Cloutier M, Roy L, Lepage R, Gascon-Barre M,
D'Amour P. Accumulation of a non-(l-84) molecular form of
parathyroid hormone (PTH) detected by intact PTH assay in
renal failure: importance in the interpretation of PTH values.
J Clin Endocrinol Metab 1996; 81:3923-9.
22. Gao P, Scheibel S, D'Amour P, John MR, Rao SD, Schmidt-
Gayk H, et al. Development of a novel immunoradiometric
assay exclusively for biologically active whole parathyroid
hormone 1-84: implications for improvement of accurate
assessment of parathyroid function. J Bone Miner Res 2001;
16:605-14.
23. Nakanishi S, Kazama JJ, Shigematsu T, Iwasaki Y, Cantor TL,
Kurosawa T, et al. Comparison of intact PTH assay and whole
PTH assay in long-term dialysis patients. Am J Kidney Dis
2001; 38(4 Suppl 1): S172-4.
24. Monier-Faugere MC, Geng Z, Mawad H, Friedler RM, Gao P,
Cantor TL, et al. Improved assessment of bone turnover by
the PTH-(l-84)/large C-PTH fragments ratio in ESRD
patients. Kidney Int 2001; 60:1460-8.
25. Orwoll ES, Meier DE. Alterations in calcium, vitamin D, and
parathyroid hormone physiology in normal men with aging:
relationship to the development of senile osteopenia. J Clin
Endocrinol Metabl986; 63:1262-9.
26. Armbrecht HJ, Boltz MA, Forte LR. Effect of age on para-
thyroid hormone and forskolin stimulated adenylate cyclase
and protein kinase activity in the renal cortex. Exp Gerontol
1986; 21: 515-22.
27. Divieti P, John MR, Juppner H, Bringhurst FR. Human PTH-
(7-84) inhibits bone resorption in vitro via actions indepen-
dent of the type 1 PTH/PTHrP receptor. Endocrinology 2002;
143:171-6.
28. Holbrook TL, Barrett-Connor E. The association of lifetime
weight and weight control pattems with bone mineral density
in an adult community. Bone Miner 1993; 20:141-9.
29. Sigurðsson G, Franzson L, Þorgeirsdóttir H, Steingrímsdóttir
L. D-vítamínhagur og árstíðabundnar sveiflur í ýmsum aldurs-
hópum kvenna á íslandi. Læknablaðið 1999; 85: 398-405.
30. Sigurðsson G, Franzson L, Steingrímsdóttir L, Sigvaldason H.
The association between parathyroid hormone, vitamin D and
bone mineral density in 70-year-old Icelandic women. Osteo-
poros Int 2000; 11:1031-5.
31. Minisola S, Pacitti MT, Scarda A, Rosso R, Romagnoli E,
Camevale V, et al. Serum ionized calcium, parathyroid hor-
mone and related variables: effect of age and sex. Bone Miner
1993; 23:183-93.
32. Burritt MF, Pierides AM, Offord KP. Comparative studies of
total and ionized serum calcium values in normal subjects and
patients with renal disorders. Mayo Clin Proc 1980; 55:606-13.
SINGULAIR*
Tuggutöflur: R 03 DC 03
Virkt innihaldsefni: Montelúkast 4 mg. Ábendingar: SINGULAIR er ætlað til meðferðar við astma sem viðbótarmeðferð hjá sjúklingum sem hafa vægan eða miðlungsmikinn viðvarandi astma, þegar
meðferð með innúðasterum er ekki fúllnægjandi og þegar notkun stuttverkandi -agónista „eflir þörfum” veitir ekki fúllnægjandi klíníska meðferð við astma. SINGULAIR er einnig ætlað til
fyrirbyggjandi meðferðar á áreynsluastma. Skammtar og lyfjagjöf: Skammtastærð handa bömum 2-5 ára er ein 4 mg tuggutafla daglega, tekin inn að kvöldi. Ef SINGULAIR er tekið í tengslum við
máltíð verður að taka SINGULAIR inn 1 klukkustund fyrir eða 2 klukkustundum eftir máltíð. Ekki er þörf á aðlögun skammta innan þessa aldurshóps. Reynsla er ekki fyrir hendi varðandi notkun
hjá bömum undir 2 ára aldri, og því er ekki mælt með notkun montelúkasts fyrr en frekari gögn liggja fyrir. öryggi og verkun lyfsins hefúr ekki verið staðfest hjá þessum aldurshópi. Almennar
ráðleggingar. Lækningaleg verkun SINGULAIR á einkenni astma kemur fram innan sólarhrings. Ráðleggja skal sjúklingum að halda áfram að taka inn SINGULAIR jafnvel þótt astmaeinkennin
hverfí, og einnig þegar astmaeinkennin versna. Ekki er þörf á aðlögun skammta hjá sjúklingum með skerta nýmastarfsemi eða væga eða miðlungsmikla skerðingu á lifrarstarfsemi. Engar upplýsingar
finnast um sjúklinga með alvariega skerðingu á lifrarstarfsemi. Skammtar em þeir sömu fyrir bæði kynin. Meðferð með SINGULAIR i tengslum við aðra meðferð gegn astma. SINGULAIR má bæta
við þá meðferð sem sjúklingurinn er þegar að fá. Meðferð með -agónistum: SINGULAIR má bæta við meðferð þegar meðferð með stuttverkandi -agónistum “eftir þörfum” dugir ekki ein sér. Þegar
klínísk svömn hefúr átt sér stað (venjulega eftir fyrsta skammtinn), getur sjúklingurinn e.t.v. dregið úr meðferð með stuttverkandi -agónistum “eftir þörfum”. Innúðabarksterar: Meðferð með
SINGULAIR má nota sem viðbótarmeðferð þegar önnur lyf s.s. innúðabarksterar veita ekki fullnægjandi klíníska meðferð. SINGULAIR á ekki að gefa í stað innúðabarkstera (sjá 4.4 Sérstök
vamaðarorð og varúðarreglur við notkun). 10-mg töflur, em fáanlegar handa fúllorðnum sjúklingum, 15 ára og eldri. 5-mg tuggutöflur em fáanlegar fyrir 6 til 14 ára böm. Frábendingar: Ofnæmi
fyrir virka efhinu eða einhveiju af hjálparefnunum. Sérstök varnaðarorð og varúðarreglur við notkun: Ráðleggja skal sjúklingum að nota aldrei montelúkast töflur til inntöku við bráðum
astmaköstum, heldur hafa sín venjulegu viðeigandi lyf tiltæk til notkunar við slíkar aðstæður. Ef brátt astmakast á sér stað skal nota stuttverkandi -agónista til innúðunar. Sjúklingar skulu ráðfæra sig
við sinn lækni svo fljótt sem auðið er, ef þeir þurfa meira af -agónistum til innúðunar, en áður. Montelúkast á ekki að gefa í stað innúðabarkstera eða barkstera til inntöku. Ekki hefúr verið sýnt fram
á að hægt sé að draga úr notkun barkstera til inntöku þegar montelúkast er gefið samhliða þeim. í sjaldgæfum tilvikum getur fjölgun eósínófíla átt sér stað hjá sjúklingum í meðferð með astmalyfjum,
þ.á m. montelúkasti, sem stundum kemur fram með klínískum einkennum æðabólgu sem samræmist Churg-Strauss heilkenni, sjúkdómi sem oft er meðhöndlaður með barksterum (systemic). í flestum
þessara tilvika, en ekki öllum, hafa skammtar af barksterum til inntöku verið minnkaðir eða notkun þeirra hætt. Hvorki er hægt að útiloka né staðfesta að Churg-Strauss heilkenni komi upp í tengslum
við leukotríen viðtaka antagónista. Læknar skulu vera á verði m.t.t. fjölgunar eósínófíla, útbrota í tengslum við æðabólgu, versnandi lungnaeinkenna, aukaverkana á hjarta, og/eða taugabólgu hjá
sjúklingunum. Endurmeta skal ástand sjúklinga sem fá þessi einkenni og endurskoða meðferð þeirra. öryggi og virkni hefúr ekki enn verið staðfest hjá bömum undir 2 ára að aldri. SINGULAIR
inniheldur aspartam, sem inniheldur fenýlalanín. Sjúklingar með fenýlketónmigu ættu að athuga að sérhver 4 mg tuggutafla inniheldur sem samsvarar 0,674 mg af fenýlalaníni. Milliverkanir við
önnur lyf og aðrar milliverkanir: Montelúkast má gefa samhliða annarri hefðbundinni fyrirbyggjandi meðferð og hefðbundinni meðferð við langvinnum astma. I rannsóknum á milliverkunum hafði
ráðlagður klínískur skammtur af montelúkasti engin klíniskt marktæk áhrif á lyfjahvörf eftirfarandi lyfja: Theófyllíns, prednisóns, prednisólóns, getnaðarvamartaflna (ethinyl-estradíol/norethindrone
35/1), terfenadíns, dígoxíns og warfaríns. AUC fyrir montelúkast var u.þ.b. 40% minna hjá einstaklingum sem fengu fenóbarbital samhliða montelúkasti. Þar sem montelúkast umbrotnar fyrir tilstilli
CYP 3A4 skal gæta varúðar sérstaklega hjá bömum þegar montelúkast er gefið samhliða lyfjum sem innleiða CYP 3A4, svo sem fenýtóíni, fenóbarbitali og rifampisíni. Meðganga og brjóstagjöf:
Þar sem engar samanburðarrannsóknir hafa verið gerðar hjá þunguðum konum eða konum með bam á bijósti á ekki að nota montelúkast á meðgöngu eða hjá konum með bam á bijósti nema brýna
nauðsyn beri til. Aukaverkanir: Aukaverkanir vom almennt vægar og hafa yfirleitt ekki orðið til þess að hætta þurfí meðferð. Húðaðar 10 mg montelúkast töflur hafa verið prófaðar hjá u.þ.b.
2600 fullorðnum sjúklingum, 15 ára og eldri, í klínískum rannsóknum. Montelúkast 4 mg tuggutöflur hafa verið prófaðar hjá 573 bömum á aldrinum 2-5 ára. í klínískri samanburðarrannsókn með
lyfleysu, sem stóð í 12 vikur, var þorsti eina aukaverkunin sem almennt var skráð í tengslum við lyfíð hjá sjúklingum sem fengu montelúkast. Eftirfarandi aukaverkanir, vom skráðar hjá 2-5 ára
bömum í klíniskum rannsóknum. Ekki var tekið tillit til orsakasambands: Mjög algengar (>1/10): öndunarfæri: Hósti. 502 böm, 2 til 5 ára vom meðhöndluð með montelúkasti í a.m.k. 3 mánuði,
338 í 6 mánuði eða lengur og 256 böm í 12 mánuði eða Iengur. Eðli aukaverkananna breyttist ekki með lengd meðferðar. Montelúkast 5 mg tuggutöflur hafa verið prófaðar hjá u.þ.b. 320 sjúklingum
á aldrinum 6-14 ára. Reynsla af langtímameðferð (meira en ár) hjá þessum aldurshóp nær aðeins til 121 sjúklinga. í klínískri samanburðarrannsókn með lyfleysu, sem stóð í 8 vikur, var höfuðverkur
eina aukaverkunin sem almennt var skráð í tengslum við lyfíð. Eftirfarandi aukaverkanir, vom skráðar hjá 6 til 14 ára bömum í klínískum rannsóknum. Ekki var tekið tillit til orsakasambands: Mjög
algengar (>1/10): Öndunarfæri: Hálsbólga. Algengar (>1/100, <1/10): Almennar: Hiti. Meltingarfæri: Niðurgangur, ógleði. Öndunarfæri: Inflúensa, skútabólga. Aukaverkanamynstrið hélst óbreytt við
langtímameðferð, í klínískum rannsóknum á takmörkuðum fjölda sjúklinga, í allt að 6 mánuði. Montelúkast 10 mg húðaðar töflur hafa verið prófaðar hjá fúllorðnum sjúklingum, 15 ára og eldri. í
tveimur klínískum samanburðarrannsóknum með lyfleysu, sem vom svipaðar að uppbyggingu og stóðu í 12 vikur, vom aðeins 2 aukaverkanir, kviðverkir og höfuðverkur, skráðar sem lyfjatengdar
aukaverkanir hjá sjúklingum sem fengu montelúkast. Eftirfarandi aukaverkanir vom skráðar í klínískum rannsóknum. Ekki var tekið tillit til orsakasambands: Mjög algengar (>1/10):
Taugakerfí/geðræn vandamál: Höfúðverkur. Algengar (>1/100, <1/10): Almennar: Máttleysi/þreyta, hiti, kviðverkir, slys. Meltingarfæri: Niðurgangur, meltingartmflanir, maga- og gamabólga af
völdum sýkingar, tannverkur. Taugakerfí/geðræn vandamál: Svimi, svefnleysi. öndunarfæri: Nefstífla, hósti, inflúensa. Húð og tengdir vefír: Útbrot. Tíðni og gerð aukaverkana hélst óbreytt við
langtímameðferð, í klínískum rannsóknum á takmörkuðum Qölda sjúklinga, í allt að 2 ár. Eftirfarandi aukaverkanir hafa mjög sjaldan verið skráðar við almenna notkun lyfsins: Máttleysi/þreyta, svimi,
óeðlilegir draumar þar á meðal martraðir, syfja, svefnleysi, önuglyndi, eirðarleysi, liðverkir, niðurgangur, munnþurrkur, meltingartmflanir, ofnæmisviðbrögð (þ.á m. bráðaofnæmi, ofsabjúgur,
ofsakláði, kláði, útbrot og eitt tilfelli af íferð eósínófíla í lifur), lasleiki, vöðvaverkir, ógleði og uppköst. Pakkningar og verð (desember, 2002): 28 stk. 5726 kr. 98 stk. 16975 kr. Afgreiðsla:
Lyfseðilsskylda. Greiðsluþátttaka: B. HANDHAFI MARKAÐSLEYFIS: Merck Sharp & Dohme B.V., Haarlem, Holland. Umboðsaðili á íslandi: Farmasía ehf, Síðumúla 32, 108 Reykjavík.
Læknablaðið 2003/89 197