Læknablaðið - 15.05.2005, Blaðsíða 61

UMRÆÐA & FRÉTTIR / HEILSUVERND BARNA
með sértæk vandamál. Ákvörðunin var meðal
annars studd með tilvísan í nýja stefnulýsingu
MHB og almenna stefnumótun hennar um þróun
slíkrar þjónustu. Á 50 ára afmæli barnadeildar
Heilsuverndarstöðvarinnar 4. desember 2003 lýsti
heilbrigðisráðherra yfir stuðningi sínum við þessa
ákvörðun framkvæmdastjórnar og hefur hann
ítrekað þessa niðurstöðu í umræðum á alþingi (16).
Birtist þessi vilji enn fremur í sérstakri fjárveitingu
á fjárlögum til landsbyggðarhlutverks MHB.
Þegar vilji stjórnvalda lá fyrir var hafist handa
við endurskipulagningu á innra starfi MHB. Höfð
var í huga nauðsyn á vaxandi þátttöku annarra fag-
stétta en lækna og hjúkrunarfræðinga í heilsuvernd
barna. Þótti eðlilegt að leggja niður stjórnunarstöð-
ur hjúkrunarforstjóra og yfirlæknis. í stað þess var
ákveðið að koma á fót stöðu forstöðumanns sem
bæri ábyrgð á öllu starfi MHB. Honum til liðsinnis
auk staðgengils eru þrír sviðsstjórar á sviði ung- og
smábarnaverndar, skólaheilsugæslu og þroska og
hegðunar. Voru tvær nýjar stöður sviðstjóra aug-
lýstar 2004. Nýju stöðurnar voru ekki merktar
ákveðinni fagstétt heldur opnar fagfólki á sviði
heilbrigðisvísinda og skyldum fögum. Til stuðnings
nýju skipulagi hefur verið komið á fót einingu sem
styður við almennt starf MHB með þjónustu ritara
og annarra fagaðila, til dæmis á sviði upplýsinga-
mála og tölfræði. Nýtt skipurit var kynnt á haust-
ráðstefnu MHB 12. nóvember 2004 (mynd 1). Frá
1. janúar 2005 er MHB fullmönnuð í samræmi við
þetta nýja skipurit. Nýrra stjórnenda bíður nú að
koma í framkvæmd verkefnum stefnumótunar og
stefnulýsingar.
Skipurit MHB byggir á þeirri hugsun að efla 2.
stigs þjónustu fyrir börn og fjölskyldur á sviði heilsu-
verndar barna á grunni vel skilgreindra markmiða,
ýmist með vinnu með sérstaka hópa barna eða við
sérstök viðsfangsefni. Hvert verkefni er á ábyrgð
verkefnisstjóra og það fóstrað á viðeigandi sviði
MHB. Markmið endurskipulagningar er að byggja
upp innri sveigjanleika í starfsemina: eitt verkefni
getur verið fóstrað á einu sviði í ákveðinn tíma, til Mynd 1. Nýttskipurit
dæmis í byrjun við þróun þess, en flust síðan yfir á Miðstöðvar heilsuverndar
annað svið ef það þykir heppilegra fyrir framkvæmd barna.
þess. Dæmi um slíkt er verkefnið Agi og ttppeldi, en
það hefur í reynd verið fóstrað og þróað á þroska-
og hegðunarsviði en framkvæmd þess er nú á ung-
og smábarnasviði.
Á 2. stigi þjónustu á sviði heilsuverndar barna
er þverfagleg nálgun mikilvæg og nauðsynlegt að
fleiri fagstéttir en hjúkrunarfræðingar og læknar
komi að henni. Vandamál sem oft er verið að glíma
við varða hreyfiþroska, vitsmunaþroska og hegðun
og mikilvægt að snemmtæk íhlutun sé í boði (17).
Þar með skapast betri forsendur fyrir börnin að
ná sem mestum þroska - á sínum eigin forsendum.
MHB leggur því metnað í að þróa þverfaglegt og
samræmt verklag hjúkrunarfræðinga, lækna, sál-
fræðinga, sjúkraþjálfara, iðjuþjálfa, félagsráðgjafa
og annarra fagaðila. Bakgrunnur starfsmanna MHB
endurspeglar þessa faglegu breidd. Auk þessa
þarf að koma til góð samvinna við ýmsa aðila sem
koma að þjónustu við börnin, til dæmis heilsugæslu-
stöðvar, Barnaspítala Hringsins og barnageðdeild
Landspítala (BUGL), Greiningar- og ráðgjafastöð
Stefnulýsing Miðstöðvar heilsuverndar barna - Stefna
Miðstöð heilsuverndar barna stefnir að því að heilsuvernd barna á Islandi
• sé byggð á vísindalegum grunni og bestu þekkingu og reynslu á hverjum tíma;
• styðji foreldra, kennara og aðra í því markmiði að börn nái sem mestum líkamlegum, andlegum og félags-
legum þroska;
• byggist á vel skilgreindu ferli viðtala, skoðana og aðgerða sem stendur öllum börnum á landinu til boða
óháð búsetu, félagsstöðu, efnahag, kynferði, kynþætti, trúarbrögðum eða þjóðerni;
• finni vísbendingar um sjúkdóma og þroskafrávik hjá börnum eins snemma og mögulegt er og hafi vel skil-
greint þjónustuferli í slíkum tilvikum;
• sé sveigjanleg og taki tillit til mismunandi þarfa og aðstæðna barna og foreldra þeirra;
• sinni forvörnum og heilsueflingu með því að vekja athygli barna, foreldra, kennara og annarra á áhrifaþáttum
heilbrigðis í nánasta umhverfi fjölskyldunnar og víðar í samfélaginu;
• hafi yfir að ráða og beiti þverfaglegum vinnubrögöum.
Læknablaðið 2005/91 457