Læknablaðið - 15.05.2005, Blaðsíða 72

UMRÆÐA & FRETTIR / HUGÐAREFNI
Blindur er bóklaus maður
Ætlunin er aö fá lækna til að
rita um hugðarefni sín í næstu
tölublöðum Læknablaðsins.
Hrafnkell ríður á vaðið.
Læknar eru hvattir til að feta í
hans fótspor og senda blaðinu
pistil.
Hrafnkell
Helgason
Höfundur er lungnalæknir
og vann um árabil á
Vífilsstöðum.
Mér hefir alltaf þótt gaman að lesa. Líklega
hefi ég nýlega verið orðinn læs, er ég fékk Bombí
Bitt eftir Frithiof Nilson Piraten í þýðingu Helga
Hjörvar í jólagjöf. Á þessum árum var sá góði siður
enn við lýði að Ijós var látið loga alla jólanóttina.
Ég lauk við bókina um nóttina. Ekki þótti þetta
kristilegt athæfi, en var látið kyrrl liggja.
Á námsárum mínum var nauðsynlegt að kunna
einhver skil á Laxness og Hemingway. Því miður
þóttu mér þeir félagar og ýmsir aðrir mun skemmti-
legri en námsbækurnar. Þetta olli mér nokkrum
erfiðleikum síðar. Mér fannst ég vera að svíkjast
um ef ég las annað en námsbækur. Enn verra reynd-
ist þetta eftir að ég lenti í þeim hremmingum að
kenna læknanemum.
Engum kennara fellur það í geð að standa á gati
fyrir framan nemendur sína. Vissulega kom það
fyrir mig, en olli ekki teljandi sálarkvölum. Nú er
mér Ijóst að ég var heppinn ella hefði ég forpokast
miklu fyrr. Kennsla veitir aðhald. En ég hét mér
því að þegar kæmi að slarfslokum skyldi ég lesa
og lesa mikið og þá helst þær heimsbókmenntir
er mér væru lítt kunnar. Undanfarin ár hefi ég
dundað mér við þetta og mun halda því áfram, af
nógu er að taka. Ég byrjaði reyndar á Cervantes,
síðan komu Shakespeare, Fjodor Dostojevski, Leo
Tolstoj, Thomas Mann, Steinbeck og margir fleiri.
Ég mundi ráðleggja öllum sem fara að sjá leikrit
að lesa þau fyrst heima hjá sér. Að lesa Hinrik IV
og sjá hann síðan á sviði er upplifun. Ekki þarf að
kynna þýðingar Helga Hálfdanarsonar á leikritum
Shakespeares. Einar Bragi hefir og þýtt og gefið út
leikrit Strindbergs og Ibsens.
Það er merkilegt að enn í dag hafa menn gaman
af að lesa skáldverk frá Rússlandi er gerast á 19.
öld. Ekki ætla ég mér þá dul að gera upp á milli
þessara ágætu höfunda, en ofarlega set ég East
of Eden eftir Steinbeck og Buddenbrooks eftir
Thomas Mann. En nú er sá ónefndur er harðastur
var undir tönn, en það er auðvitað James Joyce og
bók hans Ódysseifur. Hún verkar á nútímamenn
eins og Fjallið Eina segir Halldór Laxness. Hann
telur hana einnig gnæfa yfir umhverfið eins og
fjallið Keili. Ef menn þykjast vera að grauta eitt-
hvað í bókmenntum verður ekki hjá því komist
að glíma við Joyce. Það er vissulega mikið afrek
hjá Sigurði A. Magnússyni að snara þessu verki á
íslensku. Ekki er ég dómbær ágæti þýðingar hans.
Ég ætla mér við tækifæri að pæla í gegnum Ulysses
Hrafhkell á heimili sínu í Garðabœ og fyrir framan hann
er auðvitað Sturlunga.
á frummálinu og hafa þýðingu SAM við hendina.
Mig minnir að lýsingin á Molly Bloom sé um 50
síður og líklega aðeins eitt greinarmerki á þessum
síðum. Bókin gerist á einum degi í Dublin svo að
verkefnið er áhugavert.
Yngri íslenska höfunda hefi ég nokkuð lesið.
Ég tel þá nafna Einar Kárason og Einar Má
Guðmundsson bera hæst. Þeir nálgast stundum
snilli Laxness. Sturlungu hefi ég haft í seilingar-
fjarlægð í meira en 30 ár. Hún hefir þann kost
yfir ílestar bækur að hana má lesa aftur og aftur.
Alltaf rekast menn á eitthvað er þeir hafa ekki
veitt athygli áður. Líklega mætti helst jafna henni
við Biblíuna. Alltaf hefi ég haft hana handbæra á
öllum lengri ferðum. Nú er ég svo heppinn að fá
að vera í félagsskap fólks er fer einu sinni á ári á
Slurlungaslóðir. Stjórnendur hópsins undirbúa
ferðina af mikilli kostgæfni. Ekki aðeins kanna
þeir leiðina og leita að hófförum frá 13. öld, heldur
hafa þeir einnig tal af bændum. Bændur búa oft
yfir ótrúlegri þekkingu um atvik og staðhætti úr
Sturlungu. Ekki var Skúli bóndi á Svignaskarði í
neinum vandræðum með að sýna okkur klettinn,
sem Svarthöfði hratt fram af hestinum og fór sjálf-
ur á eftir. Við keyrðum upp með Gljúfurá og Skúli
468 Læknablaðið 2005/91