Læknablaðið - 15.05.2005, Blaðsíða 70

UMRÆÐA & FRÉTTIR / HEILBRIGÐISMÁL / LÆKNABLAÐIÐ
is. Yfirráð embættismanna aukast. Sjálfræði lækna
og hjúkrunarliðs minnkar. Heilbrigð samkeppni
minnkar. Yfirstjórnin vex. Auðveldara er að koma
þar fyrir stjórnunarmönnum og undirtyllum.
2002 Sjálfstæðar læknastofur, skurðstofur, rann-
sóknastofur og röntgenstofur spara sjúklingum
tíma og fyrirhöfn og þjóðinni fé, því sjúkrahúss-
rekstur er dýr, 60-80 þúsund krónur legudagur-
inn. Með lagabreytingu er samninganefnd Trygg-
ingastofnunar ríkisins (TR) sem samdi við lækna-
stofurnar sett undir Heilbrigðisráðuneyti (Htr).
Vægi TR minnkar og er að verða deild í Htr sem
leiðir til algjörs ríkisrekstrar heilbrigðisgeirans.
Sjúklingar hafa þá ekkert val og sérfræðingar hafa
einungis þau úrræði sem leyfð eru af stóra bróður.
2004 Staða líftölfræðings á Landspítala er lögð
niður án samráðs við nokkurn aðila á sjúkrahús-
inu sem háður er slíkri aðstoð. Þessa stöðu máttu
kennsla og vísindi síst missa. A sama tíma krefst spít-
alinn þess að fá að kalla sig „háskólasjúkrahús".
2004 Rannsóknarstofnun Landspítala, sem rek-
in er með tapi og þyrfti meira fé til að sinna
vísindarannsóknum og kennsluskyldu, er látin
undirbjóða klínískar rannsóknir í borginni um
40%. Hagkvæmni í rekstri er krafist í lögum!
2005 Samkvæmt tilskipun Hlr verður heilsu-
gæsla Garðabæjar, Mosfellssveitar og Hafnafjarðar
sett undir heilsugæsluna í Reykjavík að forsvars-
mönnum þeirra síðarnefndu forspurðum.
Augljóst er að um slóðina sem hér hefur verið
lýst hafa ekki farið dádýrskálfar þeir sem halda sig
á beit meðal liljanna. Við nánari skoðun á slóðinni
kemur í ljós að um tvær tegundir göngumanna er
að ræða, tegund A og B. A hefur áhuga á lækn-
ingum veiks fólks, menntun, rannsóknum og upp-
byggingu en B hefur mestan áhuga á að ráðskast
með A. B heldur sig nær vatnsbólinu, uppistöðu-
lóni almannafjár, og hefur þannig vænlega stöðu
til að sýna vald sitt. A heldur hins vegar heilbrigð-
iskerfinu og framþróun þess gangandi og kynni að
gera það betur án B.
Það er dapurlegt ef starfhæft kerfi er eyðilagt.
Landsmenn byggðu sjúkrahúsin og lækninga-
stöðvar af bjartsýni og stórhug. Læknar og annað
heilbrigðisstarfsfólk fór út í langt nám heima og
erlendis til að taka að sér störf við þessar stofnanir.
Kennslu og vísindi verður að iðka á svona stöðum
til þess að tryggja framfarir, en þær verða ekki
án gagnrýninnar hugsunar. Heilbrigðisþjónustunni
verður ekki haldið gangandi með þekkingarstjór-
um, forstjórum og sviðsstjórum né verður getuleysi
falið í merkingarlausum orða- og nýyrðaflaumi.
Ritstjórnar-
fundir á lands-
byggðinni
Védís Skarphéðinsdótdr
Árið um kring fundar ritstjórn Læknablaðsins
í hádeginu einu sinni í mánuði. Oft vilja fund-
irnir dragast á langinn enda mörg úrlausnar-
efni og þótt netpóstur sé alls góðs maklegur
svarar hann ekki öllum kröfum. Ritstjórnin
hefur því í tvígang lagt í lengri fundahöld til
að koma mikilvægum málum áleiðis og nú í
aprílbyrjun var sest á rökstóla í Reykholti.
Þegar blaðið var nírætt á síðasta ári og klass-
ískur dagamunur framundan af því tilefni
ákvað ritstjórnin jafnframt að einhenda sér í
langþráð verkefni sem oft hefur komið til tals
og nokkrum sinnum verið starfað að án réttrar
uppskeru, en það er að komast inn í banda-
ríska vísindagreinagagnabankann Medline í
Washington. Undirbúningur nú stóð alllengi
og vorið 2004 hélt ritstjórnin eftirmiðdagsfund
í veiðihúsinu við Grímsá þar sem endanlega
var lagt á ráðin um hvernig best yrði gengið
frá umsókn blaðsins.
Eins og fram kemur í ritstjórnargrein
Vilhjálms Rafnssonar (1) bárust okkur þau
tíðindi frá Medline um miðjan mars síðast-
liðinn að blaðið hefði komist á leiðarenda
gegnum nálaraugað. Við þetta braust út mikill
fögnuður í herbúðunum einsog gefur að skilja,
bæði hafði lengi verið keppl að þessu mark-
miði og tímasetningin er góð, tímariti á svo
virðulegum aldri hæfir vel þessi upphefð og
viðurkenning á vísindalega réttum vinnubr-
ögðum í því sem lýtur að fræðilegu innihaldi
blaðsins.
Á engan í ritstjórn er hallað þó bent sé á
Jóhannes Björnsson sem lykilmann í þessu
ferli og þess vegna bað ég hann að svara les-
endum blaðsins nokkrum spurningum um
Medline.
Ilver er staða Medline í samanburði við
önnur sambœrileg söfn? Hversu veigamiklir
eru yfirburðirnir?
Medline er hluti af bandarísku þjóðarbók-
hlöðunni í læknisfræði (National Library of
Medicine, NLM) sem er hluti af bandarísku
heilbrigðisstofnuninni (NIH). Medline er
466 Læknablaðið 2005/91