Ritið : tímarit Hugvísindastofnunar - 01.01.2001, Blaðsíða 38

Ritið : tímarit Hugvísindastofnunar - 01.01.2001, Blaðsíða 38
Bergljót Soffía Kristjánsdóttir Heldur síðar riðlast hins vegar maður á konu í fleti, rétt eins og hann sé að nauðga henni. Atvikið á kannski að vitna um ölvun en er einkar klaufalega valið þar eð klippt er milh þess og ástfangins fólks sem Hrð- ist fylgjast með því, Þorgríms og Þórdísar - sem skemmtir sér hið besta. IV Enda þótt kvikmynd nýti sér lifandi menn til að myndgera persónm' og þær séu þar með leiknar, eru þær auðvitað í sömu mund skynheildir, líkamsmyndir á hreyfingu. Sem slíkar gegna þær bæði frásagnar- og sýningarhluttærki en eru jafhframt hluti af byggingu. F)nir vikið ræðst gerð þeirra ekki aðeins af leikheldur og af því hvernig þær tengjast öðru myndefhi, hvernig myndavélinni er beitt og klippingum háttað; hvernig Ijós og hljóð eru nýtt og hvernig búningar og sviðsmyndir era hönnuð eða valin. Persónur Útlagans era ekki helsti styrkur hans. Finna má að ýmsum þáttum sem skapa heildarmynd þeirra, meðal annars því hvernig efnirdð- urinn úr Gísla sögu er aukinn, sniðinn, skorinn og felldur í nýtt sam- hengi. Sem dæmi um persónulýsingar myndarinnar skal tekin Þórdís Súrsdóttir. Eitt af magnaðri brögðum frásagnarinnar í Gísla sögu er að Þórdís sést afar sjaldan á sögusviðinu og tekur örsjaldan til niáls. Þegar hún tal- ar og birtist verða hins vegar oftast stórtíðindi. Hún segir til að mynda ekki aukatekið orð frá upphafi sögu og til þess er Gísli leggur hönd á brjóst henni og hún bregst við með orðunum: „Því er svo köld hönd þín Þorgrímur?“ (29) Að Þorgrími vegnum vekur hún heimamenn sína; hún elur barn goðans og giftist Berki; hlustar seinna á Gísla fara með tvíræða vísu, kemur með túlkun hennar upp um hann sem launveganda og reyn- ir loks að hefha hans gengins. Flest hefur þetta áhrif á líf Gísla. Þó er það ekki Þórdís sem ræður örlögum hans - fremur sjálfur hann.24 I sögunni er yfir henni dulúð þess sem hefur sig sjaldan í frammi og er þó sínálæg- ur í atburðarás. Þar era orð hennar og athafnir einnig sett í samhengi sem vekur margræðni; lesendur eru því hvattir til að hugleiða það sem innra með henni býr og ekki síður hvaða hlut hún eigi að atburðarás. Þórdís myndarinnar er allt önnur persóna. Hún stendur strax í upp- 24 Tekið skal fram að í styttri gerð sögunnar kentur skýrar fram en í hinni lengri að Gísli beri sjálfur ábyrgð á því hvert lífshlaup hans verður 36
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76
Blaðsíða 77
Blaðsíða 78
Blaðsíða 79
Blaðsíða 80
Blaðsíða 81
Blaðsíða 82
Blaðsíða 83
Blaðsíða 84
Blaðsíða 85
Blaðsíða 86
Blaðsíða 87
Blaðsíða 88
Blaðsíða 89
Blaðsíða 90
Blaðsíða 91
Blaðsíða 92
Blaðsíða 93
Blaðsíða 94
Blaðsíða 95
Blaðsíða 96
Blaðsíða 97
Blaðsíða 98
Blaðsíða 99
Blaðsíða 100
Blaðsíða 101
Blaðsíða 102
Blaðsíða 103
Blaðsíða 104
Blaðsíða 105
Blaðsíða 106
Blaðsíða 107
Blaðsíða 108
Blaðsíða 109
Blaðsíða 110
Blaðsíða 111
Blaðsíða 112
Blaðsíða 113
Blaðsíða 114
Blaðsíða 115
Blaðsíða 116
Blaðsíða 117
Blaðsíða 118
Blaðsíða 119
Blaðsíða 120
Blaðsíða 121
Blaðsíða 122
Blaðsíða 123
Blaðsíða 124
Blaðsíða 125
Blaðsíða 126
Blaðsíða 127
Blaðsíða 128
Blaðsíða 129
Blaðsíða 130
Blaðsíða 131
Blaðsíða 132
Blaðsíða 133
Blaðsíða 134
Blaðsíða 135
Blaðsíða 136
Blaðsíða 137
Blaðsíða 138
Blaðsíða 139
Blaðsíða 140
Blaðsíða 141
Blaðsíða 142
Blaðsíða 143
Blaðsíða 144
Blaðsíða 145
Blaðsíða 146
Blaðsíða 147
Blaðsíða 148
Blaðsíða 149
Blaðsíða 150
Blaðsíða 151
Blaðsíða 152
Blaðsíða 153
Blaðsíða 154
Blaðsíða 155
Blaðsíða 156
Blaðsíða 157
Blaðsíða 158
Blaðsíða 159
Blaðsíða 160
Blaðsíða 161
Blaðsíða 162
Blaðsíða 163
Blaðsíða 164

x

Ritið : tímarit Hugvísindastofnunar

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Ritið : tímarit Hugvísindastofnunar
https://timarit.is/publication/1098

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.