Þjóðlíf - 01.04.1988, Side 11

INNLENT
Hagsmunaárekstrar og
Hæstiréttur
Skipun nýs hœstaréttardómara
vekur upp umræðu um lög og
reglur um Hœstarétt á Islandi.
Þann 11. febrúar s.l. var Benedikt Blöndal, hæstaréttarlögmaður, skipaður dómari við
Hæstarétt Islands. Skipun Benedikts í starf Hæstaréttardómara braut að nokkru blað í sögu
réttarins. I 68 ára sögu Hæstaréttar hafa lang flestir hæstaréttardómarar annað hvort komið
úr lagadeild Háskólans eða starfað áður sem embættisdómendur á héraðsdómstigi. Benedikt
kemur aftur á móti úr „praktískum" lögmannsstörfum og hefur komið víða við í þjóðfélaginu
frá því að hann útskrifaðist úr lagadeild árið 1960. Þegar Benedikt tók sæti í Hæstarétti í
febrúar s.l. sat hann í stjórnum nokkurra fvrirtækja og á sjálfur hlut í all mörgum fyrirtækj-
um. Og eftir að hann var skipaður dómari við Hæstarétt birtist tilkynning um að hann hefði
stofnað tvö fyrirtæki með „ísbjarnarbræðrum“, en það gerðist hins vegar í desember á sl. ári.
Athygli vekur að ekkert bannar hæstaréttardómurum að eiga hluti í atvinnurekstri né að sitja
í stjórnum fyrirtækja þó litið sé svo á að Hæstiréttur eigi að vera sjálfstæður og óháður öðrum
greinum ríkisvaldsins og hagsmunum í þjóðfélaginu. Á hinn bóginn hyggst Benedikt segja sig
úr stjórnum fyrirtækja sinna, þó honum beri engin lagaleg skylda til þess.
Fyrir fáum vikum birtist í Lögbirtingi til-
kynning þess efnis að Benedikt Blöndal hefði
ásamt „Isbjarnarbræðrum" þeim Jóni og Vil-
hjálmi Ingvarssonum og eiginkonum þeirra,
stofnað fyrirtækið ísbjörninn hf. og enn-
fremur að þeir Benedikt, Jón og Vilhjálmur
hefðu einnig stofnað fyrirtækið Hafsíld hf á
Seyðisfirði ásamt Jónasi Hallgrímssyni og
Theódór Blöndal. Stofnun þessara fyrirtækja
átti sér stað í desember.löngu áður en skipan
hæstaréttardómara var á dagskrá. Hlutafé
ísabjarnarins er samkvæmt Lögbirtingi ein
milljón króna og er tilgangur fyrirtækisins
fjárfestingarstarfsemi, bygging og rekstur
fasteigna. verslun, lánastarfsemi og annar
skyldur atvinnurekstur.
Tilgangur Hafsfldar er hins vegar að reka
síldar og loðnubræðslu. fiskverkun, verslun,
skipaútgerð, fiskveiðar, rekstur fasteigna og
annars skyldur atvinnurekstur. Hlutafé
Hafsíldar hf er 10 milljónir. Þegar Benedikt
tók við starfi Hæstaréttardómara sat hann í
stjórn Hafsfldar. Á sama tíma sat hann einn-
ig í stjórn Hagtryggingar hf. í Reykjavík en
Hagtrygging er nátengd Sjóvá hf. og er Einar
Sveinsson náfrændi Benedikts framkvæmda-
stjóri í þessum tryggingafélögum. Stjórnar-
formaður Sjóvá og Hagtryggingar er bróðir
Einars, Benedikt Sveinsson en þeir Benedikt
og Einar Sveinssynir og Benedikt Blöndal
eru systkinasynir. í stjórn Sjóvá situr einnig
Ágúst Fjeldsted hrl. sem hefur verið meðeig-
andi Benedikts Blöndals að lögmannsstofu í
Reykjavík um áratugaskeið og situr Ágúst
einnig sem varamaður í stjórn Hagtrygging-
ar. Hefur lögmannsstofa Benedikts, Ágústs
og Hákonar Árnasonar farið með mál Sjó-
vár. Þá er þess að geta að í stjórn Sjóvá sem
„fulltrúi hinna tryggðu" eins og það er orðað
situr Kristján Loftsson forstjóri Hvals hf. en
Benedikt Blöndal hefur lengi tengst því
fyrirtæki. Hann hefur hins vegar sagt sig úr
öllum stjórnum eftir að hann varð skipaður
hæstaréttardómari en um þessar mundir er
verið að halda aðalfundi hinna ýmsu fyrir-
tækja. Það gerir dómarinn af eigin frum-
kvæði, því ekkert segir í lögum um þetta
atriði.
Benedikt er 53 ára gamall. Réðst sem lög-
fræðingur til Bæjarútgerðar Reykjavíkur eft-
ir laganám árið 1960 og starfaði þar til árs-
loka 1965. Samhliða opinberum störfum hef-
ur hann frá árinu 1961 rekið lögmannsstofu í
Reykjavík ásamt fleirum og hann hóf þegar
Benedikt Blöndal hæstaréttardómari.
Skipan hans var umdeild.
afskipti af atvinnurekstri ýmisskonar, var
m.a. í stjórn fiskveiðihlutafélagsins Alliance
og í skilanefnd þess, formaður Rúgbrauðs-
gerðarinnar hf frá 1973, formaður Samtrygg-
ingar ísl. botnvörpunga frá 1971 o.s.frv. Eig-
inkona hans er Guðrún Karlsdóttir forstjóra
Kristinssonar í Björnsbakaríi í Reykjavík á
sínum tíma).
Benedikt hefur einnig kennt við lagadeild
HÍ, sat í Kjaradómi frá 1971 og formaður frá
1978. Hann var formaður landskjörstjórnar
frá 1983. sat í stjórn Rauða krossins og for-
maður þar frá 1982-1986, safnaðarfulltrúi
Dómkirkjusafnaðarins 1975-1981 og hann
hefur gegnt margvíslegum trúnaðarstörfum
öðrum.
Vinnubrögð Hœstaréttar
Skipan Benedikts í embætti dómara við
Hæstarétt var mjög umdeild. Auk hans sóttu
um embættið þeir: Gísli G. ísleifsson, deild-
arlögfræðingur,Hjörtur Torfason hæstarétt-
arlögmaður, Jóhann H. Nielsson hrl, Jó-
hannes L.L.Helgason hrl, Jón Oddsson hrl,
Sigurður Helgason sýslumaður, Skúli Jón
Pálmason hrl og Sveinn Snorrason hrl.
Samkvæmt lögum um Hæstarétt á dómur-
11