Læknablaðið : fylgirit - 01.04.2007, Blaðsíða 32

ÁGRIP VEGGSPJALDA / VÍSINDI Á VORDÖGUM
V 54 Tíðaloftbrjóst - snúin greining og meðferð. - Sjúkra-
tilfelli
GuArún Fönn Tómasdóttir'. Bjarni Torfasonu,Tómas Guðbjartsson1-2
‘Læknadeild HÍ, 2hjarta- og lungnaskurðdeild Landspítala
tomasgud@lcmdspitali. is
InnganguriTíðaloftbrjóst er skilgreint sem endurtekið loftbrjóst
sem greinist <72 klukkustunum frá upphafi tíða. Einkenni eru
iðulega lúmsk sem getur tafið greiningu. Oftast er um að ræða
ungar konur með loftbrjóst hægra megin. Orsök tíðaloftbrjóst er
ekki þekkt en uppi eru getgátur um að legslímuflakk í brjóstholi
geti átt hlut að máli. I nýlegri rannsókn á Landspítala gengust
50 konur undir aðgerð vegna sjálfkrafa loftbrjósts frá 1990-2005.
Ein þessara kvenna (2%) reyndist hafa tíðaloftbrjóst en hún
hafði þekkt legslímuflakk (endometriosis) í grindarbotni.
Tilfelli: 26 ára kona var lögð inn á bráðamóttöku Landspítala
með 4 cm loftbrjóst yfir hægri lungnatoppi. Hún hafði tveggja
daga sögu um takverk hægra megin sem gerði vart við sig
skömmu eftir að tíðir hófust. Sex árum áður hafði hún
greinst með legslímuflakk í grindarbotni og sem var brennt í
kviðsjárspeglun. Auk þess hafði hún fengið hormónameðferð
vegna legslímuflakks. A bráðamóttöku kom fram að hún hafði
á síðastliðnum 5 árum fundið fyrir svipuðum einkennum (þ.e.
takverk) að minnsta kosti fjórum sinnum og þá ávallt í tengslum
við tíðir. Hún leitaði þó ekki læknis í þau skipti þar sem einkenni
gengu yfir á nokkrum dögum. A bráðamóttöku var komið fyrir
brjóstholskera sem tengdur var við sog. Loftlekinn stöðvaðist á
nokkrum dögum og hún var send heim. Viku síðar greindist hjá
henni endurtekið loftbrjóst sömu megin á lungnamynd og var þá
settur inn keri.Tölvusneiðmyndir af lungum reyndust eðlilegar.
Loftleki hélt áfram og var því ákveðið að taka sjúkling til
aðgerðar. Þar var hægri lungnatoppur fjarlægður (fleygskurður)
í gegnum hægri brjóstholsskurð (mini-axillar thoracotomy).
Lungnatoppurinn og fleiðran litu eðlilega út í aðgerðinni.
Vefjaskoðun sýndi minniháttar blöðrur en engin merki um
legslímuflakk. Hún var útskrifuð fimm dögum eftir aðgerð
en var lögð inn að nýju viku síðar með takverk. Lungnamynd
staðfesti endurtekið loftbrjóst hægra megin (3,5 cm). Ákveðið
var að gera fleiðrulímingu (pleurodesis) þar sem talkúmi var
sprautað inn í fleiðruholið í gegnum brjóstholskera. Stöðvaðist
loftlekinn við þetta og var hún útskrifuð þremur dögum síðar.
Ekki hefur borið á endurteknu loftbrjósti síðan en liðin eru
tveimur ár frá fleiðurlímingu.
Ályktun: Tíðaloftbrjóst er sjaldgæft fyrirbæri og sennilega
vangreint. Eins og sést í þessu tilfelli eru einkenni oft væg
og endurtekið loftbrjóst algengt. Ekki tókst að sýna fram á
legslímuflakk í brjóstholi hjá þessum sjúklingi, þrátt fyrir fyrri
sögu um legslímuflakk í grindarbotni. Þetta tilfelli undirstrikar
því hversu flókið fyrirbæri meingerð tíðaloftbrjósts er og að
meðferð getur verið flókin.
V 55 Samanburður á opnum aðgerðum og aðgerðum með
brjóstholssjá við sjálfkrafa loftbrjósti
Guðrún Fönn Tómasdóttir1-3, Bjarni Torfason'\ Helgi ísaksson2, Tómas
Guðbjartsson1-3
'Hjarta- og lungnaskurðdeild Landspftala, 2rannsóknarstofu í meinafræði,
Landspítala, 3læknadeild HI
gft@hi.is
Inngangur: Hér á landi hafa skurðaðgerðir við loftbrjósti
verið framkvæmdar jöfnum höndum með opinni aðgerð og
brjóstholsspeglun. Markmið rannsóknarinnar var að kanna
árangur þessara aðgerða og bera þær saman, sérstaklega með
tilliti til fylgikvilla.
Efniviður og aðferðir: Rannsóknin er óslembuð og náði til
allra sjúklinga sem fóru í aðgerð vegna sjálfkrafa loftbrjósts
á Landspítala 1991-2005. Af 210 sjúklingum (160 karlar,
meðalaldur 28,7 ár) voru 200 með loftbrjóst án undirliggjandi
lungnasjúkdóms (95%). Sjúklingum var skipt í tvo hópa: 134
sjúklinga sem fóru í brjóstholsspeglun og 100 í opna aðgerð
(axillar minithoracotomy). Af sjö skurðlæknum framkvæmdu
fjórir þeirra brjóstholsspeglun og val á aðgerðartækni fór því
eftir því hvaða læknir var á vakt hverju sinni. Snemmkomnir
fylgikvillar, ásamt endurteknu loftbrjósti sem þarfnaðisl
aðgerðar, voru meðal þeirra breyta sem skráðar voru niður.
Niðurstöður: Fleygskurður á lungnatoppi var framkvæmdur
í öllum aðgerðum og fleiðruerlingu bætt við í 25%
brjóstholsspeglana og 67% opnu aðgerðanna. Aðgerðartími
(meðaltal) var marktækt lengri fyrir speglunarhópinn, eða
65 mínútur á móti 51 mínútu fyrir opna hópinn (p=0,001).
Enduraðgerðir vegna síðkomins endurtekins loftbrjósts voru
þrjár eftir opna aðgerð og 10 eftir brjóstholsspeglun (p=0,004)
og viðvarandi loftleki sást hjá 2 og 14 sjúklingum í sömu
hópum (p<0,05). Enduraðgerðir vegna blæðinga voru hins
vegar sambærilegar (2%). Enginn lést eftir aðgerð. Legutími
(miðgildi) var lengri eftir opna aðgerð, eða fjórir dagar á móti
þremur.
Ályktanir: Enduraðgerðir eftir brjóstholsspeglanir eru algengari
samanborið við opnar brjóstholsaðgerðir. Skýringin á þessu felst
aðallega í hærra hlutfalli viðvarandi loftleka og endurtekins
loftbrjósts. Báðar aðgerðirnar eru öruggar og meiriháttar
fylgikvillar sjaldgæfir. Legutími er styttri eftir brjóstholsspeglun,
en á móti kemur að aðgerðartími er lengri. Meiri áhyggjum
veldur þó hærri tíðni enduraðgerða samanborið við opna
aðgerð og er brýnt að finna lausnir á því.
V 56 Meðfædd ósæðarþrenging hjá börnum á íslandi
1990-2006
Sverrir I. Gunnarsson1-2, Bjarni Torfason21, Gunnlaugur Sigfússon31,
Hróðmar Helgason3,Tómas Guðbjartsson2-1
'Læknadeild HÍ, 2hjarta- og lungnaskurðdeild Landspítala, 3Barnaspítala
Hringsins
Inngangur: Ósæðarþrenging (aortic coarctation) er fremur
algengur meðfæddur hjartagalli. Þrengingin er á brjóstholshluta
ósæðar, oftast rétt neðan við vinstri a. subclavia. Þrengingin
32 Læknablaðið/fylgirit 54 2007/93
i