Læknablaðið : fylgirit - 01.04.2007, Page 37

ÁGRIP VEGGSPJALDA / VÍSINDI Á VORDÖGUM
síðkomnir fylgikvillar en í 27 (21%) tilfellum komu fram
fylgikvillar.
Ályktun: Tíðni fylgikvilla við ísetningu og notkun lyfjabrunna
á Landspítala er hærri en þekkt er úr erlendum rannsóknum.
Ástæður þessa geta verið margvíslegar m.a. hvort lyfjabrunnar
séu settir í veikari sjúklinga hér á landi.Tegund lyfjabrunna sem
notaðir eru gætu einnig skipt máli. Þörf er á frekari rannsóknum
á notkun lyfjabrunna yfir lengra tímabil á Landspítala.
V 64 Langtíma (5-10 ára) árangur aðgerða við vélinda-
bakflæði
Aðalheiöur Jóhannesdóttir1, Kristinn Tómasson2, Margrét Oddsdóttir3
Læknadeild HÍ1, Vinnueftirlit ríkisins, atvinnusjúkdómadeild2, skurðdeild
Landspítala Hringbraut3
margreto@landspitali.is
Bakgrunnur: Langtíma árangur bakflæðisaðgerða um opinn
skurð er góður í um 90% tilfella. Þessar aðgerðir hófust um
kviðsjá á íslandi 1994 og voru fyrstu fimm árin nánast eingöngu
í höndum eins skurðlæknis. Erlendis er mat á langtímaárangri
oft erfitt vegna fjölda skurðlækna sem að uppgjörinu koma og
hve fáa sjúklinga næst í til langtíma mats. Mat á langtíma árangri
hérlendis getur því gefið mikilvægar upplýsingar.
Tilgangur: Að meta lífsgæði 5-10 árum eftir bakflæðisaðgerð.
Að meta einkenni frá meltingarfærum og einkenni um bakflæði
svo löngu eftir aðgerð, ásamt því að athuga hvort finna mætti
mun á þeim sem töldu að aðgerðin hefði heppnast vel og þeim
sem töldu að hún hefði misheppnast.
Efniviður og aðferðir: 158 sjúklingar sem gengust undir aðgerð
1994-1999 uppfylltu skilyrði rannsóknarinnar. Þeim voru sendir
fjórir spurningalistar. GSRS (Gastrointestinal Symptom Rating
Scale), QOLRAD (Qualitiy of Life in Reflux and Dyspepsia),
HL (Heilsutengd lífsgæði) og spurningar um lyfjanotkun
við bakflæði. Auk þess voru sóttar upplýsingar í sjúkraskrár
sjúklinganna. Sjúkraskrárupplýsingar voru bornar saman við
svör sjúklinga 5-10 árum eftir aðgerðina.
Niðurstöður: Svör bárust frá 120 sem gefur 76% svörun.
Svarendum var skipt í tvo hópa. Þá sem voru ánægðir með
árangur aðgerðar og þá sem voru óánægðir. 99 svarendur voru
ánægðir, eða 83%, 21 svarandi var óánægður, eða 17%. Þeir
sem töldu að aðgerðin hefði heppnast höfðu betri heilsutengd
lífsgæði en þeir sem töldu að aðgerðin hefði misheppnast. Þeir
höfðu einnig minni einkenni frá meltingarfærum. Samtals 35 hafa
fundið bakflæðiseinkenni frá aðgerð og svöruðu þeir sértækum
lista fyrir bakflæði, QOLR AD. í ljós að bakflæðiseinkenni þeirra
óánægðu voru marktækt verri en þeirra sem ánægðir voru.
Ályktun: 5-10 árum eftir aðgerð eru >80% sjúklinga ánægðir
með árangur bakflæðisaðgerðar. Þeir ánægðu hafa marktækt
betri lífsgæðiog minni einkenni frá meltingarfærum en þeir sem
eru óánægðir með árangur sinnar aðgerðar.
V 65 Árangur enduraðgerða vegna vélindabakflæðis. - Er
eitthvað sammerkt með þeim sem fara í enduraðgerð?
Hildur Guðjónsdóttir1, Kristinn Tómasson2, Margrét Oddsdóttir3
Læknadeild HI', Vinnueftirlit ríkisins, atvinnusjúkdómadeild2, skurðdeild
Landspítala Hringbraut3
margreto@landspitali. is
Inngangur: Með breyttu lífsmynstri hefur fólki með einkenni
bakflæðis fjölgað. Árangur vélindabakflæðisaðgerða um kviðsjá
er almennt vel þekktur og hafa þær gerfið góða raun. Alltaf er
þó einhver hluti sjúklinga sem ekki hlýtur fullnægjandi bata af
aðgerðinni og þarf á enduraðgerð að halda. Hvað er sammerkt
með þeim sjúklingum og hvernig hefur þeim reitt af?
Efniviður og aðferð: Upplýsingum var safnað úr sjúkraskrám
allra sem farið hafa í endurtekna kviðsjáraðgerð vegna
vélindabakflæðis á Landspítala til ársins 2004 (N=42). Allar
upplýsingar um mælingar, einkenni og lyfjanotkun sjúklings frá
því fyrir upprunalega aðgerð allt til dagsins í dag voru skráðar
sem og upplýsingar úr aðgerðarlýsingum og almenn sjúkrasaga.
Sjúklingarnir fengu allir senda heim tvo spurningalista,
Heilsutengd lífsgæði - HL og Gastrointestinal Symptom Rating
Scale - GSRS, ásamt viðbótarspurningum. Kannað var hvort
þessi sjúklinga hópur ætti eitthvað sammerkt sem hægt væri að
nota til að spá fyrir um hugsanlegan árangur aðgerðar.
Þessi hópur sjúklinga var borinn saman við sjúklingahóp úr
rannsóknarverkefni Aðalheiðar Rósu Jóhannsdóttur: Langtíma
(5 ára) árangur aðgerða við vélindabakflœði með tilliti til
einkenna fyrir aðgerð (fyrir fyrri aðgerð þessa hóps), annarra
sjúkdóma og stigaskorunar á HL og GSRS-spurningalistunum.
Niðurstöður: 33 sjúklingar sendu inn svöruðum spurningalistum
(79% svörun). 23 eru ánægðir með árangur enduraðgerðar
(70%) og af þeim 10 sem ekki eru ánægðir eru sjö með
einkenni sem mætti rekja til bakflæðis eða aðgerðarinnar
sjálfrar. Sjúklingar sem hafa farið í endurtekna kviðsjáraðgerð
vegna vélindabakflæðis hafa mun verri og margþættari
einkenni bakflæðis fyrir upprunalega aðgerð en sjúklingar
sem fengið hafa bót meina sinna eftir eina aðgerð. Þeir hafa
einnig marktækt hærri tíðni annarra sjúkdóma (co-morbiditet)
sem vitað er að hafa mjög mikil áhrif á lífsgæði fólks. Þegar
borinn saman við samanburðarhópinn kemur í ljós að skor á
HL og GSRS-spurningalistunum er marktækt lakara meðal
enduraðgerðarsjúklinga.
Ályktanir: Ánægja sjúklinga sem fara í enduraðgerð er minni
en þeirra sem fá bata eftir eina aðgerð. Sjúklingar með flókna
sjúkrasögu og sjúklingar með svæsin einkenni bakflæðis sýna
verri árangur af kviðsjáraðgerðum en bakflæðissjúklingar sem
eru að öðru leyti við góða heilsu.
Læknablaðið/fylgirit 54 2007/93 37