Læknablaðið : fylgirit - 01.04.2007, Blaðsíða 34

ÁGRIP VEGGSPJALDA / VÍSINDI Á VORDÖGUM
klukkustund og var nærri marktækum mun hvað varðar AUC.
Mestur munur milli meðferða mældist eftir eina klukkustund
sem þó var ekki marktækur vegna mikillar dreifingar (SD) á
mæligildum við lyfleysumeðferð (table 1).
Alyktun: Það var greinileg lækkun á AUC og Pmax gildum allt
að tveimur klukkustundum eftir gjöf á tveggja mg skammti af
tolterodin. Sama lækkun fannst einnig við lyfleysumeðferð og
virðist sem endurtekin kröftug fylling á blöðru hafi haft letjandi
áhrif á blöðrusamdrátt hjá flestum þátttakendum. Þörf er á
frekari rannsóknum til þess að skýra þessi þreytuááhrif.
V 58 Krufningagreind nýrnafrumukrabbamein á íslandi
1971-2000: Samanburður við æxli greind í sjúklingum á lífi
Áriminn Jónsson'. Sverrir Harðarson21, Vigdís Pétursdóttir2, Helga Björk
Pálsdóttir1, Eiríkur Jónsson31, Guðmundur Vikar Einarsson3, Tómas
Guðbjartsson31
'Læknadeild HÍ, 2rannsóknarstofu Landspítala í meinafræði,
3þvagfæraskurðdeild Landspítala
tomasgud@landspitali. is
Inngangur: Á síðasta áratug hefur nýgengi nýrna-
frumukrabbameins aukist töluvert hér á landi. Þetta hefur verið
skýrt með hratt vaxandi notkun ómskoðana og tölvusneiðmynda
við uppvinnslu óskyldra sjúkdóma í kviðarholi. Krufningagreind
nýrnafrumukrabbamein greinast fyrir tilviljun við krufningu
hjá sjúklingum sem fyrir andlát hafa ekki þekkt einkenni
sjúkdómsins. Þessi tilfelli geta geymt mikilvægar upplýsingar
um hegðun sjúkdómsins hér á landi, ekki síst hvað varðar
upplýsingar um raunverulega aukningu sjúkdómsins.
Efniviður og aðferöir: Rannsóknin er hluti af stærri rannsókn á
nýrnafrumukrabbameini á Islandi og byggir á gagnagrunni sem
inniheldur alla sjúklinga sem greindust 1971 til 2000. í þessari
afturskyggnu rannsókn var eingöngu litið á krufningagreind
tilfelli. Upplýsingar fengust úr gagnagrunni rannsóknarstofu
Landspítala í meinafræði, Krabbameinsskrá og sjúkraskrám
Landspítala. Upplýsingar um fjölda krufninga og mannfjölda
á rannsóknartímabilinu fengust frá Hagstofu íslands. Tíðni
krufninga lækkaði marktækt á rannsóknartímabilinu, eða úr 31-
38% fyrstu 10 árin í 19% árið 2000. Athugaður var aldur og kyn
sjúklinganna auk þess sem vefjasýni voru yfirfarin af tveimur
meinafræðingum og skráð vefjagerð, æxlisstærð, gráðun og
TNM-stigun. Krufningagreind tilfelli voru síðan borin saman við
629 sjúklinga sem greindust á lífi með nýrnafrumukrabbamein á
íslandi á sama tímabili.
Niðurstöður: Alls greindust 104 æxli fyrir tilviljun við krufningu
og var meðalaldur 74,8 ár (tafla 1).Tíðni krufningagreininga var
mjög breytileg á 5 ára tímabilum, eða 0,5-1,9% krufninga frá
1971-1995 en aðeins 0,18% frá 1996-2000 (p<0,05). Samanburður
á æxlum sem greindust við krufningu og hjá lifandi greindum er
sýndur í töflu I. Kynjahlutfall var áþekkt, einnig hlutfall hægri og
vinstri æxla. Krufningagreindu æxlin voru marktækl rninni, eða
3,7 miðað við 7,4 cm í þvermál.Totufrumugerð (papillary RCC)
var algengari í krufningagreinda hópnum og tærfrumugerð
(clear cell RCC) heldur fátíðari samanborið við lifandi greinda.
Krufningagreindu æxlin reyndust með lægri stigun og gráðun en
hjá lifandi greindum.
Tafla 1.
Æxli greind í sjúkl. á lífi Krufningagreind æxli p-gildi
Fjöldi 629 104
Aldur, ár 64,0 74.8 p <0,001
Hlutfall kk/kvk 1,6 1.5 óm
Æxli hæ.megin 53% 50% óm
Meðalstærð.cm 7,4 3,7 p < 0,001
Tærfrumugerð 558 (88,7) 73(71,6) p < 0,05
Totufrumugerð 53 (8,4) 21 (20,6) p < 0,05
Gráðun 1 + 2 337 (53,9) 82 (83,7) p <0,01
TNM-stig
1 188(29,9) 83 (81,4 ) p <0,01
II 85 (13,5) 5 (4,9)
III 153 (24,3) 6(5,9)
IV 203(32,3) 8(7,8)
óm = ómarktækt
Ályktun: Eins og búast mátti við eru krufningagreind
nýrnafrumukrabbamein á lægri stigum og gráðun, enda greind
fyrir tilviljun. Totufrumgerð er þó algengari samanborið við
lifandi greinda. Krufningagreindum nýrnafrumukrabbameinum
hefur fækkað á íslandi, sérstaklega eftir 1995. Þetta er staðreynd
jafnvel þótt leiðrétt sé fyrir hlutfallslegri fækkun krufninga.
Aukið nýgengi nýrnafrumukrabbameins skýrist því ekki af
tilfellum greindum við krufningu.
V 59 Berkjufleiðrufistla eftir lungnabrottnám vegna lungna-
krabbameins er oftast hægt að lækna án skurðaðgerðar
Tómas Guftbjartsson'3, Erik Gyllstedt* 2
Hjarta- og lungnaskurðdeildir 'Landspítala og 2háskólasjúkrahússins í
Lundi, Svíþjóð, 3læknadeild HÍ
tomasgud@landspitali. is
Inngangur: Lungnabrottnámi er aðallega beitt við stór og
miðlæg lungnakrabbamein. Um stóra aðgerð er að ræða sem
getur haft fylgikvilla í för með sér. Fistill á milli berkjustúfs og
fleiðru er hættulegur fylgikvilli þessara aðgerða. Fistillinn veldur
þá sýkingu í fleiðruholi sem getur valdið blóðeitrun sem getur
reynst banvæn. Markmið þessarar rannsóknar var að kanna
tíðni þessara fistla eftir lungnabrottnám og leggja mat á árangur
meðferðar.
Efniviður og aöferöir: Á tímabilinu 1996-2003 gengust 130
sjúklingar undir lungnabrottnám vegna lungnakrabbameins
(NSCLC) á háskólasjúkrahúsinu í Lundi. Eftir aðgerðina
greindust alls átta sjúklingar (6,2%) með fistil á milli berkjustúfs
(sjö karlar og ein kona, meðalaldur 62,3 ár). Upplýsingar
fengust úr sjúkraskrám og aðgerðarlýsingum. Sjúklingar með
fistil voru bornir saman við þá sem ekki greindust með fistil
(n=122) og þannig reynt að leggja mat á hugsanlega áhættuþætti
fistilmyndunar.
Niðursföður: Niðurstöður eru sýndar í töflu I. í sjö tilfellum
greindust fistlar eftir hægra lungnabrottnám og í einu tilviki
vinstra megin (p<0,05), yfirleitt innan viku frá aðgerð.
Læknablaðið/fylgirit 54 2007/93