Læknablaðið : fylgirit - 01.04.2007, Blaðsíða 42

ÁGRIP VEGGSPJALDA / VÍSINDI Á VORDÖGUM
Aðferðir: Aftursæ rannsókn var gerð á sjúkraskýrslum allra
sem lögðust inn á gjörgæsludeildir árið 2004. Þeir sjúklingar
sem höfðu skilmerki svæsin sýklasótt og sýklasóttarlost voru
greindir. Upplýsingum var safnað um ástand við innlögn
(APACHE, SAPS), líffærabilanir (SOFA), umfang meðferðar
(NEMS) og tegund sýkingar. Dvalartími á gjörgæslu og spítala
ásamt dánartíðni á gjörgæslu, eftir 28 daga og sex mánuði voru
könnuð.
Niðurstöður: Á árinu lögðust 1325 sjúklingar á gjörgæsludeildir
Landspítala (meðalaldur 58 ár, APACHE 11, SAPS 38,
meðallegutími þrír dagar og dánartíðni 8%). Af þeim reyndust
75 (5,7%) hafa svæsna sýklasótt (20) eða sýklasóttarlost (55).
Meðalaldur var 65±14 ár, APACHE 26±9, SAPS 50±18,
SOFA 9±3 og NEMS 43±14. Meðaldvöl á gjörgæslu
var 9,3±13 dagar og á spítala 29±34 dagar. Dánartíðni á
gjörgæslu var 21%, eftir 28 daga 28% og eftir sex mánuði 43%.
Þau líffærakerfi sem oftast biluðu voru öndunarfæri (84%)
ásamt blóðrás (71%). 87% voru með sýklasótt við innlögn en
13% fengu sýklasótt meðan á gjörgæsludvöl stóð. Algengasta
orsök sýkingar var lungnabólga (44%). Gram jákvæðar
bakteríur voru sýkingarvaldurinn hjá 63% og gram neikvæðar
hjá 36%. Blóðræktanir voru jákvæðar í 45% tilfella.
Umræða: Dánartíðni af völdum sýklasóttar á gjörgæsludeildum
Landspítala árið 2004 er há (21%) í samanburði við alla þá sem
vistast á gjörgæslu (8%). Þessar niðurstöður eru sambærilegar
eða heldur lægri en aðrar nýlegar rannsóknir.
Ályktun: Sýklasótt er algengt vandamál á gjörgæsludeildum
Landspítala og er dánarorsök hjá tugum sjúklinga á ári.
Árangur af meðferð er þó sambærilegur við það sem best gerist
í vestrænum löndum.
V 76 Vökvagjöf við skurðaðgerðir: áhrif á súrefnisþrýsting
í kviðarholslíffærum
Gísli H. Sigurðsson', Luzius B Hiltebrand2, Andrea Kurz2,
'Svæfinga og gjörgæsludeild, Landspítala, læknadeild, HI, 2Department of
Anaesthesia, Inselspital University Hospital Bern, Sviss
gislihs@landspitali.is
Inngangur: Ófullnægjandi blóðflæði og súrefnisþrýstingur í
görnumgeturleitttilalvarlegraaukakvillaeftirkviðarholsaðgerðir.
Við könnuðum áhrif mismunandi vökvagjafar á súrefnisþrýsting
í görnum við kviðarholsaðgerðir.
Aðferðir: 27 svín voru svæfð, lögð í öndunarvél og skipt í
þrjá hópa (n=9 í hverjum). Hópur A fékk 3 ml/kg/klst, B 7
ml/kg/klst og C 20 ml/kg/klst af Ringer lausn í æð. Auk þess
fengu öll svínin ýmist 30% eða 100% innandað súrefni fyrst
og síðar öfugt. Hjartaútfall var mælt með „thermodilution" og
súrefnisþrýstingur í vefjum með „microoxymetry“ (Licox) í
smáþörmum, ristli og í undirhúðarfilu.
Niðurstöður: Blóðþrýstingur (MAP) og hjartaútfall (CO)
voru áþekk í hópum A og B en í hópi C voru MAP, CO og
undirhúðarsúrefnismettun marktækt hærri en í hinum hópunum.
Súrefnisþrýstingur í smáþörmum og ristli var áþekkur í öllum
hópunum, þrátt fyrir lægri fylliþrýsting, lægra CO og minni
þvagútskilnað í hópum A og B.
Umræða: Mismunandi vökvamagn sem hóparnir þrír fengu
meðan á aðgerð stóð virðist ekki hafa haft áhrif á súrefnisþrýsting
í smáþörmum og ristli. Þessar niðurstöður benda til að
„autoregulation“ á blóðflæði garna sé mjög virkt í heilbrigðum
einstaklingum sem undirgangast kviðarholsaðgerðir.
V 77 Lostástand veldur verulegum breytingum á smáæða-
blóðflæði í þörmum. Möguleg orsök þarmalömunar hjá
bráðveikum sjúklingum
Gísli H. Sigurðsson', Vladimir Krejci2, Luzius Hiltebrand2
'Svæfinga- og gjörgæsludeild, Landspítala, læknadeild HI, 2Department of
Anesthesiology, Inselspital University Hospital, Bern, Sviss
gislihs@landspitali. is
Inngangur: Það er þekkt samband milli slímhúðarskaða í
meltingarvegi (gut-mucosa-barrier injury), fjöllíffærabilunar
og dauða hjá bráðveikum gjörgæslusjúklingum. Lítið er
vitað um dreifingu á blóðflæði innan mismunandi svæða í
þörmunum þegar súrefnisupptaka verður háð flæði. Markmið
þessarar rannsóknar var að mæla dreifingu á smáæðablóðflæði
(microcirculatory blood flow, MBF) í mismunandi lögum
þarmaveggsins og mismunandi hlutum meltingarvegsins.
Efniviður og aðferðir: Hjartaútfall (CI), svæðisblóðflæði
(mesenteric artery flow; SMA) og smáæðablóðflæði voru
mæld í 11 svínum sem voru meðhöndluð eins og sjúklingar á
gj örgæsludeild. MBF var mælt með fj ölrása smáæðablóðflæðimæli
(multichannel laser Doppler flowmeter system, LDF) í maga,
smáþarma- og ristilslímhúð svo og mótsvarandi vöðvalagi
(muscularis). Sýklasóttarlost (septic shock) var framkallað með
því að dreifa ristilinnihaldi um kviðarholið. Eftir 240 mínútur var
gefið ríkulegt ntagn af vökva í æð til að breyta „hypodynamisku“
lostástandi yfir í „hyperdynamist“ sýklasóttarlost.
Helstu niðurstöður: Fyrstu 240 mínútur (hypodyanmist lost)
minnkaði CI, SMA og MBF í magaslímhúð um helming meðan
MBF í smáþarma- og ristilslímhúð var óbreytt. I vöðvalagi
smáþarma og ristils minnkaði MBF hlutfallslega mun meira en
CI og SMA. Við vökvagjöf varð rnikil aukning á CI og SMA svo
og MBF í slímhúð maga, smáþarma og ristils. Aftur á móti var
svo til engin breyting á MBF í vöðvalagi smáþarma og ristils sem
bendir til langvarandi blóðþurrðar þar.
Ályktanir: Smáæðablóðflæði í slímhúð smáþarma og ristils
minnkaði lítið sem ekkert þrátt fyrir helmings minnkun á
hjartaútfalli og svæðisblóðflæði, sem bendir til að sjálfstýring
(autoregulation) á blóðflæði sé virk í sýklasóttarlosti. Flutningur
á blóðflæði frá vöðvalagi til slímhúðar í smáþörmum og ristli
veldur alvarlegri blóðþurrð í vöðvalaginu sem er líkleg skýring á
þarmalömun (paralytic ileus) sem oft sést hjá alvarlega veikum
gjörgæslusjúklingum.
42 Læknablaðið/fylgirit 54 2007/93