Læknablaðið : fylgirit - 01.04.2007, Blaðsíða 39

ÁGRIP VEGGSPJALDA / VÍSINDI Á VORDÖGUM
erlendum háskólasjúkrahúsum. í rúmum 10% sjúklinga hefur
vélindaómun bein áhrif á eðli aðgerðar ellegar breytir meðferð
sjúklings t.d. með tilliti til enduraðgerðar, lyfjagjafar eða
annarra inngripa. Vandaðar vélindaómskoðanir ásamt náinni
teymisvinnu svæfingalækna og hjartaskurðlækna hjálpar til þess
að sjúklingar njóti hámarksávinnings af hjartaskurðaðgerðum.
V 68 Djúpar sýkingar í bringubeinsskurði eftir opnar
hjartaskurðaðgerðir á íslandi
Stcinn Steingrímsson'. Magnús Gottfreðsson1-2, Bjarni Torfason ' \ Karl G.
Kristinsson1-4, Tómas Guðbjartsson1-3
‘Læknadeild HÍ, 2smitsjúkdómadeild, 3hjarta- og lungnaskurðdeild,
4sýklafræðideild Landspítala
steinns@hi.is
Inngangur: Sýking í bringubeinsskurði er alvarlegur fylgikvilli
opinna hjartaskurðaðgerða en skv. erlendum rannsóknum
greinast þær í 1-8% tilfella. í kjölfar slíkra sýkinga eykst
dánartíðni umtalsvert og sömuleiðis legutími. Markmið þessarar
rannsóknar var að kanna tíðni þessara alvarlegu sýkinga hér á
landi og rannsaka áhættuþætti.
Efniviður og aðferðir: Rannsóknin er afturvirk og náði til
allra fullorðinna sem gengust undir opnar hjartaskurðaðgerðir
á íslandi 1997-2004, eða samtals 1650 einstaklinga (63
börnum var sleppt). Upplýsingar um sjúklinga fengust úr
sjúkra- og aðgerðarskrám. Sjúklingar sem reyndust vera
með grunna sýkingu eða los á bringubeinsskurði af öðrum
orsökum en sýkingu voru ekki teknir með í rannsóknina. Fyrir
sérhvern sjúkling með sýkingu voru valdir fjórir sjúklingar í
samanburðarhóp sem gengist höfðu undir hjartaskurðaðgerð á
sama tímabili. Hóparnir voru bornir saman með tilliti til ýmissa
áhættuþátta og fjölbreytugreining notuð til að meta áhættuþætti
fyrir sýkingu. Einnig var farið yfir sýklaræktanir, lagt mat á
árangur meðferðar og kannaðar lífshorfur
Niðurstöður: Á rannsóknartímabilinu greindist 41 sjúklingur
(2,5%) með sýkingu í bringubeini og miðmæti og greindist
sýkingin yfirleitt innan tveggja vikna frá aðgerð. Oftast var um
að ræða kransæðahjáveituaðgerð (75%) og ósæðarlokuskipti
(17%). Ekki var marktækur munur á sýkingartíðni milli ára á
þessu átta ára tímabili (bil 1,2-4%). Algengustu sýkingavaldar
voru Staphylococcus aureus (37%) og kóagúlasa-neikvæðir
Staphylokokkar (34%). Hóparnir voru sambærilegir hvað
varðar kynjahlutföll, líkamsþyngdarstuðul og ábendingu fyrir
aðgerð. Sjúklingar með sýkingu reyndust vera eldri (68,8 vs. 65,5
ára, p=0,04), höfðu oftar sögu um útæðasjúkdóm (32% vs. 8%,
P<0,001), heilablóðfall (15% vs. 3%, p=0,003) og nýrnabilun
(5% vs. 1%, p=0,04). Einnig reyndust sýktu sjúklingarnir hafa
hærra Euroscore (7,6 vs. 4,6, p=0,001) og fleiri voru í NYHA
flokki IV (54% vs. 30%, p=0,004). Legutími (43 vs. 10 dagar,
P<0,001) og lengd meðferðar í öndunarvél var marktækt lengri
hjá sýkingarhópnum. í þessum hópi sást einnig tilhneiging til
hærri sjúkrahússdauða (10% vs. 4%, p=ns) og eins árs lífshorfur
voru marktækt lakari en hjá viðmiðunarhópi (83% vs. 95%,
P=0,01). Fjölbreytugreining sýndi að sterkustu sjálfstæðu
áhættuþættirnir fyrir sýkingu voru heilablóðfall (RR=5,1),
útæðasjúkdómar (RR=5,0), meðferð með bólgueyðandi sterum
(RR=4,3), enduraðgerð vegna blæðinga (RR=4,7) og reykingar
(RR=3,7).
Alyktun: Tíðni bringubeins- og miðmætissýkinga á íslandi
(2,5%) og áhættuþættir eru sambærilegir við stærri erlendar
rannsóknir. Dánarhlutfall sjúklinga með sýkingar er umtalsvert
hér á landi (17,1%) en sambærilegt og í nágrannalöndum
okkar.
V 69 Frelsi eða fjötrar? - Meðferðarheldni frá sjónarhóli
sykursjúkra: Áskoranir, samræður og samningar
Brynja Ingadóttir
Hjarta- og lungnaskurðdeild og legudeild augndeildar, Landspítala
brynjain@landspitali.is
Inngangur: Innan heilbrigðisþjónustunnar er það álitið
vandamál þegar sjúklingar fylgja ekki meðferðarfyrirmælum
við sjúkdómum sínum. Þrátt fyrir ítarlegar rannsóknir áratugum
saman fer meðferðarheldni lítt batnandi. Athygli hefur verið
vakin á þeirri staðreynd að sjónarhorn sjúklinga koma sjaldan
fram í þeim rannsóknum.
Markmið: Rannsókn þessi leitar svara við spurningunni:
Hver er reynsla sykursjúkra af því að fylgja og/eða fylgja ekki
meðferðarfyrirmælum og hvað gerist í samskiptum þeirra við
heilbrigðisstarfsfólk þegar meðferð er ekki fylgt?
Aðferð: Um túlkandi fyrirbærafræðilega rannsókn er að ræða
með samræður sem gagnasöfnunaraðgerð og var úrtakið
tilgangsúrtak 11 einstaklinga.
Niðurstöður: Megininntaki þessarar reynslu er lýst sem
stöðugum áskorunum, svo og samræðum og samningum við
sjálfan sig í þeirri viðleitni að finna ásættanlegt jafnvægi á
milli meðferðar og líkamlegrar og sálfélagslegrar vellíðunar.
Þekking og skilningur á sjúkdómnum kemur með tímanum
og er grundvallaratriði þess að hægt sé að stjórna honum en
nægir ekki eitt og sér. Ótti og langanir einkenna reynsluna og
tímabil ábyrgðarkenndar og sjálfsblekkingar skiptast gjarnan á.
Mikilvægi þess að borin sé virðing fyrir sjálfræði einstaklingsins
var undirstrikuð af þátttakendum. Heilbrigðisstarfsfólk beitir
mismunandi samskiptaformum sem ýmist hvetja eða letja
meðferðarheldni.
Ályktun: Meðferðarheldni er flókið og margþætt fyrirbrigði
sem felur í sér samskipti tveggja aðila, sjúklings og
heilbrigðisstarfsfólks. Það er siðfræðilegt í eðli sínu því
togstreita skapast gjarnan á milli þeirra höfuðreglna er leiðbeina
heilbrigðisstarfsfólki, sjálfræðisreglunni og velgjörðarreglunni.
Stuðningur í formi samræðna sem byggðar eru á gagnkvæmri
virðingu og trausti auðveldar sykursýkissjúklingum það
lífsverkefni sem blóðsykurstjórnun er. Sé hann ekki í boði
getur það leitt til þess að sjúklingar lágmarka samskipti sín við
heilbrigðiskerfið eins mikið og unnt er.
Læknablaðið/fylgirit 54 2007/93 39