Frjáls verslun

◄ Volume ►

◄ Issue ►

◄ Article ►

Instructions (PDF)

Frjáls verslun - 01.05.2011, Page 100

100 FRJÁLS VERSLUN 5.tbl.2011 jafnréttisstEfna fyrirtækja Getur það verið að þeir sem stýra fyrirtækjum á Íslandi láti tækifæri til að auka hagnað sinn framhjá sér fara? Skoðum tvö frábær íslensk fyrirtæki. Myndi Össur vilja hafa EBITA hagnað sinn 3,8 milljörðum króna hærri? Og arðsemi eigin fjár 14% í stað 10%? Eða Marel 5,2 milljörðum króna hærri? Og arðsemi eigin fjár nærri 6% í stað 4%? Er eitthvað sem ég sé sem stjórnendur þessara fyrirtækja sjá ekki? Já og mig langar mjög mikið til að opna augu þeirra fyrir ónýttri auðlind sem blasir beint við augum þeirra. Það er að auka hlut kvenna í stjórnendastöðum og sérstaklega á efstu stigum. Marel virðist hafa áttað sig á þess ari staðreynd miðað við nýlegar fréttir frá fyrirtækinu um jafnréttisátak sem það hefur sett á laggirnar. Ekki hætta að lesa – ég skal koma með niðurstöður rannsókna sem styðja mál mitt – þetta er ekki bara eitthvert kvenna kjaft æði heldur blákaldar staðreyndir. Hið virta ráðgjafarfyrirtæki McKinsey hefur frá árinu 2007 rannsakað vídd í stjórn endahópi fyrirtækja með sérstaka áherslu á hlut kvenna og gefið út árlegar skýrslur undir nafninu: Women Matters. Ég ætla hér að draga fram nokkrar niðurstöður úr þeim fjórum skýrslum sem hafa komið út á þessum tíma. Konur í stjórnum og framkvæmda stjórnum Milli áranna 2007 og 2010 hefur konum í stjórnum fjölgað mjög lítið, mest í Frakk landi, um 7%, og á Spáni, um 6%. Nor eg ur hefur vinninginn í þessum efnum en 32% stjórnarmanna þar eru kon ur (þar er lögbundinn kynjakvóti) og Svíþjóð fylgir fast á eftir með 27%. Þetta er með al fyrir tækja sem skráð eru á hluta bréfa markaði. Ef skoðað er hlutfall kvenna í fram kvæmda stjórnum í sömu löndum kemur í ljós að hlut fall þeirra er enn minna, eða 12% í Noregi og 17% í Svíþjóð. En hvernig er staðan hér á landi? Skoðum nýjar tölur frá Hagstofu Íslands um kynja skiptingu meðal íslenskra fyrirtækja í stjórn endastöðum: Ef tekin eru öll skráð fyrirtæki landsins er hlutfall kvenna í þessum þremur stjórn endastöðum frá 2024% og ef skoðuð eru sömu gögn fyrir stærri fyrirtæki landins, þ.e. með starfsmannafjölda frá 100249, er staða kvenna lakari eða frá 1119%. Menntun – skilar hún konum í stjórnunarstöður? Andstætt því sem mætti álykta út frá almennri skynsemi skilar menntun ekki konum í stjórnunarstöður og aukið há skóla nám kvenna hefur heldur ekki skilað þeim í auknum mæli í stjórn una rstöður. Þetta er athyglisvert í ljósi þess að ágætur stjórnarformaður Össurar gagnrýndi mjög fyrirhugaðan kynjakvóta á aðalfundi fél ag s ins fyrr á þessu ári og gat þess að staða kvenna og fjölgun kvenna í stjórnum myndi lagast af sjálfu sér með aukinni mennt un og hærra hlutfalli kvenna sem útskrifaðist úr háskólum. Hér er þetta svart á hvítu: Þrátt fyrir að konur séu meirihluti útskrifaðra nem enda úr háskóla skilar það þeim ekki stjórn unar stöðu. Hér hefur ekkert gerst af sjálfu sér þrátt fyrir að árið 1978 væri 61% út skri f aðra úr háskólum í Svíþjóð konur. Í könnun McKinseys, sem gerð var árið 2008, kom í ljós að það voru ákveðnir hegðunarþættir við stjórnun, sem voru meira áberandi hjá konum en körlum, sem höfðu jákvæð áhrif á árangur fyrirtækisins. TexTi: KATrín olgA jÓhAnneSdÓTTir mynd: geir ÓlAfSSon Jafnvægi kynja er best Greinarhöfundur, Katrín Olga Jóhannesdóttir. Eru stjórnendur fyrirtækja að missa af hagnaðartækifærum? Horfa þeir á möguleikann á auknum hagnaði streyma framhjá án þess að hafa áhuga á að nálgast þann aukna hagnað? Er það mögulegt að þeir stjórn- endur sem stýra fyrirtækjum á Íslandi láti slík tækifæri framhjá sér fara? Aukin arðsemi fyrirtækja með jafnvægi kynja í stjórnendastöðum: AUKIN ARÐSEMI FYRIRTÆKJA MEÐ JAFNVÆGI KYNJA Í STJÓRNENDASTÖÐUM Inngangur Eru stjórnendur fyrirtækja að missa af hagnaðartækifærum? Horfa stjórnendur á möguleikann á auknum hagnað streyma framhjá án þess að hafa áhuga á að nálgast þann aukna hagnað? Er það mögulegt að þeir stjórnendur sem stýra fyrirtækjum á Íslandi í dag láti slík tækifæri framhjá sér fara? Setjum þetta inn í íslenskan raunveruleika og skoðum tvö frábær fyrirtæki. Myndi Össur vilja hafa EBIT hagnað sinn 3.8 ma. króna hærri? Og ROE 14% í stað 10%. Eða Marel 5.2 ma. króna hærri? Og ROE nærri 6% í stað 4%. Bíddu, bíddu, er eitthvað sem ég sé sem stjórnendur þessa fyrirtækja sjá ekki? Já og mig langar mjög mikið að opna augu stjórnenda fyrir ónýttri auðlind sem blasir beint við augum þeirra. Það er að auka hlut kvenna í stjórnendastöðum og sérstaklega á efstu stigum – Marel virðist hafa áttað sig á þessari staðreynd miðað við nýlegar fréttir frá fyrirtækinu um jafnréttisátak sem það hefur sett á laggirnar. Ekki hætta að lesa – ég skal koma með niðurstöður rannsókna sem styðja mál mitt – þetta er ekki bara eitthvað kvennakjaftæði heldur blákaldar staðreyndir. Hið virta ráðgjafafyrirtæki McKinsey hefur frá árinu 2007 rannsakað vídd í stjórnendahópi fyrirtækja með sérstaka áherslu á hlut kvenna og hefur gefið út árlegar skýrslur undir nafninu: Women Matters. Ég ætla hér að draga fram nokkrar niðurstöður úr þeim fjórum skýrslum sem hafa komið út á þessum tíma. Konur í stjórnum og framkvæmdastjórnum Milli áranna 2007 og 2010 hefur konum í stjórnum fjölga mjög lítið, mest í Frakklandi um 7% og Spáni um 6%. Noregur hefur vinninginn í þessum efnum en 32% stjórnarmanna þar eru konur (þar er lögbundinn kynjakvóti) og Svíþjóð fylgir þar fast á eftir með 27%. Þetta er meðal fyrirtækja sem skráð eru á hlutabréfamarkaði. Ef skoðað er hlutfall kvenna í framkvæmdastjórnum í sömu löndum þá kemur í ljós að hlutfall þeirra er enn minna eða 12% í Noregi og 17% í Svíþjóð. En hvernig er staðan hér á landi. Skoðum nýjar tölur frá Hagstofu Íslands um kynjaskiptinum meðal íslenskra fyrirtækja í stjórnendastöðum: Ef tekin eru öll skráð fyrirtæki landsins þá er hlutfall kvenna í þessum þremur stjórnendastöðum frá 20-‐24% og ef skoðuð eru sömu gögn fyrir stærri fy irtæki landins þ.e. með starfsmannafjölda milli 100-‐249 þá er staða kvenna lakari eða frá 11-‐19% Menntun – skilar hún konum í stjórnunarstöður? Gegn því sem mætti álykta út frá almennri skynsemi þá er menntun ekki að skila konum í stjórnunarstöðu og aukið háskólanám kvenna hefur ekki valdið því að konur komist frekar að þeim stólum eins og meðfylgjandi mynd sýnir. Í myndinni má einnig sjá framtíðarspá um hvernig hlutirnir verða 2040 – og ekki verður staðan betri fyrir dætur okkar lands. Þetta er athyglisvert í ljósi þess að ágætur stjórnarformaður Össurar gagnrýndi mjög fyrirhugaðan kynjakvóta á aðalfundi félagsins fyrr á þessu ári og gat þess að staða kvenna og fjölgun kvenna í stjórnum myndi lagast af sjálfum sér með aukninni menntun og hærra hlutfalli kvenna sem útskrifast úr háskólum. Hér er þetta svart á hvítu -‐ þrátt fyrir að konur eru meirihluti útskrifaðra nemenda úr háskóla skilar það þeim ekki stjórnunarstöðu. Hér hefur ekkert gerst af sjálfu sér þrátt fyrir að árið 1978 væru 61% útskrifaðara úr háskólum í Svíþjóð konur. Hverjar eru hindranir? Hverj r eru ástæðurnar fyrir því að konum gengur ekki b tur að komast í stjórnunarstöður. McKinsey rannsakaði þennan þátt sérstaklega og niðurstaðan úr könnun meðal 1500 stjórnenda var að það væru helst tvær hindranir sem kæmu í vegi fyrir frama kvenna og þær eru: „Tvöfalda vinnuálagið“ (double burden syndrom) þ.e. að konur bera ennþá meiri ábyrgð á heimilinu og fjölskyldunni og því kemur síðari meginhi dr n ekki á óvart „hv r sem er hvenær sem er“ ( nytime, anywhere) kerfið sem keyrt er eftir. Fjárhagslegur ávinningur Skoðum núna fjárhagslega ávinninginn, sem mér finnst að stjórnendur fyrirtækja á Íslandi sem ekki skilja mikilvægi víddar í stjórnendahóp, séu að missa af. McKinsey bar saman fyrirtæki sem þeir kalla „top-‐ quartile“ fyrirtæki þ.e. fyrirtæki sem eru hvað best í dreifingu á samsetningu kynja í stjórnendateymi sínu og síðan þeirra fyrirtækja sem ekki hafa tekið tillit til þessarar víddar. Ef skoðað meðaltal ROE (return on equity) á árunum 2007-‐2009 þá voru þau fyrirtæki sem höfðu jafnvægi milli kynjanna í stjórnun fyrirtækjanna að skila að meðaltali 41% hærra ROE en hin fyrirtækin (22% á móti 15%). Sé skoðuð EBIT hlutfall þessara sömu fyrirtækja þá voru þau að skila 56% hærra hlutfalli en hin (17% á móti 11%). Hér liggja ónýttu hagnaðartækifærin – já svo einfalt! McKinsey spurði sig hvað gæti verið að orsaka þennan mikla mun og fundu svarið að hluta til í því hvernig konur stjórnuðu og hvaða leiðtogahegðun þær beittu. Í könnun þeirra sem gerð var árið 2008 kom í ljós að það voru ákveðnir hegðunarþættir við stjórnun sem væru meira áberandi hjá konum en körlum sem hefði jákvæð áhrif á árangur fyrirtækisins. McKinsey skilgreindi níu mikilvæga hegðunarþætti tengda

Page 1
Page 2
Page 3
Page 4
Page 5
Page 6
Page 7
Page 8
Page 9
Page 10
Page 11
Page 12
Page 13
Page 14
Page 15
Page 16
Page 17
Page 18
Page 19
Page 20
Page 21
Page 22
Page 23
Page 24
Page 25
Page 26
Page 27
Page 28
Page 29
Page 30
Page 31
Page 32
Page 33
Page 34
Page 35
Page 36
Page 37
Page 38
Page 39
Page 40
Page 41
Page 42
Page 43
Page 44
Page 45
Page 46
Page 47
Page 48
Page 49
Page 50
Page 51
Page 52
Page 53
Page 54
Page 55
Page 56
Page 57
Page 58
Page 59
Page 60
Page 61
Page 62
Page 63
Page 64
Page 65
Page 66
Page 67
Page 68
Page 69
Page 70
Page 71
Page 72
Page 73
Page 74
Page 75
Page 76
Page 77
Page 78
Page 79
Page 80
Page 81
Page 82
Page 83
Page 84
Page 85
Page 86
Page 87
Page 88
Page 89
Page 90
Page 91
Page 92
Page 93
Page 94
Page 95
Page 96
Page 97
Page 98
Page 99
Page 100
Page 101
Page 102
Page 103
Page 104
Page 105
Page 106
Page 107
Page 108
Page 109
Page 110
Page 111
Page 112
Page 113
Page 114
Page 115
Page 116
Page 117
Page 118
Page 119
Page 120
Page 121
Page 122
Page 123
Page 124
Page 125
Page 126
Page 127
Page 128
Page 129
Page 130
Page 131
Page 132
Page 133
Page 134
Page 135
Page 136
Page 137
Page 138
Page 139
Page 140
Page 141
Page 142
Page 143
Page 144
Page 145
Page 146
Page 147
Page 148

Frjáls verslun

Frjáls verslun

Direct Links