Frjáls verslun - 01.07.2010, Blaðsíða 19

F R J Á L S V E R S L U N • 7 . T B L . 2 0 1 0 19
Framtakssjóður Íslands er risi. Hann er risi sem hefur rumskað með kaupunum á Vestia. Það er sjóðheitt mál. Hann er stærsti og kröftugasti fjárfestirinn í íslensku atvinnu lífi og verður það næstu árin með 60 milljarða fé til kaupa á fyrirtækjum – og hefur heimild til að auka hluta féð upp í
90 milljarða. Svo miklu fjármagni fylgja mikil völd í viðskiptalífinu þegar
áhrifin ná til margra af stærstu og þekktustu fyrirtækja landsins.
Ný valdablokk lífeyrissjóða? Ýmsir halda því fram. En því er mót­
mælt af sjóðnum með þeim rökum að völd séu ekki markmiðið
heldur að byggja upp atvinnulífið við óvenjulegar aðstæður í þjóð­
félaginu og ná góðri ávöxtun. Þetta sé tímabundinn sjóður sem til
standi að leysa upp eftir sjö ár og þá verði vonandi búið að selja öll
fyrirtækin.
Risinn er umdeildur. Mörgum verður heitt í hamsi við að ræða hann.
Það fór ekki á milli mála á fjölmennum fundi hjá Sam tökum verslunar
og þjónustu á dögunum. Þar var gagnrýnt að Fram taks sjóðurinn væri
of stór og áhrifamikill – en í hinu orðinu sagt að hann borgaði allt of
hátt verð fyrir fyrirtækin í því efnahagsástandi sem hér ríkir og tæki
allt of mikla áhættu með sparnað landsmanna.
Finnbogi Jónsson, framkvæmdastjóri Framtakssjóðsins, svaraði þessu
ágætlega í umræðum á fundinum þegar hann svaraði því til að sjóð ur­
inn ætlaði sér að taka þátt í endurreisn atvinnulífsins og það væri skrítin
staða ef sjóðurinn mætti ekki kaupa í samkeppnis fyrir tækjum.
„Það verður ekki komist hjá því að kaupa samkeppnisfyrirtæki,“ sagði
Finnbogi og benti á að slíkar fjárfestingar væru alls staðar á Vesturlöndum
talinn eðlilegur hluti í fjárfestingarstarfsemi lífeyrissjóða.
Skjóta má því hér inn í að danskir lífeyrissjóðir hafa keypt FIH­
bankann í Danmörku af Seðlabanka Íslands.
Þetta er samt mjög viðkvæmt mál og alls ekki einfalt. Finnbogi kom
raunar inn á það á fundinum og sagðist vel skilja gremju manna. En
Framtakssjóður Íslands er nýr risi í viðskiptalífinu sem kominn er til að láta að sér kveða
í fjárfestingum. Hann er kjölfestufjárfestir í Icelandair Group og öllum að óvörum keypti
hann Vestia af Landsbankanum. Þar með keypti hann kippu fyrirtækja, þ.e. Icelandic,
Vodafone, Skýrr, EJS, Hug-Ax, Húsasmiðjuna og Plastprent. Kaupverðið á kippunni er
19,5 milljarðar og hún var keypt í ríkinu; þ.e. af ríkisbankanum Landsbankanum. Ekki hefur
endanlega verið gengið frá þeim kaupum en það verður gert að lokinni áreiðanleikakönnun.
Hvar risinn stígur næst niður í fjárfestingum er óráðin gáta – en ýmsir spá því að hann
komi að kaupum á Högum.
FRÉTTSKÝRING: JÓN G. HAUKSSON MYNDIR: GEIR ÓLAFSSON O.FL.
RISI
KAUPIN Á VESTIA: