Frjáls verslun - 01.07.2010, Blaðsíða 22

22 F R J Á L S V E R S L U N • 7 . T B L . 2 0 1 0
Verða það Hagar næst?
Ýmsir spá því að Framtakssjóðurinn láti næst til sín taka með því að
kaupa Haga af Arion banka. Það er stórfyrirtæki og með fjölda manns
í vinnu. Kaupin myndu losa bankann við þann böggul sem svo mjög
hefur verið í sviðsljósinu og stórskaðað ímynd stjórnenda bankans.
Þetta yrði álíka leið og Vestia fór. Það var nefnilega Steinþór Páls­
son, bankastjóri Landsbankans, sem hringdi í Finnboga Jónsson,
for stjóra Framtakssjóðsins, og stakk upp á samstarfi. Það símtal varð
upp hafið að sölunni á Vestia.
Vestia var í raun aldrei almennilega til friðs innan Landsbankans.
Bank inn var að nálgast lokadagsetningar varðandi eignarhald á mörg um
þessara fyrirtækja vegna samkeppnissjónarmiða – svona að því leyti sem
þau eru enn við lýði á Íslandi.
Það var heldur ekki þægilegt fyrir Landsbankann að draga þessi
félög í Vestia inn í samstæðuppgjör sitt sem hefði litið svolítið undar­
lega út. Niðurstaðan á sölu Vestia verður því að teljast mjög heppileg
fyrir Landsbankann. Fyrirtækin fara út úr bókum án frekari afskrifta
og aðrir þurfa að hafa áhyggjur af rekstrinum.
Þessa leið gæti Arion banki farið með Haga. Bankinn gæsti losað
sig við Haga út úr bókum bankans og selt fyrirtækið til Fram taks­
sjóðsins – og augljóslega losað sig við þann vandræðagang sem fylgt
hefur fyrirtækinu innan bankans. Höskuldur Ólafsson, bankastjóri
Arion banka, hlýtur að hafa hugsað þennan leik og tekið upp símann
líkt og Steinþór Pálsson gerði.
Ekki er ólíklegt að verðmiðinn á Högum (10­11 er komið út) gæti
legið í kringum 12 til 15 milljarða króna í mesta lagi. Hagar hafa verið
að skila hagnaði upp á um 700 milljónir til einn milljarð á undan­
förnum árum. Miðað við V/H­hlutfall upp á 15, sem ekki er mjög hátt,
yrði verðmiðinn á Högum á bilinu 11 til 15 milljarðar króna.
Framtakssjóðurinn á fyrir því. Að vísu greiða lífeyrissjóðirnir stofn­
fé sitt í Framtakssjóðinn í áföngum á þremur árum. Fyrst 40% svo
30% og 30%. Það gera um 17 milljarðar á fyrsta ári frá líf eyris sjóð­
unum miðað við 42 milljarða hlutafjárframlag.
Í reglum Framtakssjóðs er klásúla um að hver fjárfesting megi ekki
nema meira en 15% af hlutafé sjóðsins. Kaup á Högum á bilinu 12
til 15 milljarða í hæsta lagi rúmast innan 90 milljarða hlutafjárins
verði það að veruleika.
Hitt er líklegra að Framtakssjóðurinn kaupi Haga í félagi við annan
fjárfesti og sé þá kannski með rúmlega 50% hlut. En þetta eru auð­
vitað fyrst og fremst vangaveltur.
Framlag bankans er Vestia
Í raun er Framtakssjóðurinn ekki búinn að leggja út nema þessa þrjá
milljarða í Icelandair. Og ætla að bæta þar við um 700 til 900 mill­
jónum á næstunni. 18 milljarða hlutafjárframlag Lands bankans liggur
að mestu í því að koma með Vestia­fyrirtækin inn í Fram takssjóðinn.
Það er því til afgangur í sjóðnum til að kaupa Haga þótt vissulega sé
búið að fjárfesta talsvert upp í kvótann á árinu.
Tæknilega séð er þetta þó þannig samkvæmt reglum sjóðsins að ekki
má greiða fyrir hlutafé í Framtakssjóðinn öðru vísi en með reiðufé.
Þetta leiðir reyndar hugann að því hvers vegna Framtakssjóður tók
ekki yfir Atorku og það fjölbreytta eignasafn sem þar var fyrir – en
40% eignarhlutur bankans í Atorku var innan Vestia. Hann var tek­
inn út úr Vestia fyrir söluna til Framtakssjóðsins. Stærsta fyrir tækið
innan Atorku er Prómens. Það er eitt stærsta fyrirtæki landsins.
Ragnhildur Geirsdóttur er þar forstjóri. Hann er sagður fjölbreyttur
kröfuhafahópurinn í Atorku sem á um 60% í fyrirtækinu en
lífeyrissjóðirnir eru þeirra á meðal. Sjálfsagt hefur engin leið verið að
blanda þessum kröfuhafahópi inn í Framtakssjóðinn.
Þess má geta að Parlogis var fyrsta félagið sem selt var út úr eigna­
safni Vestia en Parlogis var eitt af fyrirtækjum Atorku Group.
Steinþór Baldursson ekki til Framtakssjóðsins
Steinþór Baldursson er framkvæmdastjóri Vestia. Hann var ráðinn í það
starf af Ásmundi Stefánssyni, fyrrverandi bankastjóra Lands bankans.
Steinþór mun ekki koma yfir til Framtakssjóðsins sem starfs maður en
um fjórir starfsmenn Vestia verða starfsmenn sjóðsins.
Steinþór hefur verið svolítið umdeildur sem framkvæmdastjóri Vestia og
hefur vera hans þar farið fyrir brjóstið á mörgum af prins ipp ástæðum. Það
Lífeyrissjóðir Framtakssjóðsins eru með 64%
af því eða um 1.200 milljarða. Þessir 42
milljarðar eru því um 3,5% af heildareignum
þessara lífeyrissjóða.
ÁHÆTTA FRAMTAKSSJÓÐSINS
42 milljarðar af 1.200 milljarða lífeyriseign sextán
lífeyrissjóða
Hvaða áhættu eru lífeyrissjóðirnir að taka? Þeir hafa lofað
að leggja inn 42 milljarða í Framtakssjóðinn á móti 18
milljörðum frá Vestia. Eignir lífeyrissjóðanna í landinu eru
rúmir 1.800 milljarðar. Lífeyrissjóðir Framtakssjóðsins eru
með 64% af því eða um 1.200 milljarða. Þessir 42 milljarðar
eru því um 3,5% af heildareignum þessara lífeyrissjóða.
Ef allt færi á versta veg með Framtakssjóðinn – sem er
auðvitað mjög hæpið og þyrfti í raun aðra kollsteypu í
þjóðfélaginu – þá eru það þessir 42 milljaðar sem myndu
tapast.
KAUPIN Á VESTIA