Frjáls verslun - 01.07.2010, Blaðsíða 20

20 F R J Á L S V E R S L U N • 7 . T B L . 2 0 1 0
hvað ætti Framtakssjóðurinn að gera ef hann ætlaði á annað borð að
kaupa fyrirtæki til að ávaxta fé sitt?
Þetta hefur verið stóra málið um tíma og mikið áhyggjuefni innan
viðskiptalífsins eftir hrunið. Að þau fyrirtæki sem hafa lent í krumlu
banka og ríkisins fái afskrifaðar skuldir á meðan keppinautarnir
verða að standa við sínar skuldbindingar og fá engar afskriftir vegna
þess að þeir geta og vilja enn greiða af sínum lánum. Þeir reyna að
standa við sitt – en fá keppinautinn með afskrifuð lán tvíefldan í
fangið í samkeppninni.
Margir forstjórar í landinu eru bálreiðir yfir þessari ósanngirni.
Nýir eigendur taka við hinum föllnu fyrirtækjum með afskrifaðar
skuldir og eru jafnvel orðnir sterkari en keppinauturinn sem rembist
við að greiða af sínum lánum. Þetta er auðvitað ekki sanngjarnt.
Þetta er grábölvað mál og eldfimt. Einhverjir verða að eiga
fyrirtækin! Einhver kynni að segja að það skipti t.d. miklu máli fyrir
samfélagið í heild að eignarhald á Icelandair Group væri í höndum
fjárfestis sem geti bakkað félagið upp í niðursveiflu sem flugsagan
segir okkur að komi með reglulegu millibili.
Að því leyti er Framtakssjóðurinn að fjárfesta í fyrirtæki sem
hefur þýðingu fyrir innviði samfélagsins, hvaða skoðun sem menn
hafa á aðkomu lífeyrissjóðanna að því. Á móti er það mjög eðlileg
spurn ing hvort lífeyrissjóðir eigi að halda Icelandair úti og nota
sparnað fólksins í það – nema það gefi í leiðinni góða ávöxtun fyrir
sjóðfélaga.
Finnbogi lagði áherslu á það á fundinum að sjóðurinn væri fyrst
og fremst að hugsa um að ávaxta fé sitt. Það réði för. Það væri enginn
utan aðkomandi þrýstingur á sjóðinn að kaupa þessi fyrirtæki. Ice land air
væri t.d. mjög vel rekið fyrirtæki og myndi skila sínu.
Markmiðið væri að kaupa stór og lífvænleg fyrirtæki í rekstri, gera
þau verðmeiri, selja þau og ná góðri ávöxtun fyrir lífeyrissjóðina – og
ekki lakari ávöxtun en með fjárfestingum í skuldabréfum. Þetta væri
verkefnið. Sem og að endurreisa íslenskt atvinnulíf.
Á fundinum var gagnrýnt hversu mikil leynd hvíldi yfir kaupunum
á Vestia. Að það vantaði að útskýra þessi kaup fyrir sjóðfélögum líf­
eyrissjóðanna og leggja spilin á borðið.
Það væri til lítils að ræða sjóðinn ef engar upplýsingar væru veittar
um helstu forsendur kaupanna.
Framtakssjóðurinn er í eigu sextán stærstu lífeyrissjóða landsins. Þeir
koma fram sem eitt afl. Einn stór fjárfestir. Áður hafa þeir meira fjár fest
hver í sínu horni í fyrirtækjum. Lífeyrissjóðirnir líta svo á að núna
séu kauptækifæri á markaðnum og kjörið tækifæri til að ná góðri
ávöxtun við kaup á fyrirtækjum jafnframt því að móta og taka þátt
í endurreisn atvinnulífsins.
En hvaða áhættu eru lífeyrissjóðirnir að taka? Gert er ráð fyrir
að þeir leggi 42 milljarða í Framtakssjóðinn á móti 18 milljörðum
frá Lands bankanum. Eignir lífeyrissjóðanna í landinu eru rúmir
1.800 mill jarðar. Lífeyrissjóðir Framtakssjóðsins eru með 64% af
því eða um 1.200 milljarða. Þessir 42 milljarðar eru því um 3,5%
Því er haldið fram við Frjálsa verslun að búið hafi
verið að afskrifa hátt í 30 milljarða af skuldum
Teymis og breyta þeim í hlutafé áður en það var
sett inn í Vestia og selt Framtakssjóðnum og að
skuldir Teymis séu núna í kringum 12 milljarðar.
Finnbogi Jónsson, framkvæmdastjóri
Framtakssjóðs Íslands.
KAUPIN Á VESTIA