Frjáls verslun - 01.07.2009, Qupperneq 34

34 F R J Á L S V E R S L U N • 7 . T B L . 2 0 0 9
forsíðu grein SPrOtaFYrIrtÆkI
responsible Surfing – eða Örugg netnotkun – er gott dæmi um sprota sem sprottinn er af meiði sem gæti virst alls óskyldur. Sálfræðingur, með marga fíkla á legubekknum, býr
til tölvufyrirtæki. Núna vinnur Björn Harðarson tvo daga í viku í
sérgrein sinni en hlúir að sprotanum aðra daga.
Fyrir suma var Interetið eins og nýtt fíkniefni á markaði. Fyrir
daga Netsins var ekki mikið um að fólk missti stjórn á tölvunotkun
sinni. Síðan kom í ljós að það var hægt að ánetjast Netinu og nú er
það viðurkennt að netfíkn getur verið jafnerfið viðureignar og hver
önnur fíkn.
Björn segir að núna séu liðin um tíu ár frá því farið var að leita
til hans um aðstoð og leiðbeiningar vegna netfíknar. Það kom
í beinu framhaldi af sérfræðivinnu hans með fíklum. Hann
svaraði spurningum og kom í viðtal hjá Morgunblaðinu
vegna þessa fyrirbæris. Það vakti athygli margra foreldra á
vandanum. Síðan hefur umræða um netfíkn leitt til þess
að fólk áttar sig á að þessi gerð fíknar er til og hún getur
verið alvarleg.
„Netfíkn er að því leyti ólík margri annarri
fíkn að hún leiðir ekki beinlínis til heilsutjóns
eða glæpa og ekki endilega til fjárhagstjóns,“
segir Björn. „Engu að síður getur hún leitt til
stórvanda á heimilum og það jafnvel svo að
kalla verður lögreglu til.“
Vandinn við netfíknina er að hún er
tímaþjófur, veldur félagslegri einangrun og
atvinnumissi. Hún hefur til dæmis sannanlega
áhrif á námsárangur og leiðir til þess að
unglingar hætta námi.
Ósýnilegur vandi
„Oftast er vandinn ekki sjáanlegur en það er samt
til ákveðinn áhættuhópur og hann einangrast
frá þjóðfélaginu,“ segir Björn. Netfíknin leggst
þyngst á þá sem eru félagsfælnir fyrir.
Að mati Björns liggur lausnin í forvörn
og möguleikum foreldra á að stýra hlutfalli
tölvunotkunar, félagslegra athafa og líkamlegrar
hreyfingar. Og Örugg netnotkun – eða Responsible
Surfing – er forrit sem hjálpar til við að
hafa hemil á netnotkuninni.
„Áður en við byrjuðum var auðvelt
að nálgast hugbúnað til að læsa
ákveðnum síðum. Þetta átti sérstaklega
við um klámsíður,“ segir Björn. „Hins
vegar var hvergi boðið upp á lausn
sem tæki almennt á Netfíkn.“
Responsible Surfing gengur út á að læsa ýmsum síðum; loka
ef hafa á eftirlit með spjallrásum og læsa fjölspilunarleikjum sem
reynslan sýnir að leiða helst til ofnotkunar. Í forritinu eru einnig
tímastillar þar sem hægt er að takmarka netnotkun við hámark á
dag eða viku og stýra hvenær dags Netið er opið og skrá notkunina.
Hugbúnaðurinn er hugsaður jafnt fyrir heimili, skóla og fyrirtæki.
Hjá fyrirtækinu er nú unnið að því að koma hugbúnaðinum
á erlendan markað. Fyrstu sölusamningar hafa þegar verið gerðir.
Hugmyndin er að þróast úr sprota og yfir í fyrirtæki með sterka
stöðu á markaði. Hugbúnaðinn er hægt að nálgast á www.
netnotkun.is
Jafnframt er unnið að nýrri
útgáfu fyrir farsíma. Það er þrautin
þyngri. Farsímaútgáfan verður
ekki gerð nema meira fjármagn
komi til.
„Netnotkun á í auknum
mæli eftir að færast
yfir í farsíma og
það mun gerast
mjög hratt þegar
farsímafyrirtækin skipta yfir í hraðari og ódýrari
lausnir,“ segir Björn.
Heim eftir bankahrun
Núna er fyrirtækið með sex starfsmenn á Indlandi
auk þess sem fólk er í hlutastörfum á Íslandi.
Þegar vinnan hófst árið 2006 var mikill vandi að fá
forritara hér heima vegna þess að bankarnir
yfirborguðu alla. Þetta hefur nú snúist við.
Björn áætlar því að farsímaútgáfan
af Öruggri netnotkun verði unnin á
Íslandi – einmitt vegna falls bankanna.
Hins vegar er sami vandi og áður með
fjármögnun sprotafyrirtækja.
Björn segir að eftir þriggja ára
starf hafi hann lært tvennt. Í fyrsta
lagi taki svona þróunarvinna lengri
tíma en menn haldi. Hitt er að það er
ráðlegt að tala við aðra
um hugmyndina,
leita ráða hjá öðrum
sem gert hafa svipaða
hluti – og óttast ekki
að hugmyndinni
verði stolið!
„Oftast er vandinn
ekki sjáanlegur
en það er samt
til ákveðinn
áhættuhópur og
hann einangrast
frá þjóðfélaginu.“
Björn harðarson sálfræðingur og stofnandi responsible surfing:
forrit gegn netfÍkn
Björn Harðarson
sálfræðingur (situr)
og Bjarni Magnússon
hagfræðingur.