Tímarit Máls og menningar - 01.04.1941, Page 18

12
TÍMARIT MÁLS OG MENXIXGAR:
slyrjaldaraðilans. Ég vik aðeins að þeim loforðum
að lilutast ekki til um stjórnarfar landsins og' að gera
ekkert á móti íslenzku ríkisstjórninni og íslenzka fólk-
ínu. Þau voru brotin strax i fyrrasumar, þegar vopn-
uð ensk lögregla gerði liúsrannsókn hjá Gunnari Gunn-
arssyni á lieimili hans Skriðuklaustri, greip þar með
inn á islenzkt valdsvið og sýndi skáldi þjóðarinnar,
sem auk þess er lieiðursfélagi í rithöfundafélaginu
enska (Penklúbbnum), ótiliilýðilega móðgun. Þau voru
brotin freklega með handtöku þeirra Sigurðar Finn-
hogasonar og Þórlialls Pálssonar og hrottflutningi þeirra
til Englands.
En þverhrotin voru þau fyrst í öllum greinum sunnu-
dagskvöldið 27. apríl s.l., þegar brezka lierstjórnin lét
hanna íslenzkt dagblað og nema fyrirvaralaust á brott
til fangelsunar í öðru landi einn af alþingismönnum'
þjóðarinnar, Einar Olgeirsson, og ásamt honum Sigfús
Sigurhjartarson, ritstjóra, og Sigurð Guðmundsson,
starfsmann blaðsins. Á þeim degi gerðist lierstjórnin
furðu gleymin: glevmdi skuldbindingum sínum og
valdatakmörkunum hér á landi, gleymdi því, að við
erum ekki ennþá brezkir þegnar, glevmdi islenzku rik-
isstjórninni, gleymdi Alþingi, hinum lieilaga rétti smá-
þjóðarinnar, gleymdi virðingunni fyrir ritfrelsi og skoð-
anafrelsi.
Þessi ofbeldislegi verknaður vakti óhug og gremju
alls almennings á íslandi. Menn litu á liann sem sára
móðgun við þjóðina, móðgun, sem hoðin væri kotungs-
ríkjum einum, sem einskis eru virt og einskis þykja
megnug, móðgun, sem mörgum tók sárast að þola af
enskum aðiljum, er menn gátu ekki ætlað slíka fram-
komu. Þegar dagblaðið Vísir flutti fyrst þessa fregn,
lét það m. a. þessi ummæli fylgja: „Atburðir þeir, sem
hér eru raktir að ofan, eru þess eðlis, að þá má telja
alvarlegasta áreksturinn, sem orðið hefur milli islenzkra-
og hrezkra hagsmuna, frá því er setuliðið tók sér ból-