Tímarit Máls og menningar - 01.09.1954, Blaðsíða 47

ÞRÍR Á BÁTI
157
Síðan skýrði Pétur það fyrir mér hvernig rauðmaginn heldur vörð
um hrognin löngu eftir að hann er búinn að frjóvga þau með svilum sín-
um; þeir kalla þetta að hann sé að púa í hrognin. Aftur á móti er grá-
sleppan venjulega rokin á haf út strax og hún er búin að hrygna.
„Það er nú öll móðurástin hjá henni,“ sagði Pétur. „Og fari hún vel,
því að gotin grásleppa er sjaldan mikils virði. En rauðmaginn, hann
hættir ekki að hugsa um afkvæmin fyrr en hann er orðinn máttvana og
missir jafnvægið, og þá sér maður hann stundum synda öfugan í yfir-
borðinu. Slíkan rauðmaga köllum við lónakút og fleygjum honum þegar
hann kemur í netin, enda á hann þá orðið lítið erindi á matborð fólks
vegna megurðar, þó siðferðisþrek hans gæti á hinn bóginn orðið mörg-
um fyrirmynd á þessari syndum spilltu öld.“
•»
Það voru tólf grásleppur í fyrstu trossunni, en enginn rauðmagi nema
þessi stóri sem Móri hafði tekið. í næstu trossu voru ellefu grásleppur
og þrír rauðmagar. Ég sat og virti fyrir mér aflann, og Pétur tók eftir
því og sagði:
„Þú stritast við að hugsa, eins og Njáll forðum, nema hann lét sér í
það skiptið nægja að stritast við að sitja, og hefði betur gert það ávallt,
því að fáa menn hygg ég verið hafa þá í fornum sögum er gáfu jafn
mörg ráð af jafn litlum heilindum og hann, enda var árangurinn eftir
því, veginn Gunnar og fleiri sæmdarmenn, en hann brenndur sjálfur, og
skal ég standa við þessa kenningu mína fyrir hvaða fræðimanni sem er.
Eða hvað er þér í hug er þú horfir svo mjög á hrokkelsið? Undrastu
ófríðleik þess, eða dáirðu hitt, sem meiru máli skiptir, blíðuna í svip
þess? Það er ekki gassinn þar.“
Ég kvaðst ekki hafa verið að skoða hrognkelsið frá fagurfræðilegu
sjónarmiði, og þaðan af síður siðferðilegu, heldur hefði ég verið að
velta því fyrir mér hvort ekki mundi meira upp úr hrognkelsaveiðum að
hafa ef hægt væri að borða grásleppuna, þennan stóra og föngulega fisk,
nýja eins og rauðmagann, sem væri helmingi minni og auk þess miklu
sjaldfengnari. Og Pétur svaraði:
„Feit grásleppa upp úr sjó er alveg eins góð og rauðmagi. Enda kem-
ur stundum til mín fólk sem biður um hana blauta beint af hnífnum.
En slíkt fólk er venjulega einhvers staðar utan af landi. Reykvíkingar
geta hins vegar ekki hugsað sér hana öðruvísi en signa eða saltaða, og