Tímarit Máls og menningar


Tímarit Máls og menningar - 01.07.1957, Qupperneq 24

Tímarit Máls og menningar - 01.07.1957, Qupperneq 24
TÍMARIT MÁLS OG MENNINGAR ina. Ugglaust mun þessi eilífi flækingur og losarabragur á heimilislífi foreldra hans ekki hafa haft holl áhrif á sálarlíf barnsins, enda mun börnum fyrir beztu að eiga sér fastan samastað á æskuárum, og óreglu Eugenes og ístöðuleysi, sem seinna kom fram, má eflaust rekja að einhverju leyti til bernskuáranna, ekki síður en þrá hans eftir röð og reglu eða óbeit þá, sem hann hafði alla jafna á brautarstöðvum, lestum og gistihúsum. í þann mund, sem Eugene 0’ Neill var að alast upp var mikil reisn og glæsibragur á allri leikstarfsemi þar í landi, og það var því arðvænleg atvinnugrein að vera leikari. Mikið þótti skorta á að menningarlíf einnar borgar væri fullkomið, ef leikhús vantaði, enda mátti svo heita að hver borg með meira en 100 þúsund íbúa hefði eitt, tvö eða jafnvel fleiri leikhús. Með bættum samgöngum fjölgaði heimsóknum nafntog- aðra leikara til hinna afskekktari byggðar- laga, en um leið dró verulega úr starfsemi bæjarleikfélaganna, unz þau hurfu smárn saman í skugga frægra farleikara, eins og t. d. Edwins Booth, bróður morðingja Abrahams Lincolns, Mary Anderson, Mau- rice og Georgiana Barrymore. Um og eftir 1880 fóru margir fremstu leikarar Evrópu að venja komur sínar til Bandaríkjanna eins og t. d. Sarah Bernhardt, Tommaso Salvini, Henry Irving og Elenora Duse. Það voru fleiri farandleikfélög í Banda- ríkjunum frá 1880—1900 en nokkurn tíma fyrr eða síðar, og leikurum fjölgaði frá 5000 upp í 15000 á einum áratug. Senni- lega hefur menningarlíf Bandaríkjamanna sjaldan staðið í jafnglæstum blóma, þegar t. d. ekki var ótítt, að Hamlet væri sýndur í mörgum borgum samtímis víðs vegar um landið. En af er það, sem áður var. Holly- wood hefur spillt svo fyrir framvindu þess- arar göfugu listar og sljóvgað svo fegurðar- skyn fjöldans, að stórborgir eins og t. d. Chicago og Los Angeles með 5 milljón íbúa hvor hafa ekki fleiri leikhús en smábær á stærð við Reykjavík. Áður en James O’ Neill klæddist gervi greifans af Monte Kristó, var litið á hann sem líklegasta eftirmann og arftaka Ed- wins Booths. Þessi snjalli Shakespeareleik- ari var líka þeirrar skoðunar sjálfur. Ein- hvern tíma á leikárinu 1872, þegar þeir Booth og James O’ Neill voru að leika í Othello í McVicker’s-leikhúsinu í Chicago og skiptust á aðalhlutverkum, þannig að O’ Neill var Iago á meðan Booth var Ot- hello og svo öfugt. Kvöld eitt er Booth stóð að tjaldabaki og horfði á O’ Neill í hlut- verki Márans, sneri hann sér að einum vini sínum og mælti: „Þessi ungi maður leikur þetta hlutverk miklu betur en ég hef nokk- urn tíma gert.“ Það er bæði stórmannlegt og göfugmannlegt að viðurkenna slíkt. James O’ Neill lék aðalhlutverk í jafn- óiíkum sjónleikjum og Málaferlin miklu, Munaðarleysingjarnir tveir, David Garrick og var meðal annars falið það vandasama verk að túlka píslarasögu Krists og dauða í helgileik, sem sýndur var í San Francisco, en annars voru verk Shakcspeares aðalvið- fangsefni hans þangað til 1883, að greifinn af Monte Kristó kom á vettvang og ruddi öllum leikhetjum Shakespeares út af sjón- arsviðinu. Sjónleikurinn um greifann af Monte Kristó naut ekki einungis mikillar lýðhylli, eins og áður hefur verið minnzt á, heldur margfaldaði hann líka svo tekjur James O’ Neill, að þær námu allt að því 40 þúsund dollurum fyrsta árið. Þegar hann fór að leggja fé sitt í ýmis fyrirtæki varð það honum ekki einungis kappsmál heldur einkennilega knýjandi þörf að miða árs- tekjur sínar við þessa áðurgreindu upphæð upp frá því. Sökum þess hversu auðveld- lega hann gat hagnazt á sýningum á Monte Kristó, á meðan önnur stærri og verðugri verkefni voru látin sitja á hakanum, sá 102
Qupperneq 1
Qupperneq 2
Qupperneq 3
Qupperneq 4
Qupperneq 5
Qupperneq 6
Qupperneq 7
Qupperneq 8
Qupperneq 9
Qupperneq 10
Qupperneq 11
Qupperneq 12
Qupperneq 13
Qupperneq 14
Qupperneq 15
Qupperneq 16
Qupperneq 17
Qupperneq 18
Qupperneq 19
Qupperneq 20
Qupperneq 21
Qupperneq 22
Qupperneq 23
Qupperneq 24
Qupperneq 25
Qupperneq 26
Qupperneq 27
Qupperneq 28
Qupperneq 29
Qupperneq 30
Qupperneq 31
Qupperneq 32
Qupperneq 33
Qupperneq 34
Qupperneq 35
Qupperneq 36
Qupperneq 37
Qupperneq 38
Qupperneq 39
Qupperneq 40
Qupperneq 41
Qupperneq 42
Qupperneq 43
Qupperneq 44
Qupperneq 45
Qupperneq 46
Qupperneq 47
Qupperneq 48
Qupperneq 49
Qupperneq 50
Qupperneq 51
Qupperneq 52
Qupperneq 53
Qupperneq 54
Qupperneq 55
Qupperneq 56
Qupperneq 57
Qupperneq 58
Qupperneq 59
Qupperneq 60
Qupperneq 61
Qupperneq 62
Qupperneq 63
Qupperneq 64
Qupperneq 65
Qupperneq 66
Qupperneq 67
Qupperneq 68
Qupperneq 69
Qupperneq 70
Qupperneq 71
Qupperneq 72
Qupperneq 73
Qupperneq 74
Qupperneq 75
Qupperneq 76
Qupperneq 77
Qupperneq 78
Qupperneq 79
Qupperneq 80
Qupperneq 81
Qupperneq 82
Qupperneq 83
Qupperneq 84
Qupperneq 85
Qupperneq 86
Qupperneq 87
Qupperneq 88
Qupperneq 89
Qupperneq 90
Qupperneq 91
Qupperneq 92
Qupperneq 93
Qupperneq 94
Qupperneq 95
Qupperneq 96
Qupperneq 97
Qupperneq 98
Qupperneq 99
Qupperneq 100
Qupperneq 101
Qupperneq 102
Qupperneq 103
Qupperneq 104
Qupperneq 105
Qupperneq 106
Qupperneq 107
Qupperneq 108
Qupperneq 109
Qupperneq 110
Qupperneq 111
Qupperneq 112
Qupperneq 113
Qupperneq 114
Qupperneq 115
Qupperneq 116

x

Tímarit Máls og menningar

Direct Links

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Tímarit Máls og menningar
https://timarit.is/publication/1109

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.