Tímarit Máls og menningar - 01.05.1958, Page 32

TÍMARIT MÁLS OG MENNINGAR
Mér er til efs hvort jafnvel undir kúg-
un lénstímans á miðöldum Evrópu
hefur verið beitt annarri eins grimmd
við mannverur og gert er í erfða-
stéttaskipun Hindúa. Onnur einkenni
trúarlegrar öfughneigðar eru aflóga
skepnur, hundar, hross og kýr, sem
ráfa hálffallin úr hor um velli og
þorp, af því að hver sem bindur endi
á þjáningar þeirra getur átt á hættu
einhverja yfirgengilega ógæfu í hinu
lífinu.
Gleggsta táknið um háspekiharm-
leik Indlands er klofning Indverja í
tvö fjandsamleg ríki. Ibúar beggja
ríkja eru nákvæmlega sams konar
fólk, en þeim tekst bara ekki að lifa
saman í einu landi af háspekilegum
ástæðum. Enginn er kominn til að
segja hvort réttara sé í augum guðs,
hindúismi eða Múhameðstrú, enda
skiptir það ekki miklu máli. Það sem
máli skiptir er að Indverjar tóku
þann kost að skipta landi sínu, frem-
ur en að ganga um götur sama lands
vopnaðir hnífum af háspekilegum á-
stæðum. Stjórnmálahöfundar hafa
vissulega á það bent að þegar hrun
nýlenduveldisins á Indlandi nálgað-
ist, reyndu nýlenduherrarnir allt sem
þeir gátu til að blása að kolum há-
spekilegra illdeilna, samkvæmt regl-
unni deildu og drottnaðu. En hvort
sem skipting Indlands var aðeins enn-
þá ein brellan sem fyrrverandi ný-
lenduherrar beittu indversku þjóðina,
þá verður því ekki neitað að trúar-
ágreiningur var djúpstæður fyrir, og
nýlenduherrarnir höfðu vit á að nota
hann sér til gagns. Hlutlaus áhorfandi
sem íhugar þessa ógæfu hefur engu
fremur en Bretarnir sjálfir tilhneig-
ingu til að taka þátt í deilum um það
hvort réttara sé í augum guðs, hindú-
ismi eða Múhameðstrú, en getur að-
eins bent á þá staðreynd að ennþá
einu sinni hefur einbeiting þjóðar að
yfirskilvitlegum efnum leitt yfir hana
þjóðarógæfu. Hvaða rauður heila-
þvottur sem er, þó framinn sé með
auðlærðustu og margupptuggnustu
orðatiltækjum marxista að kínversku
sniði, er æskilegri en háspekileg hotn-
hola Indverja.
Eftir Copacabana, Miami, Lido o. s.
frv. getur svo farið að maður sé kom-
inn á baðstað sem fyrir víðfrægðar
sakir stendur öllum hinum samlögð-
um langtum framar, og hefur gert það
síðustu þúsund árin eða lengur, Ben-
ares við Gangesfljót, ekki hin óguð-
legasta heldur hin alheilagasta bað-
strönd í heimi.
Vatnið í Ganges er ekki mjög
hreint. Það hefur greinilegan leðjulit,
en sama er að segja um nokkur fljót
sem renna gegnum borgir í miðri
hinni hreinlátu Evrópu og ég hef séð
fólk baða sig í. Gangesfljót við Ben-
ares virðist þó flestum fljótum síður
undir heilbrigðiseftirliti, þar sem
þetta heilaga vatn er sýnilega saurgað
alls konar efnum sem helzt mætti ætla
að væri komin úr sorptunnum og öðr-
134