Tímarit Máls og menningar - 01.02.1960, Side 43

UPPSKERA LYGINNAR
Ég hafði einselt mér, þegar ég kom í dyrnar og sá ástand Bessa á dívaninum,
að halda sálarjafnvægi mínu, hvernig sem orðaskipti okkar féllu. Ég stóð
þegjandi, á meðan hann lét dæluna ganga, og einblíndi framan í hann, reyndi
jafnvel að gera andlitið á mér svolitið uppljómað, og beið míns tíma. Þegar
móðinn dró úr honum í grátklökkvanum og hann lyppaðist niður á dívaninn,
hóf ég máls og talaði sett og stillt:
„Heyrðu, vinur! Finnur þú enga sök hjá sjálfum þér? Sagðir þú mér ekki,
að það væri viský í flöskunni og að Kristjón drykki heila viskýflösku á hverj-
um degi. Sagðir þú ekki líka, að hann væri orðinn skjálfhentur af drykkju-
skap, klippti ver en hann hefði áður gert og að þú þyrðir ekki að leggja þig
undir hnífinn hjá honum? Var það ekki þú sem sagðir, að hann ætti hús vestur
í bæ, sem hann sviki undan skatti? Og man ég það ekki rétt, að þú gæfir greini-
lega í skyn, að menn smygluðu inn áfengi fyrir hann og hann útvegaði þeim
stelpur í staðinn og að hann mútaði lögreglunni til þess að hún létist ekki vita
af húsinu.“
„Ég ber ekki á móti að hafa sagt þér þetta,“ anzaði Bessi án þess að líta
upp.
„Annað hef ég ekki sagt fólki um Kristjón. Ég sagði aðeins það sem þú
sagðir mér. En síðan hafa kjaftakindurnar logið svo og svo miklu inn í frá-
sögn rnína. Og ég lét það oftast fylgja sögunni, að Bessi Bessason, gamall
lærlingur Kristjóns og náinn vinur hefði sagt mér þetta.“
„Var það nauðsynlegt að bera mig fyrir þessu?“ spyr Bessi.
„Já. með því verkaði sagan sannfærandi, og það var mér áhugamál. Ég
sagði hana sem sé ekki til að sverta Kristjón, heldur sem rök fyrir spillingar-
magnan auðvaldsskipulagsins, og þú skilur það, að það var áhrifameira að
geta borið fyrir henni mann, sem var langkunnugur öllum högum Kristjóns og
vissi þetta upp á sínar tíu fingur heldur en að liafa það eftir einhverjum Pétri
eða Páli. Og ég hélt að þér sem sósíalista mundi þykja vænt um, að sagan
hefði sem mest áhrif. Þú skilur það.“
Bessi hristi höfuðið og þagði nokkra stund. Svo sagði hann og leit til mín
með svip sem líktist sneyptum hundi:
„Þetta er allt lygi.“
„Allt sem ég hef sagt?“
„Allt sem við höfum báðir sagt.“
„Um Kristjón?“
,,Já, um Kristjón.“
Ég tók andköf. „Var þá ekki viský í flöskunni?“
TÍMARIT MÁLS OC MENNINCAR
33
3