Tímarit Máls og menningar - 01.05.1961, Page 62

Erlend tímarit
RÖDD KÚBU
Bandarískur prófessor í félagsfrœði viS
Columbia háskóla, C. IP'right Mills,
dvaldist á Kúbu í ágústmánuSi í jyrra og
kynnti sér náiS byltinguna þar. Hann dvald-
ist þrjá daga meS Castro, átti viStöl viS
marga embœttismenn og talaSi viS hundruS
Kúbumanna á ferSum sínum um þvera og
endilanga eyjuna.
Heimkominn skrifaSi hann bók um bylt-
inguna. Bókin heitir „Listen, Yankee". ÁS-
ur en hún kom út birtist grein eftir Mills í
desemberhefti Harper’s Magazine meS sama
nafni og var hún einn kafli úr bókinni.
Greinin flytur ekki orS Mills sjálfs, það
er rödd Kúbu sem talar og hún beinir máli
sínu til bandarisku þjóðarinnar, sem höf-
undurinn telur, að sé átakanlega ófróS um
ástandið í þessu litla nágrannaríki. I að-
faraorðum segir höfundurinn m. a.:
„Grein þessi flytur orð þeirra byltingar-
manna, sem ég átti tal við og endurspeglar
hugarástand þeirra. En hún er ekki aðeins
um Kúbu. Því að rödd Kúbu sem nú heyrist
er rödd hinna hungruðu þjóða, og rödd kúb-
önsku byltingarinnar talar nú hátt og skýrt
— í nafni margra þessara þjóða. Þjóðimar
að baki þessarar raddar — í Asíu, Afríku
og Suðurameríku — eru að fá málið; þær
kenna þrótt sinn í einskonar ofsa sem þær
hafa aldrei þekkt fyrr. Sem þjóðir eru þær
ungar. í augum þeirra er heimurinn nýr.
Einu gildir hverjar skoðanir ykkar eru;
einu gildir hverjar skoðanir mínar eru —
rödd Kúbu verður að ná eyrum bandarísku
þjóðarinnar, því að Bandaríkin eru of vold-
ug, ábyrgð þeirra gagnvart heiminum og
sjálfum sér of mikil til þess að hún megi
skella skolleymm við neinni rödd sem talar
máli hinna hungruðu þjóða heims.
Aðalmarkmið mitt er að flytja rödd kúb-
önsku byltingarinnar; ég hef sett mér þetta
mark af því að þessi rödd er svo átakanlega
fjarri í þeim fréttum frá Kúbu sem nú heyr-
ast í Bandaríkjunum. Hún mun ekki færa
yður „allan sannleikann um Kúbu“ eða
„hlutlægt mat á kúbönsku byltingunni“. Ég
held það sé á einskis manns færi að kveða
upp slíkan dóm nú. Hann verður að bíða
síns tíma. Mitt verk hefur verið að spyrja
nokkurra brýnna spuminga og leita eins
margra svara við þeim og eins víða og mér
var unnt.
Að þessum skýringum loknum vil ég bæta
því við, að allt það sem satt kann að vera og
gagnlegt í þessari grein er meira að þakka
því láni sem veitti mér hlutdeild í reynslu
Kúbumanna sem staðið höfðu í miðri hring-
rás atburðanna og færði mér trúnað þeirra,
heldur en hæfileikum mínum. Eftir að mér
hafði hlotnazt trúnaður þeirra, voru þeir
óðfúsir að tjá mér allan hug sinn. Sá trún-
aður var mér ekki veittur vegna skoðana
minna á málstað þeirra eða byltingunni,
heldur blátt áfram vegna kynna þeirra af
bókum mínum.
I þessum skrifum mínum um Kúbu hef ég
reynt að láta ekki áhyggjur mínar vegna
Kúbu — og vegna Bandaríkjanna — hafa
140