Tímarit Máls og menningar - 01.10.1961, Blaðsíða 4

TÍMARIT MÁLS OG MENNINGAR
Það getur ekkert komið í stað bóka. Bækur eru enn í dag Ijós yfir íslandi, og von ís-
lands. Af sömu alúð og alla sögu Islands ástunda menn bókmenntir, brenna af þrá eftir
góðum bókum, fagna góðum bókum. Hvernig skyldu stjómendur Máls og menningar, eftir
aldarfjórðungs starfsemi félagsins, geta borið Islendingum söguna á annan veg? Við höf-
um sjálfir lifað fögnuð yfir bókum, fögnuð yfir höfundum okkar. Og þeir menn sjá ekki
út úr augunum sem ekki vilja viðurkenna að skáld Islands í dag sem á öldinni er leið
standa í hæð allra tíma. Þau standa hér í okkar hópi, fyrir augum okkar. Frægð íslands
og íslendinga skín enn af bókum, nýjum sem fomum.
Það er því ekki annað en skyldug virðing sem Mál og menning sýnir félagsmönnum sín-
um, bókamönnum íslands, skapendum og unnendum bókmennta, að veita þeim aðgang að
fagurri bókabúð, rúmgóðri og bjartri, þar sem hátt sé til lofts og vítt til veggja. Það er í
samræmi við þann hugarheim, sem Mál og menning og höfundar félagsins, leitast við að
skapa þjóðinni: hugarheim sem sé víður og bjartur.
Margt hnjóðsyrði feilur í garð ungra skálda og listamanna á Islandi nú, og svo mun
hafa verið um allar aldir og allar jarðir. Skáld eru að sjálfsögðu misjöfn, góð og slæm,
með hverri kynslóð. Annað er undrunarefni og fagnaðar að á tímum sem nú, þegar gróða-
hyggja virðist gagnsýra þjóðfélagið, skuli sem einatt áður í sögu íslands vera ástundað
að yrkja, semja bækur, leggja rækt við skáldskap og listir. Meðan svo heldur fram er bjart
yfir íslandi, gott til þess að vita að fýsnin til fróðleiks og skrifta skuli enn sem fyrr lyfta
huganum úr dustinu.
Þegar við stöndum í þessum sölum, koma ósjálfrátt upp í hugann þau kjör sem eldri
kynslóðir áttu við að búa, moldarhróf, kaldar kytrur, og þó reis andi þeirra svo hátt. Og
við minnumst þeirra námþyrstu unglinga fram á vora daga sem engan kost áttu á bókum.
I aðra röndina getur okkur fundizt sem við séum að rétta hlut þeirra, skapa andlegum
verðmætum þá stöðu sem þeim að réttu lagi ber, skapa þeim ný og betri skilyrði til að
þróast, hins vegar titrar hjarta vort af kvíða fyrir því að tengslin við sumt hið verðmætasta
í fortíðinni kunni að slitna.
Um leið og vér vígjum þessa nýju bókabúð Máls og menningar viljum vér biðja þess
að þar megi einatt sitja í fyrirrúmi virðing fyrir bókum, ást á bókum, að á bækur verði
aldrei litið sem kalda verzlunarvöru heldur aflgjafa og líf. Ég bið ykkur að lyfta glös-
um fyrir því að varðveitast megi og eflast sá andi sem býr í góðum bókum, hinna beztu ís-
lenzkra bóka og hinna beztu bóka allra þjóða og landa, sá andi sem lyftir huganum úr dust-
inu, sá andi sem skáldin eru gædd og vísindamennirnir og eflir fegurðargáfu og þekkingu
mannsins, sá andi sem lyftir þjóðum og mannkyni til hærra lífs.
Kristinn E. Andrésson.
Sama dag og hin nýja bókabúð Máls og menningar var opnuð komu út fjórar nýjar bæk-
ur hjá Heimskringlu, sem eru auglýstar aftast í þessu hefti. Einnig kom út þriðja félagsbók
ársins, Þingvellir eftir Bjöm Þorsteinsson og Þorstein Jósepsson.
242