Tímarit Máls og menningar - 01.10.1961, Blaðsíða 38

TÍMARIT MÁLS OG MENNINGAR
þeirra fyrir slíkum áhyggjum hlyti að
vera sú, að þeir þekki okkur mjög illa.
Sú er þó einmitt ekki raunin um ýmsa
meðal þeirra ... Hvað hugsa þeir þá?
Ætti svo ógæfusamlega að hafa til
tekizt að við hefðum hætt að vera
Frakkar, án þess að vilja það, á sama
hátt og menn kvefast eða fá skalla?
Eða ættum við að hafa gert sjálfa
okkur útræka og það af ráðnum hug?
Það mætti láta það gott heita, ef það
líf sem við höfum hingað til lifað í
föðurlandi okkar hefði verið mis-
heppnað, en því er nú einmitt þannig
varið, að margir okkar hafa síður en
svo borið skarðan hlut frá borði.
Okkur skorti ekki vinnu, þegar við
tókumst á hendur það sem við erum
ásakaðir fyrir, okkur féll vel hverjum
í sínu starfi, við höfðum ekki þurft að
láta okkur nægja nein miðlungskjör.
Og okkur gat ekki annað en verið
ljóst — og á því höfum við aldrei
misst sjónar — að Frakkland væri
vissulega eina landið þar sem við gæt-
um fyllilega unað okkur, lifað og
starfað hver eftir sínum hæfileikum.
Menn skilji að minnsta kosti þetta:
Það er ekki einungis, að okkur hefur
aldrei til hugar komið að skiljast við
Frakkland, heldur krefjumst við hátt
og í hljóði tækifæris til að vera í raun
og sannleika franskir, og því er það
sem við störfum nú að því að endur-
reisa þjóðlegt samfélag. A traustum
undirstöðum, en ekki á sveimandi
ímyndunum. Milljónir manna munu
starfa að því innan tíðar þegar menn
hafa hrist af sér slenið: já, gagnvart
því samfélagi tökum við á okkur fulla
ábyrgð, og þá er eftir að vita hvort
þeir, sem nú dæma okkur, munu geta
tryggt sér þar sæti eða ekki.
Þjálfaðar gáfur, mótuð menning,
viss andlegur léttleiki, einskonar sam-
hljóman í mannlegum viðskiptum,
það sem menn nefna unað lífsins og
allt það sem hefur gert Frakkland
vinalegt, það er okkur jafnkært og
öðrum. Gallinn er sá, að um það er
ekki hægt að tala nema í þátíð á því
raunverulega Frakklandi þar sem við
lifum. Auk þess tilheyrir þessi þátíð
nokkrum útvöldum: minnihluta for-
réttindafólks. Það er að minnsta kosti
ekki lengur neins nútíð. Allsstaðar er
fólkið „á nálum“. Allsstaðar hefur
tortryggnin og óttinn síazt inn: hver
hópur leitast við að draga sig inn í
skel sina, einskorða sig við sérhags-
muni sína, taka ekki lengur afstöðu
nema í aðgerðarleysi, vörn, neikvætt.
Magnleysiskenndin breiðir úr sér og
ýtir stoðum ýmist undir fáfengilega
misnotkun valds eða falskt skeyting-
arleysi og afsal verstu tegundar.
Þetta eru ekki plágur sem hafa ver-
ið sendar okkur af himni. í skjóli
þess tiltölulega hagstæða efnahags-
ástands sem ríkt hefur í Frakklandi
síðustu fimmtán ár hefur hinni „ráð-
andi“ borgarastétt tekizt að sýkja
verkalýðsstéttina, sundra henni, lama
hana, — með því að læða inn í hana
276