Tímarit Máls og menningar - 01.10.1961, Blaðsíða 49

STRÍÐ OKKAR
búar munu halda áfram baráttu sinni
þar til þeir ná sjálfstæði: það er þess
vegna algjörlega gagnslaust að hafa í
frammi brögð og vífilengjur í þeirri
von að einhver önnur úrslit fáist. En
þær kenna líka að Alsir verður ekki á
morgun Túnis dagsins í dag, og að
Frakkland, þar sem stórauðmagnið
væri allsráðandi, hefði ekki nokkra
möguleika til að koma á árangursrík-
um samskiptum við það. Hvað þetta
áhrærir hefur fasistahættan sem ógn-
ar núverandi ríkisstjóm okkar ef til
vill hlíft okkur við hinni dýru reynslu
„hægri-friðar“ sem hefði orðið til
þess að Frakkland hefði lokað sig
inni í skel sinni, og sennilega hefði sá
léttir og sú blekkjandi ölvun sem af
friðnum mundi stafa gert þessa þjóð
enn afskiptalausari.
En þessari þjóð er þvert á móti
nauðsyn að hefjast handa: ekki að-
eins til að binda enda á stríðið, held-
ur einnig til að lifa þann frið sem
kemur á eftir því og skapa sér að-
stöðu til að glíma við úrlausnarefni
hins nýja heims. Því allt verður ógert,
og við getum ekki lengur látið berast
með straumnum. Við höfum dregizt
mjög afturúr seinustu árin. Hagfræð-
ingar þeir sem sízt verða grunaðir um
öfgar minna okkur sí og æ á það að
Alsírstríðið ógnar efnahag okkar á
ókomnum árum miklu fremur en það
ógnar honum nú: við munum verða
að sækja á brekkuna á öllum sviðum.
Andspænis okkur rís nú fjöldi nýrra
þjóða sem munu hefja hið háværasta
ákall um lífsloft sem heimurinn hefur
lengi heyrt. Verðum við til taks alls
staðar þar sem okkar er þörf? Og get-
um við verið það án nokkurrar und-
irhyggju nýlenduveldis í nútímastíl?
Allar framtíðarvonir Frakklands eru
fólgnar í þeim svörum sem gefin
verða við þessum tveim spurningum.
Frönsk vinstriöfl hafa velt því
lengi fyrir sér hvort þjóðfrelsishreyf-
ingin væri svo byltingarsinnuð að
það tæki því að styðja hana: en á-
stæða er til að óttast að sjálfstætt Al-
sír verði bráðlega að velta því fyrir
sér hvort Frakkland sé nægilega sósí-
alistískt land til þess að það svari
kostnaði að semja við það.
Hvað sem öðru líður voru þessar á-
hyggjur vinatrimanna heldur skringi-
legar: þeir gerðu sér að vísu ljóst að
þegar uppreisn varir jafnlengi, og á
þó við svo öflugan her að etja, þá er
það af því þjóðin öll stendur á bak
við hana; en þeir héldu samt áfram
að líta á hana sem hreina þjóðernis-
sinnaða bvltingu, undir meira eða
minna borgaralegri stjóm.
Að nokkru leyti var þetta tylli-
ástæða. En mér virðist að hér sé einn-
ig um að ræða afleiðingu rangs skoð-
unarháttar, sem vinstri menn hafa
leiðzt út í sökum athafnaleysis síns.
Tylliástæður til að þurfa ekki að
hafast að; aðgerðaleysi sem neyðir
menn til að finna nýjar afsakanir:
þessi niðurlægjandi víxláhrif er
287