Tímarit Máls og menningar - 01.07.1964, Page 52

Tímarit Aláls og menningar
verið sá f j öldi, sem oftast sótti Erlend
heim á kvöldvökunum. En stundum
urðu gestir fleiri og einstaka kvöld
miklu fleiri. Var þá líka setið í borð-
stofunni. Gengt var úr henni í svefn-
herbergið, og vöndruðu menn gjarn-
an oft á milli. Fyrir kom það, að gest-
ir voru fáir, kannski einn til þrír, og
ekki var það dæmalaust, að enginn
kæmi.
Ég hef verið spurður þeirrar
spurningar nokkrum sinnum, eink-
um af pólitískum andstæðingum
þeirra róttæku, hvað þetta fólk hafi
eiginlega verið að gera upp í Unu-
húsi á kvöldin. Þegar andstæðing-
arnir spurðu, bar tónninn í spurn-
ingunni með sér dálitla ólykt af grun-
semdum, að þar hefðu verið framin
einhver myrkraverk. Og sumir sögðu
í hósannatón: „Þangað kom ég
aldrei!“
Fólk kom í Unuhús einfaldlega af
þeirri ástæðu, að því þótti skemmti-
legra að heyra og sjá kvöldið líða
þar heldur en annars staðar. Það
vissi að Erlendur hafði gaman af að
fá gesti og að heim til hans voru allir
vel komnir nema ölvaðir menn, og
þoldi hann þó komur þeirra, ef þeir
höguðu sér innan takmarka sæmi-
legra mannasiða. í því blessaða húsi
merkti enginn algáður maður, að
hann væri gestur. Að koma í Unuhús
á þessum tímum var eins og að ganga
inn í sín eigin heimkynni. Og Erlend-
ur hafði veitingar á borðum á hverju
kvöldi, þegar gestir komu, og þær oft
ærið höfðinglegar. Þó er það mér í
efa, að það hafi verið smjörkakan,
pönnukökurnar og tertan, ásamt góðu
kaffi eða súkkulaði, sem dró fólk
þangað sterkast. Ég held það hafi
fremur verið skemmtun af að „sýna
sig og sjá aðra“, hitta kannski ó-
vænta menn, og rabba saman um lífs-
ins málefni, allt neðan frá hjali um
daginn og veginn og upp í „þrætu-
bók“ um þau svæði, sem Einar Bene-
diktsson lýsti þannig fyrir meira en
sextíu árum, samkvæmt fýsisk-mater-
íalistiskri lífsfyllingu þeirra tíma:
„En autt er allt sviðið og harðlæst
hvert hlið og hljóður sá andi, sem
býr þar“ — og hærra þó.
Víða var komið við á þessu lang-
ferðalagi, áður en snúið væri aftur á
Atmahnúk. Sjaldan var farið fram
hjá Stalínsgerði, Freudskoti, Pavlovs-
seljum né Picassnaustum, jafnvel
ekki skágengnir Vindheimar ís-
lenzkra fræða, sem Erlendur hafði
miklar mætur á og var vel heima-
kunnugur í, þó að Halldóri hafi
gleymzt að krota þá á heimsmennta-
lista hans í kapítulanum.
Þetta voru myrkraverkin, sem iðk-
uð voru uppi í Unuhúsi.
Dálítið ætla ég það of mælt, að
Erlendur hafi verið áskrifandi að
„fjölda blaða og tímarita úr helstu
löndum menníngar í þessum hluta
heimsins ...“ Ég myndi hafa sagt,
að hann hefði verið áskrifandi að
162