Tímarit Máls og menningar - 01.12.1976, Side 6

Tímarit Máls og menningar
Kristín Guðmundsdóttir sitji fyrir framan mig og sé að prísa ágæti spá-
mannsins, og veit ég ekki fyr til en ég er farinn að tauta fyrir munni
mér: svei mér ef hún Kristín er ekki orðin vitlaus, að vera farin að boða
mér mormónatrú — og það á ensku.
I heiðarbrúnum fyrir ofan þar sem ég sit núna stóð einusinni bær og
hét í Bríngunum; þar bjó faðir Hallbjarnar, teingdafaðir Kristínar. Þarna
voru nógar mýrar og þegar ég var dreingur var ég oft sendur þángað gáng-
andi með beisli undir peysunni minni að leita að hrossum sem ég var
venjulega svo heppinn að finna ekki. Afmrámóti fann ég hér einusinni í
nýslegnum teig únga konu sem var að raka Ijá. Hún heilsaði mér alúðlega
og reyndist að huldukvenna sið vita alt um mína hagi og míns fólks og
fólksins á næstu bæum og í allri sveitinni og hvað væri mart í fjósi á bæ-
unum og hvað voru margar bækur í lestrarfélaginu. Ar liðu áðuren mér
varð ljóst hver kona þessi hafði verið; hún var Kristín kona Hallbjarnar
að halda sumarfríið sitt í Bríngunum.
Hallbjörn hafði flust með foreldrum sínum að Bríngunum þegar hann
var um fermíngu, en hvarf suður til prentnáms sama ár. Á bernskuárum
sá ég Hallbjörn ekki nema einusinni; hann kom spássérandi úr bænum til
kirkju á Lágafelli á sólbjörtum sunnudegi að vori til, um það bil sem var
verið að hríngja út, og náði ekki einusinni seinni blessuninni, en tók þátt
í kaffinu sem staðarhaldarahjónin buðu söfnuðinum. Hann var þá úngur
maður ókvæntur í bláum fötum, á blánkuskóm, með harðan flibba og
húmbúkk, stráhatt með flötum kolli, lonéttur í snúru, uppásnúið yfirskegg
og hökutopp. Hann hefur hlotið að vera nýkominn frá Þýskalandi, uppá-
haldslandi sínu, en þeirra prent dáði hann, og tók upp þeirra heimspeki og
þeirra lýðræðisjafnaðarstefnu ásamt gervi sígildra þýskra prófessora á sinni
æskutíð, og minti ævilángt á Trotskí og Liebknecht.
Kristín var að sínu leyti óþreytandi fagurkeri í mentun sinni og bóklestri;
samt var hún bónda sínum miklu róttækari í hugsun ef því var að skifta.
Hún var meðal þeirra íslendínga sem hafa innborna þörf fyrir skáldskap
og bókmentir og hallast ósjálfrátt að öllu sem heyrir fögrum listum. Töku-
barnsstaða hennar hjá vandalausu fólki náði aldrei að spilla þessu náttúru-
fari hennar. Hugurinn var frá upphafi við letur og ljóð og alskonar fornar
hannyrðir sem voru í eðli sínu erfiðar og torlærðar listgreinir; og hún
talaði um þessa hluti með orðalagi sem þeim heyrði, sérhæfðu og uppruna-
legu. Hún meira að segja tilheyrði þeim leifum þjóðarinnar sem er í blóð
borið að nota sígilt mál jafnvel í hversdagslegasta tali. Sú hneigð til fagur-
308