Tímarit Máls og menningar


Tímarit Máls og menningar - 01.09.1978, Qupperneq 41

Tímarit Máls og menningar - 01.09.1978, Qupperneq 41
Sovétkommúnisminn 10 árum eftir „Vorið í Prag“ en alræði að sovéskri fyrirmynd er beitt til að umturna kapítalismanum — að vísu með heldur ljótum meðulum. Þessari aðgreiningu mega sósíalistar ekki gleyma. Auk þessa hefur sovétkommúnistum tekist að ná mörgum mjög heilladrjúgum markmiðum sem hafa falið í sér mikilvæg efnahags- leg, þjóðfélagsleg og menningarleg réttindi verkamönnum til handa, og sem hafa opnað fólki áður ófærar leiðir. Þessar umbæmr hafa að vísu oft verið gerðar á röngum forsendum og þar með dregið dilk á eftir sér, en þær hafa verið gerðar. Margt hefur verið vanrækt, en ekki allt. Það nægir að benda á aðstæður í Mið-Asíuríkjum Sovétríkjanna og bera saman ástand í grannlöndunum, Iran, Afghanistan eða Pakistan, til að styðja þetta traust- um rökum. Hins vegar verður að viðurkenna að þrátt fyrir allt sem skilur á milli er eitt það einkenni sovésku alræðisstjórnarinnar sem færist sífellt í vöxt og réttlætir að nokkru samjöfnuð við fasismann: Hún styrkir stöðu sína með því að varðveita ríkjandi ástand hvað sem það kostar, enda þótt það eigi hvergi heima nema á sorphaugi sögunnar. Sjálfsákvörðunarréttur - neysluhugarfar - lýðneðisþróun Kapítalísk stéttaskipting fyrirfinnst ekki í austurevrópskum þjóðfélögum nútímans. Þar er heldur ekki að finna „stéttlaust þjóðfélag jafningja", en það lagskiptist á annan hátt en í kapítalisma og móthverfurnar eru aðrar. Að vísu er þjóðfélagsstaða verkamanna, bænda, menntamanna og embættis- manna ólík innbyrðis, sá mismunur byggist á ákvörðunarvaldi og verka- skiptingu, ekki á eignarrétti á hinum þjóðnýtm atvinnutækjum. Hagsmunir, hegðun og markmið hinna nýju þjóðfélagsstétta eru önnur en meðal kapí- talískra stétta. Við þessi skilyrði eru það ekki einungis hin beittu valdatæki alræðisins heldur einnig hin nýja þjóðfélagsskipan sjálf sem auðveldar það að koma á eins konar „þjóðfélagssáttmála" milli valdamanna og hinna valdalausu, til að draga úr og dylja togstreitu stéttanna og hindra að óánægja brjótist út. Þetta gerist þrátt fyrir það að óánægjan er mikil og vaxandi og vandamálin mörg. Helsm rætur þeirra eru sem hér segir: 1. í smáríkjunum í Mið- og Suðaustur-Evrópu varð sovétkommúnisminn sambland af byltingu og kúgun. Þessar þjóðir, sem voru sögulega fullveðja, töpuðu fullveldi sínu og sovéskt hernámslið stendur dyggan vörð um ósjálfstæði þeirra. Að sjálfsögðu njóta þau líka góðs af tengslum við Sovét- ríkin, hagsmunirnir fara saman á mörgum sviðum. Fullyrðingar maóista 259
Qupperneq 1
Qupperneq 2
Qupperneq 3
Qupperneq 4
Qupperneq 5
Qupperneq 6
Qupperneq 7
Qupperneq 8
Qupperneq 9
Qupperneq 10
Qupperneq 11
Qupperneq 12
Qupperneq 13
Qupperneq 14
Qupperneq 15
Qupperneq 16
Qupperneq 17
Qupperneq 18
Qupperneq 19
Qupperneq 20
Qupperneq 21
Qupperneq 22
Qupperneq 23
Qupperneq 24
Qupperneq 25
Qupperneq 26
Qupperneq 27
Qupperneq 28
Qupperneq 29
Qupperneq 30
Qupperneq 31
Qupperneq 32
Qupperneq 33
Qupperneq 34
Qupperneq 35
Qupperneq 36
Qupperneq 37
Qupperneq 38
Qupperneq 39
Qupperneq 40
Qupperneq 41
Qupperneq 42
Qupperneq 43
Qupperneq 44
Qupperneq 45
Qupperneq 46
Qupperneq 47
Qupperneq 48
Qupperneq 49
Qupperneq 50
Qupperneq 51
Qupperneq 52
Qupperneq 53
Qupperneq 54
Qupperneq 55
Qupperneq 56
Qupperneq 57
Qupperneq 58
Qupperneq 59
Qupperneq 60
Qupperneq 61
Qupperneq 62
Qupperneq 63
Qupperneq 64
Qupperneq 65
Qupperneq 66
Qupperneq 67
Qupperneq 68
Qupperneq 69
Qupperneq 70
Qupperneq 71
Qupperneq 72
Qupperneq 73
Qupperneq 74
Qupperneq 75
Qupperneq 76
Qupperneq 77
Qupperneq 78
Qupperneq 79
Qupperneq 80
Qupperneq 81
Qupperneq 82
Qupperneq 83
Qupperneq 84
Qupperneq 85
Qupperneq 86
Qupperneq 87
Qupperneq 88
Qupperneq 89
Qupperneq 90
Qupperneq 91
Qupperneq 92
Qupperneq 93
Qupperneq 94
Qupperneq 95
Qupperneq 96
Qupperneq 97
Qupperneq 98
Qupperneq 99
Qupperneq 100
Qupperneq 101
Qupperneq 102
Qupperneq 103
Qupperneq 104
Qupperneq 105
Qupperneq 106
Qupperneq 107
Qupperneq 108
Qupperneq 109
Qupperneq 110
Qupperneq 111
Qupperneq 112
Qupperneq 113
Qupperneq 114
Qupperneq 115
Qupperneq 116
Qupperneq 117
Qupperneq 118
Qupperneq 119
Qupperneq 120

x

Tímarit Máls og menningar

Direct Links

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Tímarit Máls og menningar
https://timarit.is/publication/1109

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.